13 oktober 2024

Zou Jupiter een ster kunnen worden?

Credit; NASA/ESA/K. Retherford/SwRI/SYFY.

De Galileo-ruimtesonde heeft acht jaar lang onderzoek gedaan naar de planeet Jupiter, van 1995 tot 2003. Dankzij Galileo is onze kennis van Jupiter en z’n familie van manen spectaculair toegenomen. Maar na acht jaar te zijn blootgesteld aan de krachtige straling van Jupiter, was de sonde aan het einde van z’n Latijn.

Om te voorkomen dat de sonde op een maan zou crashen en deze eventueel zou besmetten met aardse bacteriën, hebben de wetenschappers besloten om Galileo op Jupiter te laten crashen (even buiten beschouwing gelaten dat Jupiter helemaal geen vast oppervlak heeft). Een kleine groep mensen vond dit een slecht idee: wat als de plutoniumreactor van Galileo een kettingreactie op gang zou brengen, waarbij Jupiter zou ontbranden tot een tweede ster in het zonnestelsel? Waterstofbommen worden “aangestoken” met een beetje plutonium, en Jupiter zit bomvol waterstof. Gelukkig is er bij de crash van Galileo helemaal niets gebeurd, maar had het wel kunnen gebeuren? Het antwoord is natuurlijk: nee.Als je Jupiter zou willen veranderen in een vuurbal, dan heb je zuurstof nodig om het te ontbranden. Water vertelt ons het recept: een watermolecuul bestaat uit twee waterstofatomen en een zuurstofatoom. Als je deze in voldoende aantallen bijeen kunt brengen, dan krijg je water. Dat betekent dat je een halve Jupitermassa aan zuurstof op Jupiter zou moeten dumpen, waarbij je dus een vuurbal zo groot als anderhalve Jupiter krijgt. Spectaculair natuurlijk, maar zo’n vuurbal is nog géén ster. Sterren branden immers niet letterlijk.Onze zon produceert energie door middel van kernfusie. De enorme zwaartekracht doet het waterstof in de kern dusdanig samenpakken, dat waterstofatomen worden samengeperst tot heliumatomen (als gevolg van de druk en temperatuur). Bij deze reactie wordt de energie geproduceerd die nodig is om de zon te laten schijnen. Probleem is alleen dat je enorm veel waterstof nodig hebt voor deze reactie. De zon is 1000 keer zwaarder dan Jupiter en heeft dus ongeveer 1000 keer meer waterstof. Conclusie: je zou 1000 Jupiters op elkaar moeten laten knallen om werkelijk een tweede zon te krijgen.

Nu is de zon uiteraard niet de kleinst mogelijke ster. Sterker nog: een waterstofbal van slechts 0,075 zonnemassa’s is voldoende om tot kernfusie te komen. Het resultaat is dan een rode dwergster en de kleinste rode dwergsterren wegen 80 Jupitermassa’s. Je hebt dus “slechts” 80 Jupiters nodig om een ster te maken.Hoe zit het dan met objecten die minder wegen dan 80 Jupiters? Wel, dat noem je een bruine dwerg, oftewel een mislukte ster. Deze objecten kunnen niet aan echte waterstoffusie doen, maar ze kunnen wél aan een andere vorm van fusie doen, namelijk deuteriumfusie. Hiervoor is 13 Jupitermassa’s voldoende. Als je dus 13 Jupiters op elkaar kan laten knallen, dan is het resultaat een zachtjes gloeiende bruine dwerg. Kortom, het is onmogelijk om “per ongeluk” Jupiter te doen “ontbranden”. Ongeacht hoeveel plutoniumreactors je erin gooit. Bron: Universe Today

Share

Comments

  1. ” Een kleine groep mensen vond dit een slecht idee: wat als de plutoniumreactor van Galileo een kettingreactie op gang zou brengen, waarbij Jupiter zou ontbranden tot een tweede ster in het zonnestelsel? ”

    Ik ga er gemakshalve vanuit dat deze kleine groep mensen geen wetenschappers waren 🙂

  2. evandijken zegt

    Dank je wel Olaf voor je zeer verhelderende uitleg!

  3. Judith zegt

    Je legt het heel goed en verhelderend uit! maar ik voelde me wel dom toen er stond dat het ‘natuurlijk niet kon’ omdat ik diezelfde vraag had, terwijl het antwoord waarom het niet kan alleen is dat jupiter 13-80x groter zou moeten zijn. Bedoel ik ben niet helemaal thuis in natuurkunde dat moet ik zeker toegeven, maar de minimale massa voor een ster is toch geen basic knowledge? Alsnog wel een late bedankt voor dit artikel!

Speak Your Mind

*