29 maart 2024

Poolster gedraagt zich compleet onverwacht (en neemt snel in helderheid toe)

Links in het midden de Poolster. Credit: Dom1706/Pixabay.

Astronomen hebben een nogal onverwachte ontdekking gedaan. Het blijkt dat de poolster in de laatste jaren plots een stuk helderder is geworden. Wat blijkt nou? De ster is aan het uitdijen en doet dit 100 keer sneller dan je mag verwachten aan de hand van onze modellen van stellaire evolutie. Om de ‘ontdekkers’ te citeren: “we waren echt verbijsterd”!

De betrokken onderzoekers hebben de helderheid van de poolster in het verleden gereconstrueerd, waarbij o.a. geschriften zijn geraadpleegd van Ptolemaeus (uit het jaar 137) en van de Perzische astronoom Al-Sufi (uit het jaar 964). Ze hebben daarnaast jaarlijkse fluctuaties van de ster in kaart gebracht, waarbij gebruik is gemaakt van het rijke archief van de Hubble-ruimtetelescoop. Uit dit alles is gebleken dat de poolster vandaag de dag 2,5 keer helderder is dan 2000 jaar geleden. Dat is een opmerklijk snelle verandering.

Overigens kent Poolster een cyclische fluctuatie in helderheid, met een periode van 4 dagen. Zo’n 20 jaar lang zijn deze fluctuaties steeds zwakker geworden, maar daar is inmiddels verandering in gekomen. De fluctuaties worden in een rap tempo steeds robuuster. Niemand weet precies waar deze veranderingen vandaan komen en waardoor ze veroorzaakt worden. Volgens de onderzoekers is er “werk aan de winkel om dit afwijkende gedrag te verklaren”.

Bron: DailyMail

Share

Comments

  1. Enceladus zegt

    Holy mik mak! Zou het kunnen dat deze ster in het voorstadium van een nova zit?
    Kan dat, gezien de leeftijd?

    groet,
    Gert (Enceladus)

  2. Olaf van Kooten zegt

    De poolster kan sowieso geen nova worden (want dat kunnen alleen witte dwergen) en ook geen supernova (want daar is-ie met 4 zonnemassa’s te licht voor).

  3. Olaf van Kooten zegt

    Het zal z’n leven eindigen met een planetaire nevel, net als de zon. Overigens is het indelen van sterren in “hoge massa” (type II supernova als resultaat) en “lage massa” (zoals de zon) iets te simpel. Er bestaat namelijk nog een “tussencategorie” (2,5 tot 8 zonnemassa’s ) waarbij sterren geen supernova vormen, maar ook geen “normale” witte dwerg als eindstadium (koolstof-zuurstof witte dwerg). In plaats daarvan vormen ze een kleinere en dichtere variant, namelijk een “zuurstof-neon-magnesium witte dwerg”. In tegenstelling tot sterren onder 2,5 zonnemassa’s kan Polaris wel het superreus-stadium bereiken (en dat is-ie nu ook).

Speak Your Mind

*