28 maart 2024

Voor het eerst filament van het ‘kosmische web’ gefotografeerd

Credit: S. Cantalupo, UCSC

Sterrenkundigen zijn er voor het eerst in geslaagd om een filament te fotograferen van het ‘kosmische web’, het netwerk van ijle maar uitgestrekte gasslierten, dat de sterrenstelsels in het heelal met elkaar verbindt. Met de grote 10 meter Keck I telescoop van het W. M. Keck Observatorium in Hawaï keken de sterrenkundigen van de Universiteit van Californië in Santa Cruz naar een ver verwijderde quasar genaamd UM287, tien miljard lichtjaar van ons vandaan. Men zag dat de quasar, de heldere witte lichtbron in het midden, een enorme nevel van diffuus gas tot lichten brengt, zich uitstrekkend tot wel 2 miljoen lichtjaar van de quasar vandaan. Die nevel is twee keer zo groot als men tot nu toe gezien heeft en hij bevindt zich buiten het gebied dat tot de quasar gerekend kan worden. Een quasar is feitelijk een sterrenstelsel, dat een zeer actieve kern heeft, waar zich een superzwaar zwart gat bevindt. De kern is meestal zo helder dat de rest van het sterrenstelsel geheel wordt overstraald. Normaal gesproken zou het filament op deze afstand niet te zien zijn, maar door de verlichting á la een gewone zaklamp door de quasar zendt het gas ultraviolet licht uit dat Lyman alfa straling wordt genoemd, dat door de roodverschuiving als gevolg van de uitdijing van het heelal verschoven is naar het violette gedeelte van het optisch spectrum, welke door Keck kan worden waargenomen. Het standaardmodel van het heelal zegt dat sterrenstelsels deel moeten uitmaken van een kosmisch web van materie, waarvan maar liefst 84% bestaat uit donkere materie. Hieronder een fragment van een simulatie van zo’n kosmisch web, de zogenaamde Bolshoi simulatie van Anatoly Klypin en Joel Primack.

Credit: Anatoly Klypin and Joel Primack/ S. Cantalupo.

Absorptie van licht afkomstig van quasars heeft al eerder laten zien dát er intergalactisch gas moet zijn, deel uitmakend van het kosmische web, maar nooit was de verdeling ervan te zien. Nu heeft men met de Keck telescoop voor het eerst een filament van het kosmische web gefotografeerd. Bron: UCSC.

Share

Comments

  1. Fantastisch om te zien hoe verschillende universiteiten van over de hele wereld middels de telescopen tot dit soort prachtige ontdekkingen kunnen komen.

    Dit is er weer eentje met de Wow factor, het zijn ongelooflijke nuttige onderzoeken om steeds beetje bij beetje de universum te ontdekken en te weten komen wat het allemaal tot elkaar inhoudt dit soort kosmische webs.

Speak Your Mind

*