29 maart 2024

De koudste oceaan in het zonnestelsel?

Credit: NASA/JPL/USGS .

De maan Triton is een buitenbeentje in het zonnestelsel. Het is namelijk de enige grote maan die in de verkeerde richting rond z’n planeet draait, in dit geval Neptunus. Dit soort retrograde manen zijn per definitie ingevangen. Dat betekent dat Triton dus ergens anders ontstaan is. Het is sterrenkundigen opgevallen dat de samenstelling van Triton opvallende overeenkomsten vertoont met die van Pluto. Schijnbaar is Triton dus afkomstig uit de Kuipergordel!

Waar de ijzige maan ook vandaan is gekomen, het is geen gezellige plaats om te bivakkeren. Met een gemiddelde oppervlaktetemperatuur van -235 graden dekt “ijskoud” nauwelijks de lading. Toch is Triton minder saai dan je zou denken. In 1989 vond Voyager 2 namelijk sporen van cryovulkanisme, waarmee Triton is toegetreden tot het selecte clubje van “geologisch actieve werelden in het zonnestelsel”.

Nou, als je het koud hebt op Triton, dan kun je dus gewoon naast zo’n vulkaan gaan staan, toch? Mispoes! Die vulkanen braken een mengsel uit van ijskoude gassen en ijswater. Dat betekent dat Triton geen wereld is om te zoeken naar leven, brrr… – toch?

Credit: NASA

Nou, Triton zal je opnieuw verrassen: diep onder het oppervlak zou zich een vloeibare oceaan kunnen bevinden! Maar waar haalt het ijsmaantje in vredesnaam de noodzakelijke energie vandaan? Wel, zoals gezegd, is Triton ingevangen door Neptunus. Dergelijke objecten komen altijd in uiterst onregelmatige omloopbanen terecht, die door getijdeninteracties steeds cirkelvormiger worden. Hierbij komt energie vrij, en wel voldoende om de hele maan te doen smelten – inclusief z’n 1900 km grote kern. Later is de boel weer afgekoeld tot z’n huidige diepvriesstaat.

Computersimulaties hebben uitgewezen dat het binnenste van Triton nog altijd een beetje warm moet zijn. Hier zijn zowel getijdenkrachten als het verval van radioactieve isotopen verantwoordelijk voor.

Deze oceaan bevindt zich behoorlijk diep en is ook vreselijk koud – zo’n 90 graden onder het vriespunt. Dat lijkt onmogelijk, maar het staat vrijwel vast dat deze oceaan flinke hoeveelheden ammoniak zou moeten bevatten, dat fungeert als antivries.

Het volledige verhaal kan hier gelezen worden.

Bron: New Scientist

Share

Speak Your Mind

*