19 maart 2024

Chandra vindt bewijs voor ‘jet’ van centrale zwart gat Melkweg

The supermassive black hole at the center of the Milky Way.

Credit: X-ray: NASA/CXC/UCLA/Z.Li et al; Radio: NRAO/VLA

Sterrenkundigen hebben met behulp van de röntgensatelliet Chandra van de NASA en de Very Large Array (VLA) radiotelescoop bewijs gevonden voor een jet of straalstroom, die door het superzware zwarte gat in het centrum van de Melkweg is uitgestoten. Dat zwarte gat heet Sagittarius A* (kortweg Sgr A*), genoemd naar het sterrenbeeld waarin het zich bevindt, de Boogschutter (Sagittarius). Op de foto hierboven zie je een compositie van waarnemingen van de omgeving van Sgr A*, negen lichtjaren in doorsnede, in blauw de radiowaarnemingen en in paars de röntgenwaarnemingen. Hieronder een gelabelde versie van het centrale deel:

Sgra_label

Credit: X-ray: NASA/CXC/UCLA/Z.Li et al; Radio: NRAO/VLA

Sgr A* ligt 26.000 lichtjaar van ons vandaan en het zwarte gat is naar schatting zo’n 4,3 miljoen zonmassa zwaar. Je ziet op de afbeelding hierboven een schokgolf aangegeven. De door het zwarte gat uitgespuwde jet – bestaande uit hoogenergetische atomen – komt onderweg gas- en stofwolken tegen, die het zwarte gat omhullen en dan ontstaan dergelijke schokgolven. Bij de vorming van de schokgolf ontstaan weer electronen, die met relativistische snelheden voorbij de schokgolf gaan en die röntgenstraling uitzenden. Als je de jet en de schokgolf vergelijkt is het maar een kleine jet en de sterrenkundigen denken dat er nog een tweede, zwakkere jet moet zijn, die de zichtbare jet als een cocon omhult en die een breedte van zo’n 25° moet hebben. Meer over het bewijs van het bestaan van een jet bij het superzwarte zwarte gat in onze Melkweg vind je in dit wetenschappelijke artikel. Bron: Chandra.

Share

Comments

  1. Toch altijd weer interessant om over Sgr a* te lezen.

    Is er eigenlijk nog iets bekend over die gaswolk die afgelopen zomer het zwarte gat heel dicht zou naderen? Ik heb een tijdje geleden die documentaire gezien die jullie bij docu-dinsdag hadden en ik ben benieuwd of er al resultaten zijn.

Speak Your Mind

*