29 maart 2024

Universum was al vroeg rijk aan ijzer

universe in a cup

Young stars, exploding supernovae, and active black holes produced powerful winds 10 billion to 12 billion years ago. These winds were the spoon that lifted the iron from the galaxies and mixed it with the intergalactic gas. Credit: Akihiro Ikeshita.

Astronomen hebben bewijs gevonden dat ijzer gelijkmatig is verspreid in de ruimte tussen de sterrenstelsels van de Perseus-cluster. Dit suggereert dat dit ijzer lang geleden moet zijn ontstaan, zo’n 10 tot 12 miljard jaar geleden. In deze periode bevond het heelal zich in een turbulente en gewelddadige fase van z’n bestaan. Men heeft gebruik gemaakt van de Japanse Suzaku-röntgentelescoop om de verspreiding van ijzer in kaart te brengen in de Perseus-cluster, een verzameling van sterrenstelsels op een afstand van 250 miljoen lichtjaar. Het blijkt dat in de ruimte tussen de sterrenstelsels het ijzer gelijkmatig is verdeeld. Dat kan maar één ding betekenen: het ijzer was al aanwezig voordat de huidige cluster werd gevormd. De gelijkmatige verspreiding van ijzer (en andere zware elementen) ondersteunt het idee dat deze elementen zo’n 10 tot 12 miljard jaar geleden gevormd zijn, tijdens een periode van superintense stervorming. In deze tijd hebben miljarden exploderende sterren de ruimte verrijkt met zwaardere elementen. Dit is ook de periode waarin de supermassieve zwarte gaten (die als ankers fungeren voor de meeste sterrenstelsels) het meest actief waren.De totale massa van het intergalactische ijzer in de Perseus-cluster wordt geschat op ongeveer 50 miljard zonnemassa’s. Om zo’n grote hoeveelheid te kunnen verklaren, moeten heel vroeg in de geschiedenis van het heelal ongeveer 40 miljard supernova-explosies in dit gebied hebben plaatsgevonden. Astronomen gaan er verder vanuit dat de Perseus-cluster geen uitzondering is op het hoge ijzergehalte – in andere clusters geldt waarschijnlijk hetzelfde. Bron: Stanford University.

Share

Speak Your Mind

*