Animatie van SN 1987A. Credit: NASA
Iedereen weet dat massieve sterren aan het einde van hun leven ontploffen als supernova. Maar wanneer zal de eerstvolgende supernova in de Melkweg plaatsvinden? En belangrijker nog: welke ster zal als eerste exploderen?
Zodra we een nieuwe supernova ontdekken, vormt dat een herinnering aan het feit dat het universum een vijandige plaats is. Soms ontploffen sterren niet alleen, maar zaaien ze daarbij dood en verderf in hun hoekje van de Melkweg. Gemiddeld gaat twee keer per eeuw een supernova “af” in de Melkweg. Aangezien er honderden miljarden sterrenstelsels zijn, ontploffen zo’n 20 sterren per seconde als supernova – en da’s alleen maar in het waarneembare universum!
De laatste heldere supernova was SN 1987A, op een afstand van 168.000 lichtjaar (in de Grote Magelhaanse Wolk). Ondanks de enorme afstand was deze supernova met het blote oog zichtbaar. En deze bevond zich niet eens in ons eigen sterrenstelsel! De meest recente supernova in onze Melkweg was G1.9+0,3, die recent bevestigd is door de Chandra-ruimtetelescoop. Deze vond zo’n 100 jaar geleden plaats, maar helaas in een bijzonder stoffig gedeelte van de Melkweg, waardoor de supernova vanaf aarde onzichtbaar was.
De laatste heldere supernova was in 1604 ontdekt door Johannes Kepler. Deze was gemakkelijk met het blote oog zichtbaar, zelfs overdag! Allemaal leuk en aardig, maar wanneer zal de volgende plaatsvinden? Hebben we al kandidaten gevonden? Kunnen we uberhaupt bepalen welke ster binnenkort kan ontploffen?
Ja dat kunnen we zeker! Er zijn dan ook een paar kandidaten gevonden. De bekendste is Betelgeuze, een rode superreus op een afstand van 640 lichtjaar. Betelgeuze is bijna aan het einde van z’n leven en zal binnen een miljoen jaar ontploffen. Dat is, in kosmische zin, “morgen”, maar wij stervelingen hebben daar natuurlijk weinig aan.
Nog een kandidaat is Eta Carinae, op een afstand van 8000 lichtjaar. Deze ster weegt 120 zonnen schoon aan de haak en behoort tot de zwaarste sterren die we kennen. Eta Carinae zal waarschijnlijk binnen 100.000 jaar ontploffen en dat is, in kosmische zin, vanavond bij de koffie.
De dichtstbijzijnde ster die supernova kan gaan is Spica, op slechts 240 lichtjaar vanaf de aarde. Helaas moeten we daar nog miljoenen jaren op wachten. Volgens Phil Plait is de ster IK Pegasi (op slechts 150 lichtjaar afstand) eveneens een goede kandidaat. Maar stel dat zo’n ster ontploft, merken we daar wat van?
Nou en of! Als Betelgeuze supernova zal gaan, dan zal deze helderder schijnen dan een volle maan! (zoals je hier kunt zien) We zullen de supernova dan wekenlang, of misschien zelfs maandenlang, overdag kunnen zien! Een spectaculair gezicht dus, maar kan zo’n exploderende ster geen kwaad? Ik kan je geruststellen, een supernova moet op 75 lichtjaar afstand staan (of dichterbij natuurlijk) om onze dampkring te bombarderen met een dodelijke dosis straling. Geen enkele kandidaat voldoet daaraan. Ga maar weer rustig slapen 🙂
Bron: Universe Today
