28 maart 2024

Vijftig jaar geleden werd de kosmische microgolf-achtergrondstraling ontdekt

Wilson en Penzias bij de hoornantenne in Holmdel. Credit: NASA, restored by Bammesk.

Het is niet precies op één dag vast te pinnen, maar ergens in 1964 werd door de twee sterrenkundigen Robert Wilson en Arno Penzias (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics) de kosmische microgolf-achtergrondstraling ontdekt, de straling die een restant is van de hete oerknal, waarmee 13,8 miljard jaar geleden het heelal ontstond. Eigenlijk was het toeval dat Wilson en Penzias die straling ontdekten, want wat ze eigenlijk wilden doen was het werkklaar maken van de nieuwe radio-ontvanger van Bell Labs in Holmdel, New Jersey, een hoornvormige antenne met een lengte van 20 meter, die gebouwd was om teruggekaatste radiogolven van de Echo waarballonnen te detecteren. Dat werkklaar maken ging niet zo gemakkelijk, want ze bleven telkens een irritante ruis houden, die ze maar niet konden verklaren. Penzias en Wilson dachten dat het aan de vogelpoep lag, die duiven hadden achtergelaten in de hoornantenne, maar ook na het schoonmaken van de antenne én het afschieten van de duiven bleek de ruis te blijven. Het ging om een radiosignaal, dat naar alle kanten van de hemel even sterk was en dat een golflengte van 7,35 cm en een temperatuur van 4K, dus vier graden boven het absolute nulpunt had.

De evolutie van het heelal. De kosmische microgolf-achtergrondstraling werd 380.000 jaar na de oerknal uitgezonden. Credit: NASA/WMAP Science Team.

Toen ze alle aardse bronnen hadden uitgesloten wisten Penzias en Wilson dat het signaal van buiten het zonnestelsel moest komen, al hadden ze geen idee wat de bron precies was. Op datzelfde moment waren 60 kilometer verderop At that same time, Robert H. Dicke, Jim Peebles en David Wilkinson, sterrenkundigen van de Princeton Universiteit naarstig op zoek naar signalen die achter zijn gelaten door de microgolfstraling, die achter zou zijn gelaten door de oerknal en die in 1946 al was voorspeld door George Gamow en door Dicke. Het was pas toen een vriend van Penzias, Bernard F. Burke (MIT), hem wees op een preprint-artikel van Peebles, dat Penzias en Wilson begrepen dat het radiosignaal dat zij hadden ontvangen de straling moest zijn, waar Dicke, Peebles en Wilkinson naar op zoek waren. De twee onderzoekers van Smithsonian zochten direct contact met het drietal van Princeton en na overleg werd besloten om een tweetal artikelen te wijden aan de ontdekking, te publiceren in The Astrophysical Journal Letters, eentje over de theorie van de straling en eentje over de waarneming ervan:

Penzias en Wilson ontvingen in 1978 de Nobelprijs voor de Natuurkunde voor hun werk aan de achtergrondstraling. Vandaag wordt in het Harvard-Smithonian center for Astrophysics in aanwezigheid van Robert Wilson een bijeenkomst gehouden om de ontdekking van de kosmische microgolf-achtergrondstraling te vieren, iets wat over ruim vijf uren plaats vindt en dan hieronder live te zien is:

bron: Wikipedia.

Share

Comments

  1. Hephaistos zegt

    Jammer dat je het niet kunt terugkijken 🙁

  2. Ja er is iets met de video aan de hand. Op YouTube is alles zwart, terwijl je wel geluid hoort. En als je met je muis over de tijdbalk onderaan gaat zie je na 1 uur wel beeld, maar weer niet op het grote scherm. Als ik een werkende versie tegenkom zal ik die hier plaatsen.

Speak Your Mind

*