28 maart 2024

Fermi doet eerste waarnemingen aan zwaartekrachtslens in gammastraling

Credits: NASA/ESA and the Hubble Legacy Archive

Voor het eerst zijn sterrenkundigen in geslaagd om in het zeer energierijke gammagedeelte van het spectrum waarnemingen te verrichten aan een zwaartekrachts- of gravitatielens, een door Albert Einstein voorspelt fenomeen waarbij een zwaar object op de voorgrond het licht van een erachter liggend object afbuigt. September 2012 keek men met de Large Area Telescope (LAT) van de gammasatelliet Fermi van de NASA naar de gammabron genaamd B0218+357, welke 4,35 miljard lichtjaar van ons af staat in de richting van het sterrenbeeld Driehoek (Triangulum). B0218+357 is een zogenaamde blazar, een actief sterrenstelsel, dat op onregelmatigheden uitbarstingen vertoond, welke verband houden met het superzware zwarte gat in het centrum van het stelsel. Vanuit de blazar wordt een jet of straalstroom vol hoogenergetische straling de ruimte in gestuurd en bij een blazar is dat altijd in de richting van de aarde (zie afbeelding hieronder) – geen zorgen, de enorme afstand zorgt er voor dat we niet worden weggeblazen. Nou wil het geval dat precies tussen B0218+357 en de aarde nog een spiraalstelsel staat, waar we van bovenaf tegenaan kijken. Dát tussenliggende sterrenstelsel zorgt er nu voor dat de gammastraling van B0218+357 verbogen wordt en dat is te zien als een tweede lichtbron, vlak naast de centrale bron van B0218+357, slechts 1/3e van een boogseconde van elkaar verwijderd.

Credits: NASA/Goddard Space Flight Center Conceptual Image Lab

Door het tussenliggende spiraalstelsel, waarvan je de spiraalarmen vaag op de bovenste foto ziet, is de kern van B0218+357 dus verbogen en is een lens ervan verschenen, de tweede bron op de foto. Wat je ziet zijn dus niet twee blazars, maar slechts eentje. Hieronder een video over de ontdekking van de eerste zwaartekrachtslens in gammastraling. De ontdekking werd vandaag bekend gemaakt op de 223e bijeenkomst van de American Astronomical Society (AAS) in Washington.

Bron: NASA.

Share

Speak Your Mind

*