28 maart 2024

Circulatiepatroon onder zonsoppervlak in kaart gebracht

solar circulation

Uit waarnemingen met het Solar Dynamics Observatory blijkt dat zich onder het zonsoppervlak een dubbellaags circulatiestelsel bevindt. Credit: Stanford/NASA.

Met behulp van een instrument van de Solar Dynamics Observatory (SDO) hebben wetenschappers vastgesteld dat de ‘onderhuidse’ circulatie van de zon ingewikkelder in elkaar zit dan tot nu toe werd gedacht. Deze circulatie speelt een belangrijke rol bij de totstandkoming van de 11-jarige magnetische cyclus van de zon.Sinds halverwege de jaren negentig kunnen wetenschappers met behulp van een techniek die helioseismologie wordt genoemd bewegingen binnen de zon waarnemen. Deze techniek maakt gebruik van de golfbewegingen die zich in het inwendige van de zon afspelen. Die oscillaties zijn vergelijkbaar met de seismische golven die tijdens een aardbeving door de aarde gaan. Ze leveren informatie op over snelheid en de bewegingsrichting van de materie waar de golven doorheen zijn gegaan. Helioseismologische waarnemingen lieten al snel zien dat de hete materie in de bovenste 30.000 kilometer van de zon met een snelheid van ongeveer tien meter per seconde van de evenaar naar de polen stroomt. Tot nu toe werd aangenomen dat deze zogeheten meridionale stroming bij de polen naar een diepte van 200.000 kilometer duikt en vervolgens weer richting evenaar gaat. Maar pogingen om de snelheid van die retourstroming te meten leverden geen eenduidige resultaten op. Het nieuwe onderzoek kan dat verklaren. Er is in feite niet sprake van één kringloop, maar van twee. De hete materie duikt bij de polen inderdaad de diepte in, maar gaat al op een diepte van 100.000 kilometer terug richting evenaar. Daaronder speelt zich een tweede circulatie af waarbij materie op een diepte van 200.000 kilometer juist naar de polen toe stroom, vervolgens opstijgt en zich 100.000 kilometer hoger bij de retourstroming van de bovenste kringloop voegt.Bekend was al dat de meridionale stroming bepalend is voor het op en neer gaan van de magnetische activiteit van de zon – een verschijnsel dat onder meer tot uiting komt in de 11-jarige zonnevlekkencyclus. Door de variaties in dit stromingspatroon te blijven volgen, hopen de onderzoekers betere te kunnen voorspellen wanneer de volgende cyclus begint en hoe actief deze zal zijn.

Bron: Astronomie.nl.

Share

Speak Your Mind

*