16 april 2024

Grens tussen sterren en planeten vervaagt door de koudste bruine dwergen

bruine dwerg

Credit: NASA/JPL-Caltech

Door de afstandsbepaling van 16 bruine dwergsterren hebben de sterrenkundigen Dupuy en Kraus (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics) hun [1]die van de dwergsterren, niet van Dupuy en Kraus. 😉 oppervlaktetemperatuur en massa kunnen bepalen. De ‘mislukte sterren’ zijn door NASA’s WISE infrarood-satelliet ontdekt, maar dat leverde weinig concrete gegevens over hun temperatuur en massa op. Pas door de inzet van de Spitzer infrarood-satelliet – ook van de NASA – konden Dupuy en Kraus bepalen dat de temperatuur aan het oppervlak van de bruine dwergen tussen de 120 en 150 °C is en dat ze 5 tot 20 keer zo zwaar als de planeet Jupiter zijn. De afstand van de 16 dwergsterren ligt tussen 20 en 50 lichtjaar en dat konden ze bepalen door gebruik te maken van de parallax-methode, waarbij de sterren vanwege het draaien van Spitzer om de zon ten opzichte van de achtergrondsterren iets verschuiven aan de hemel. Eerdere schattingen van de oppervlaktetemperatuur van bruine dwergen wezen op nog lagere temperaturen – sommigen zelfs tot kamertemperatuur – maar nu blijken ze toch iets hoger te liggen. Hieronder een voorstelling van acht van de door WISE gevonden bruine dwergen, aangegeven met de paarse stippen. De denkbeeldige waarnemer kijkt naar de zon, waar alle strepen heen wijzen, honderd lichtjaar verderop in de richting van het sterrenbeeld Orion.

WISE_bruinedwergen

Credit: NASA/JPL-Caltech

Bruine dwergen ontstaan net als echte sterren vanuit een inkrimpende gas- en stofwolk en niet in een planetaire schijf als restmateriaal van een ster. Alleen zijn ze in tegenstelling tot sterren te licht om in hun kern over te gaan tot fusie van waterstof in helium. Het beetje infraroodlicht dat ze uitzenden komt door het gravitationeel samentrekken van de dwerg. Mochten ze deel uit maken van een dubbelstersysteem, dan kunnen ze vanaf aarde gemakkelijk voor zware exoplaneten worden aangezien. De bruine dwergen doen het onderscheid tussen sterren en planeten behoorlijk vervagen. Bron: CfA.

Voetnoten

Voetnoten
1 die van de dwergsterren, niet van Dupuy en Kraus. 😉
Share

Speak Your Mind

*