28 maart 2024

Hebben astronomen de vreemdste ster in het universum gevonden?

Credit: afgeleid van Paul G. Beck. Niet op schaal.


Astronomen hebben mogelijk het eerste voorbeeld gevonden van wat misschien wel de vreemdste sterren in het universum zijn: zogenaamde Thorne-Zytkov-objecten. Dit soort mekwaardige hybride sterren ontstaan als een rode superreuzenster in botsing komt met een superdichte neutronenster (het restant van een supernova). De neutronenster wordt dan opgeslokt door de superreus en gaat zich settelen in de kern van de ster. Hierdoor worden de normale fusieprocessen flink verstoord en worden zeer specifieke chemische stoffen gevormd.

In de laatste decennia hebben astronomen enkele kandidaten gevormd, maar geen van deze is bevestigd. Nu heeft men een nieuwe kandidaat gevonden en het is vrijwel zeker dat het om een Thorne-Zytkow-object moet gaan. De ster behoort tot 22 superreuzen die zijn waargenomen in de Kleine Magelhaanse Wolk, een satellietstelsel van de Melkweg. De rare eend in de stellaire bijt laat de chemische vingerafdrukken zien van rubidium en molybdeen, evenals opvallend veel lithium. Dit is precies wat verwacht mag worden van een reuzenster met een neutronenster in z’n kern.

Bron: Discovery Channel News

Share

Comments

  1. Enceladus zegt

    Misschien ligt het aan mij, maar ik begrijp het plaatje niet helemaal. De neutronenster wordt opgeslokt door de rode reus, is de theorie, maar hier lijkt het alsof er materie van de rode reus naar de neutronester over gaat?

    Of moet ik het zo zien dat er eerst inderdaad materie van de rode ster over gaat naar de neutronenster, maar dat die daarna steeds verder naar de rode reus wordt getrokken, als ware de sliert materie tussen de twee sterren een soort tentakel en wordt de neutronenster uiteindelijk naar binnen gehengeld?

    groet,
    Gert (Enceladus)

  2. Of trekt de neutronenster de materie van de rode ster aan en komt deze zo om de neutronenster heen gewikkeld te zitten waarbij uiteindelijk de neutronenster de kern wordt van de rode ster. Ik bedoel dus rode ster wordt om neutronenster heen getrokken ipv neutronenster wordt in rode ster getrokken. Hmmmmm, het is al laat. Weltrusten. 😉

  3. Volgens mij wel Remco. En door dat aantrekken van de rode ster zal de toegenomen energie omgezet worden in meer zwaartekrachtstraling.
    @ Gert – Mij is ook niet duidelijk wat het begin van het proces is.

  4. Over het proces hoe zo’n vreemde ster ontstaat lees ik overal “a red giant swallowing an orbiting neutron star.” Het plaatje in Olaf z’n blog stelt dus de situatie voor vóór het verzwelgen van de neutronenster door de rode reus. Wellicht dat de afbeelding in deze blog een betere is voor de situatie ná het verzwelgen.

  5. Olaf van Kooten zegt

    Okee dat had ik wellicht beter kunnen uitleggen. Het is inderdaad een superreus die de neutronenster opslokt en niet andersom. Het plaatje bovenaan is dan ook wat misleidend, maar vormt wel degelijk de eerste stap in het proces. Als de neutronenster en de superreus elkaar naderen, zal materie overgedragen worden van de reus naar de neutronenster. De totale hoeveelheid valt echter mee. De neutronenster zal zeg door de buitenlagen van de reus gaan boren, die hierdoor ongetwijfeld verstoord raakt. De neutronenster spiraliseert dan naar binnen om te fuseren met de kern van de superreus. Als die gezamenlijke massa te hoog is, vormt zich een zwart gat en ontploft de ster in een hypernova. Als die massa onder die limiet blijft, wordt het geheel weer stabiel en vormt zich dus een superreus met een stabiele neutronenster in z’n kern.

    • Nog even over die fusie van de neutronenster en de kern van de superreus: voor de maximale massa van een neutronenster bestaat een naam, de zogenaamde Oppenheimer-Volkoff Limiet, genoemd naar de bedenkers er van (yep, Oppenheimer is ook de man van de eerste atoombom). Die bedraagt zo’n drie zonsmassa. De limiet is vergelijkbaar met de Limiet van Chandrasekhar, die de maximum massa van witte dwergen aangeeft. Hoe zwaar die limiet is ligt een stukje ingewikkelder in elkaar, het is 1,38 én 1,44 zonsmassa.

  6. o ja, dat moet hè ! zegt

    komt het vaker voor dat Zwarte Gaten ontploffen, ?

    • Enceladus zegt

      Volgens mij zegt Olaf niet dat het Zwarte Gat onploft, maar de ster.

      groet,
      Gert (Enceladus)

      • o ja, dat moet hè ! zegt

        Olaf schrijft het volgende :

        “Als die gezamenlijke massa te hoog is, vormt zich een zwart gat en ontploft de ster in een hypernova. ”

        dus eerst worden 2 stellaire objecten een Zwart Gat en vervolgens (gefuseerd) ontploffen ze in een Hypernova.

        eigenlijk betekent dit dat er helemaal geen Zwarte Gaten zouden kunnen//mogen bestaan.

        • Enceladus zegt

          Nogmaals: Nergens wordt gezegd dat het Zwarte Gat ontploft!

          De ster ontploft in een hypernova, niet het Zwarte Gat. Je zou kunnen zeggen dat het Zwarte Gat de ster van zich afschudt. Als de ster ontploft, dan is het Zwarte Gat toch niet per definitie verdwenen?

          groet,
          Gert (Enceladus)

          • o ja, dat moet hè ! zegt

            ja je hebt gelijk, wie zich door taal op een dwaalspoor laat leiden is een kniesoor.
            het is dan ook wel zo goed dat een ? het belangrijkste astronomische attribuut is.

          • “Hypernova” is wel wat overdreven

Laat een antwoord achter aan Arie Nouwen Reactie annuleren

*