Credit for all pictures in this blog: from YouTube
De laatste dagen is er veel ophef over een video op YouTube over komeet ISON, waarin de op 30 april 2013 door de Hubble ruimtetelescoop gemaakte foto van komeet ISON donkerder wordt gemaakt en er in de kern van de komeet drie vreemde oplichtende strepen tevoorschijn komen. De maker van de video – BPEarthWatch genaamd – gebruikt voor de bewerking de software van MAST (Barbara A.Mikulski Archive for Space Telescopes) van Hubble, welke voor iedereen toegankelijk is. Hubble heeft de foto met twee filters gemaakt, F606 en F814. Daar worden een aantal foto’s mee gemaakt – hier alle afzonderlijke foto’s – en die worden tenslotte gecombineerd tot de uiteindelijke foto. BPEarthWatch nam deze ene gecombineerde foto van alleen het F606-filter – een V-band filter dat geel en groen licht doorlaat – en wat hij in de kern van komeet ISON zag nadat hij de foto met de knop linksboven een paar keer donkerder had gemaakt was wat je hierboven ziet: drie vreemde streepjes, die je aan van alles doen denken, behalve aan een komeet. Je snapt het al: komeet ISON is helemaal geen komeet, de NASA verdraait de boel, het einde van de wereld, de aliens komen er aan, Nemesis in aantocht, enzovoorts. Voer voor doemdenkers dus. Hieronder de video van BPEarthWatch, daaronder de geruststellende oplossing van het raadsel.
Hoe zit dat dan met die foto?
Belangrijk voor het verhaal is dat we met twee bewegende objecten te maken hebben: komeet ISON, die met een snelheid van 77.250 km/u door het zonnestelsel jakkert en de Hubble ruimtetelescoop, die met zo’n 8 km per seconde om de aarde draait. Je snapt dat als Hubble met twee filters een serie foto’s van de komeet maakt de komeet ten opzichte van de achtergrondsterren zal bewegen. In een andere Astroblog heb ik dat al een keer eerder laten zien. Ik heb de drie afzonderlijke foto’s genomen die Hubble met zijn F606-filter heeft gemaakt en ik heb net als BPEarthWatch de foto’s donkerder gemaakt, zodat alleen het lichtste deel van de kern over blijft. Het centrum van de foto – een rood kruis – heb ik telkens vastgezet op een achtergrondster, die niet bewoog. Wat ik kreeg waren deze drie foto’s – dubbelklik voor de grote versie ervan:
Je ziet dat ten opzichte van de vaste achtergrondster de oplichtende kern van komeet ISON ietsje verschoven is en ook iets langgerekt is. De verklaring is simpel: door de beweging van zowel de komeet aan de hemel als de Hubble ruimtetelescoop om de aarde gedurende de tijd dat de opnames zijn gemaakt staat de komeet op verschillende foto’s op verschillende plaatsen en is zijn kern iets uitgerekt. De drie foto’s met het F606 filter zijn ieder met een belichtingstijd van 440 seconden gemaakt. Op de gecombineerde foto levert dat drie langgerekte streepjes in de kern van de komeet op. Wellicht dat je je afvraagt: waarom maken de drie streepjes bij elkaar een soort van een bocht? Dat zou kunnen door de bewegingen van Hubble en ISON in de ruimte, maar het zou ook kunnen doordat Hubble tijdens de opnames iets gezwenkt is. Bekijk nog een keer de video die Hubble van komeet ISON gemaakt heeft en zie hoe de komeet t.o.v. de achtergrondsterren niet in een rechte lijn beweegt, maar een soort S-route volgt. Hoe de Hubble ruimtetelescoop foto’s van komeet ISON maakt en hoe deze uiteindelijke tot een mooie kleurenfoto leiden staat op deze pagina uitgelegd. [Update 15.50 uur] Ik kwam deze discussie tegen, waarin hetzelfde wordt gezegd als wat ik hierboven betoog, namelijk dat de foto verklaard kan worden met de beweging van Hubble en de komeet.
