29 maart 2024

Nauwkeurige snelheidsmeting van een supernova-schokgolf

supernova schokgolf

Credit: Keio University/NAOJ.

Een Japans onderzoeksteam heeft met grote nauwkeurigheid de snelheid bepaald waarmee de schokgolf van het supernovarestant W44 uitdijt. Dit supernovarestant staat op een afstand van pakweg 10.000 lichtjaar in het sterrenbeeld Arend en is ontstaan bij een supernova-explosie 6500 tot 25.000 jaar geleden. Ze konden daarbij gebruik maken van het feit dat de schokgolf door een dichtere moleculaire wolk beweegt en daardoor zichtbaar wordt op millimeter/submillimeter-golflengten.Sterren zwaarder dan acht zonsmassa exploderen aan het einde van hun leven als supernova. Daarbij komt niet alleen veel straling vrij, maar wordt ook veel materiaal met grote snelheid de ruimte ingeblazen. Dit materiaal botst op het gas tussen de sterren en daarbij ontstaat een schokgolf. Tot op heden was de snelheid van zo’n schokgolf echter nog niet nauwkeurig gemeten. Uit de analyse van het Japanse team blijkt dat de schok van W44 een snelheid heeft van 12,9 ± 0,2 km/s. Uit de analyse volgt ook dat de supernova een hoeveelheid bewegingsenergie van 1-3 x 1043 joule in het interstellaire medium heeft gepompt (ter vergelijking: de zon straalt per seconde 3,8 x 1026 joule uit). Deze waarde klopt goed met de theorie die zegt dat ongeveer 10% van de energie van een supernova in bewegingsenergie gaat zitten. Er werden ook moleculen waargenomen met een snelheid van meer dan 100 km/s, wat wijst op gebieden met een extra sterke schok, waarvan de oorzaak nog niet bekend is. Het team startte zijn waarnemingen al in de jaren negentig en gebruikte o.a. de 45 meter radiotelescoop van het Nobeyama Radio Observatory en de 10 meter ASTE-telescoop (Atacama Submillimeter Telescope Experiment) om het volledige supernovarestant vast te leggen en op veel plaatsen de snelheid van het gas te bepalen uit spectraallijnen van diverse moleculen. Bron: Astronomie.nl

Share

Speak Your Mind

*