Credit: NRAO/AUI/NSF; B. Saxton
De Orionnevel (M42) in het gelijknamige sterrenbeeld Orion kennen we als een stellaire kraamkamer, een enorme wolk van geïoniseerd (H II) waterstof, 1600 lichtjaar van ons vandaan, waar zich honderden jonge sterren en evenzovele protosterren bevinden. Bij die laatste groep sterren heeft men protoplanetaire schijven aangetroffen, ook wel proplyds of naar hun vorm kikkervisjes genoemd, van waaruit zich planeten kunnen vormen. Een team sterrenkundigen uit de VS en Canada heeft nu met behulp van Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chili waargenomen dat zich in de Orionnevel een ware doodstrijd afspeelt die desastreus kan zijn voor die proplyds : het team onder leiding van Rita Mann (National Research Council of Canada) kon met ALMA zien dat sommige proplyds die zich in de buurt van zogenaamde O-sterren bevinden onder invloed van de sterke ultraviolette straling van die sterren langzaam maar zeker worden weggevaagd. O-sterren zijn zeer massieve sterren, die in een enorm tempo hun waterstof er doorheen jassen en soms een levensduur van slechts 1 miljoen jaar hebben – ter vergelijking: de zon heeft een levensduur van 10 miljard jaar.
Waarnemingen aan proplyds in de Orionnevel. Credit: NASA/ESA and L. Ricci (ESO)
Uit de waarnemingen blijkt dat als de proplyds zich binnen een afstand van 0,1 lichtjaar van een O-ster bevinden huin lot vast staat: het gas en stof in de schijf zal dan binnen enkele miljoenen jaren door de intense UV-straling van de O-ster weggevaagd zijn. Hier het wetenschappelijke artikel over de waarnemingen met ALMA aan de Orionnevel. Hieronder een video over proplyds in de Orionnevel.
Proplyds in Orion from NRAO Outreach on Vimeo.
Bron: Universe Today.
Speak Your Mind