28 maart 2024

De speurtocht naar donkere energie is begonnen!

DES_mozaiek

Credit: Dark Energy Survey/Fermilab.

Op 31 augustus j.l. is het grootscheepse onderzoek naar donkere energie gestart, de Dark Energy Survey (DES). Dat is een vijfjarig onderzoek aan ver verwijderde supernovae, uitgevoerd met de 570 Megapixel Dark Energy camera (DECam), welke geïnstalleerd is op de vier meter Blanco telescoop in Chili. Die camera heeft een enorm beeldveld – 15 keer de diameter van de Volle Maan maar liefst – en daar hoopt men vele supernovae mee te ontdekken, volgens de schattingen van het DES-team wel 4000. DECam is een enorm krachtig instrument, met 62 CCD’s – de 62 vlakken in de afbeelding hierboven opleverend – dat in staat is met één kort belichte foto direct 100.000 sterrenstelsels te fotograferen, reikend tot een afstand van maar liefst 8 miljard lichtjaar.

Een foto van NGC 1368, gemaakt met DECam

Een foto van NGC 1398, gemaakt met DECam. Credit: Dark Energy Survey.

Men wil met DES 5000 vierkante graad van de hemel in de gaten houden, da’s 1/8e van de gehele hemel. De supernovae zijn van type Ia, exploderende witte dwergen, welke voor sterrenkundigen vanwege hun vaste absolute helderheid als standaard afstandsmeter kunnen worden gebruikt. Dankzij die supernovae ontdekte men in 1998 dat het heelal versnelt uitdijt, een versnelling die te danken is aan de mysterieuze donkere energie, wiens afstotende werking sterker is dan de gravitatiewerking van alle massa in het heelal. Met DES hoopt men op vier manieren meer te weten te komen over de precieze aard van donkere energie:

  • door het tellen van clusters van sterrenstelsels.
  • door de helderheid van supernovae te meten
  • door het afbuigen van licht door de clusters van sterrenstelsels te meten
  • door de invloed van geluidsgolven uit de tijd van de oerknal te bestuderen

Bron: NOAO.

Share

Speak Your Mind

*