29 maart 2024

Stervorming in clusters stopte 9 miljard jaar geleden

De verzameling rode stippen in het midden van deze foto is de 9 miljard lichtjaar verre cluster van sterrenstelsels ISCS J1434.7+3519. Credit: NASA/JPL-Caltech/KPNO/University of Missouri-Kansas City.

In het vroege heelal produceerden sterrenstelsels die deel uitmaakten van omvangrijke clusters in hoog tempo nieuwe sterren. De huidige clusters daarentegen zijn een soort spooksteden, bevolkt met stelsels waarin geen sterren meer worden geboren. Recent onderzoek met de infraroodsatellieten Spitzer en Herschel laat zien dat de sterproductie daar ongeveer negen miljard jaar geleden is stilgevallen – later, maar ook abrupter dan gedacht.De vorming van nieuwe sterren staat of valt met de aanwezigheid van grote hoeveelheden (waterstof)gas. Het lijkt er dus op dat de clusterstelsels negen miljard jaar geleden al door hun gasvoorraad zijn heengeraakt. Solitaire stelsels daarentegen zijn tot op de dag van vandaag sterren blijven produceren. Astronomen vermoeden dat het grote verschil in stervormingsactiviteit het gevolg is van omgevingsfactoren. In een drukke omgeving, zoals een jonge cluster, is de kans dat twee sterrenstelsels met elkaar in botsing komen en samensmelten veel groter dan in dunbevolkte gebieden. Bij zo’n ‘fusie’ komt het aanwezige gas zodanig in beroering dat in korte tijd grote aantallen nieuwe sterren ontstaan. Ook komt daarbij veel gas in de greep van de superzware zwarte gaten in de stelsels, die zoveel straling uitzenden dat het gas in de omgeving wordt verhit en de stervorming stilvalt. Bron: Astronomie.nl.

Share

Speak Your Mind

*