28 maart 2024

Het nabije sterrenstelsel Segue 1 is een “levend fossiel”

De Magellan Telescopen van het Las Campanas Observatorium in Chili, waarmee het Segue 1 dwergstelsel is onderzocht. Credit: Anna Frebel

Het sterrenstelsel Segue 1 is het minst heldere satellietstelsel van de Melkweg, en ook de kleinste. Het hele stelsel is zelfs kleiner dan de gemiddelde bolvormige sterrenhoop en de totale lichtkracht van Segue 1 is vergelijkbaar met dat van 300 zonnen. Segue 1 is oorspronkelijk waarschijnlijk een satellietstelsel geweest van het Sagittarius elliptische dwergstelsel [1]een uitgerekt dwergstelsel, eigenlijk meer een parelsnoer van bolhopen, met M54 als “kern”, dat momenteel door de Melkweg verzwolgen wordt. De afstand tot het ministelsel bedraagt zo’n 75.000 lichtjaar.

Allemaal leuk en aardig, maar die interessante feitjes zijn op zich niet voldoende om een blog aan te weiden. Maar het blijkt dat Segue 1 heel bijzonder is: alle sterren in het stelsel bestaan vrijwel geheel uit waterstof en helium, bijna zonder zwaardere elementen. Dat is vreemd: zware elementen worden gemaakt in zware sterren, die ontploffen als supernova. Hierbij verspreiden ze niet alleen hun zware elementen door het heelal, maar de resulterende schokgolven doen het omringende gas samendrukken, waarbij een nieuwe ronde van stervorming op gang komt.

Bij Segue 1 is daar helaas geen sprake van. In het hele stelsel is de stervorming heel snel gestopt, niet lang nadat het stelsel überhaupt ontstaan was. Dat is nogal een mysterie. Vermoedelijk is de straling van die sterren de boosdoener. Alleen de lichtste sterren in Segue 1 zijn overgebleven, alle zware exemplaren zijn al lang ontploft. Het zijn deze zware sterren die enorm veel straling geproduceerd hebben, waarbij het gas in Segue 1 dusdanig werd verhit dat stervorming onmogelijk was geworden. Er zijn slechts weinig van dit soort stelsels bekend, maar dat komt vermoedelijk doordat ze ontzettend lichtzwak zijn. Bron: Massachusetts Institute of Technology.

Voetnoten

Voetnoten
1 een uitgerekt dwergstelsel, eigenlijk meer een parelsnoer van bolhopen, met M54 als “kern”
Share

Speak Your Mind

*