28 maart 2024

M81, M82 & NGC 2392…..een astrofotografische clean sweep!!

M81 & M82 in het sterrenbeeld Grote Beer

Eindelijk weer eens succes…….Eindelijk “olympisch astrofotografisch goud” om maar even een beetje bij de sportieve actualiteit te blijven. Deze winter is bezien vanuit mijn liefhebberij voor “frans klassiek waggelend blik” echt helemaal geweldig….geen sneeuw, geen vorst, geen “lelijke eend knabbelend zoute zooi op ’s lands wegen…..maarre…vanuit astronomisch perspectief bekeken is het allemaal maar een beetje knudde. Niet dat het niet zo nu en dan helder is geweest,  maar gewoon een hele nacht lang betrouwbaar kraakhelder, dat heb ik deze winter in elk geval nog niet zo vaak meegemaakt.  Gisteravond, zo moet ik toegeven, zag het er ook niet echt veelbelovend uit maarre….toch den stouten astronomischen schoenen aangetrokken en “op expeditie” gegaan.Omdat in het begin van de avond nog een beetje (veel) hoge bewolking de astropret de kop in leek te drukken heb ik eerst maar even een makkelijk helder object op de korrel genomen in de vorm van de planetaire nevel NGC 2392 gelegen in het sterrenbeeld Tweelingen. NGC 2392 met de bijnaam de “Eskimo-nevel” is een kleine,  heldere en vooral fraaie planetaire nevel. Planetaire nevels hebben overigens helemaal niets te maken met planeten te maken, het zijn namelijk de overblijfsels, de lijkwades zo U wilt,  van oude overleden sterren…en wel van sterren van het type “onze” Zon….lichte allerdaagse “huis tuin en keuken-sterren”.  De astronomen uit den ouden grijzen astronomischen oudheid hebben de (volkomen foute) benaming “planetaire nevel” aan dit soort object gegeven omdat ze er op het eerste gezicht, bij lage vergrotingen, best wel iets weg leken te hebben van planeten….maarre….zogezegd….de werkelijkheid is echter net effe “iets anders”…Understatement big time!! Omdat de oppervlaktehelderheid van dit soort objecten over het algemeen hoog is…is een relatief korte belichtingstijd al voldoende om ze op de gevoelige digitale plaat te krijgen.  In dit geval heb ik 6 opnames van 2 minuten gestackt om onderstaand plaatje te verkrijgen. Omdat elk voordeel  altijd wel weer  z’n nadeel “hept” zijn dit soort objecten helaas ook vaak weer aan de kleine kant en dus zijn een telescoop met een  lange brandpuntsafstand en heel nauwkeurig volgen essentieel voor het naar voren weten te brengen van details.  “Astronomische deugden” waar den schrijver dezes helaas pindakaas niet echt in kan grossieren omdat ik  met een relatief kort focus Newton werk en omdat ik (nog steeds) met hand moet volgen….maar goed…Hij/Zij staat erop…enne…met het resultaat kan ik best wel leven.

Tot mijn grote verbazing c.q. vreugde lagen de kwaaie  meteogoden

Planetaire Nevel NGC 2392 in het sterrenbeeld Tweelingen

gisteravond blijkbaar allemaal voor de weerkundige kwelbuis naar de huldiging van onze “olympische helden” te kijken (bedankt Ireen en bedankt Sven!!!) en werd het naarmate de nacht vorderde steeds helderder en helderder…hoera…en dus besloten om het gemis aan nuttige astrofotografische uren van de afgelopen winter meteen maar effe rap goed te maken met eenheuse tweede opname….en wel….”een hele echte lange” in de vorm van 7 opnames van 4 minuten  van de twee hoofdstelsels van onze “lokale intergalactische buurgroep”, M81 en M82 gelegen op een gemiddelde afstand van zo’n dikke 7 miljoen lichtjaar. ” Ons” melkwegstelsel, M31 en M33 zijn de hoofdstelsels van “onze lokale groep” van melkwegstelsels. M81 en M82 zijn de grootste leden van “de volgende zogenaamde lokale groep van melkwegstelsels”.M81 is “een normaal spiraalstelsel”…M82 (ook wel eens bijgenaamd het “Sigaarstelsel”) echter is wel een bijzonder geval. M82 is een zogenaamd “starburst galaxy”…een melkwegstelsel waar stervorming “zomaar opeens” een explosive vorm heeft aangenomen. In het midden van dit stelsel is er een “woeste mix” te zien van hard door elkaar knallende gas en stofwolken. In zo’n soort omgeving is het stervormingsniveau voor een korte duur even vele malen hoger dan onder “normale omstandigheden”.Afijn…..na een dikke vier aangenaam “buiten spelen”  met een zeer plezante buit zeer tevreden en tevens ook behoorlijk diepgevroren naar huis gewaggeld…..encore!!!Oh ja…..Ik zou het haast vergeten maarre…die  oude bekende in de vorm van die “M82 supernova” (zie recentelijk vorig blogje betreffende M82)  is nog steeds behoorlijk goed zichtbaar….een echte “volhouder”!!!

Share
Over Jan Brandt

Comments

  1. Jan, had jij met jouw clean sweep vandaag ook niet bij de koning en koningin in Den Haag moeten zijn?

  2. Jan Brandt zegt

    Heh..heh….heh…..Ridder in den orde van den diepgevroren astrofotograaf?? Zucht, zelfs in mijn natste dromen zie ik dit helaas nog niet gebeuren, zo vrees ik met grote vrezen!!!

Laat een antwoord achter aan Arie Nouwen Reactie annuleren

*