28 maart 2024

Planck’s laatste wapenfeit: Shapley’s supercluster in beeld brengen

Shapley_Supercluster_groot

Credit: ESA & Planck Collaboration / Rosat/ Digitised Sky Survey

Woensdag a.s. gaat de stekker definitief uit de Europese Planck sonde, maar als laatste ‘wapenfeit’ heeft ‘ie één van de grootste structuren in het heelal in beeld gebracht, de uit maar liefst 8000 (!) sterrenstelsels bestaande Shapley’s supercluster. De gigantische cluster werd in de jaren dertig ontdekt door de Amerikaanse sterrenkundige Harlow Shapley en hij bevindt zich in het zuidelijke sterrenbeeld Centaurus. De sterrenstelsels van Shapley’s supercluster – bij elkaar pakweg een miljoen keer een miljard keer de massa van de zon – stralen onder andere microgolfstraling uit en da’s precies de soort straling die Planck kan eh… kon zien. De foto hierboven toont feitelijk alleen de kern van de supercluster en het is een mix van de door Planck waargenomen microgolfstraling in blauw, de door de ROSAT satelliet waargenomen röntgenstraling in blauw, bovenop een foto van de supercluster in optisch licht uit de Digitised Sky Survey. De twee grootste gebieden van röntgenstraling zijn de clusters Abell 3558 aan de rechterkant en Abell 3562 links, beiden deel van Shapley’s supercluster. Door waarnemingen zoals deze heeft men met de Planck satelliet het zogenaamde Sunyaev-Zel’dovich effect in kaart gebracht, waarbij de kosmische microgolf-achtergrondstraling van de oerknal door tussenliggende massieve clusters van sterrenstelsels van richting veranderd. Bron: ESA.

Share

Speak Your Mind

*