28 maart 2024

Het uitdijende heelal gaat sneller dan lichtsnelheid

Edwin Hubble had rond 1929 een hoop informatie verzameld over de afstand van Melkwegstelsels tot de aarde en, met behulp van roodverschuivingen, over hun snelheid. Hij kon aantonen dat: hoe verder de Melkwegstelsels van onze aarde staan, hoe sneller ze zich van ons verwijderen. Zijn bevindingen bewezen dat het heelal in snel tempo uitzet.

In de video: Het uitdijende universum gaat sneller dan lichtsnelheid. Dit is niet in strijd met Einstein’s relativiteitstheorie omdat er niets door de ruimte met lichtsnelheid voortbeweegt. Het is de uitdijende ruimte zelf. Het valt niet mee om een goede voorstelling te maken van een uitdijend heelal. Voorbeeld met de ballon: teken met viltstift wat stippen op het oppervlak van een ballon. Als de ballon wordt opgeblazen, worden de onderlinge afstanden van de stippen steeds groter. En hoe groter de afstand tussen twee stippen is, des te sneller bewegen ze uit elkaar. De stippen stellen de sterrenstelsels voor en het ballonoppervlak de uitdijende ruimte.

Overigens speelt de uitdijing van het heelal alleen een rol op grote, ‘kosmologische’ afstanden. Sterrenstelsels dijen niet uit, evenmin als planetenstelsels of sterren. De sterren in het Melkwegstelsel worden bijvoorbeeld bijeengehouden door de wederzijdse zwaartekracht, en die biedt weerstand tegen de uitdijing.
Alles voorbij de Hubble Sphere (zichtbare heelal) verwijderd verder en verder van ons met lichtsnelheid. Je zou kunnen denken dat objecten die steeds verder van ons afgaan, sneller dan licht, onzichtbaar zouden zijn. Toch is dit niet het geval.
Dit heeft te maken met de Hubble Sphere die ook aan het uitdijen is.

Veritasium
Waarom wordt het heelal steeds groter en groter?

Share

Comments

  1. Ed Bos zegt

    Ga met je beide handen onder in het losse zand.
    Je handen stellen ruimte voor. Ga nu omhoog met beide handen tegen elkaar.
    Zoals je ziet, “duw” je links/rechts/voor en achter, het zand opzij.
    Dat is de ruimte die uitdijt, en sterrenstelsels en andere objecten, bijna ongemerkt verder duwt..
    ….

    Vraag:
    Er is bewezen dat het heelal zoals wij dat nu kennen, is ontstaan door een Oerknal. Dat betekend dat alle materie die zich vóór de Oerknal in de ruimte bevond, door gezamenlijke aantrekkingskracht, tot één grote materiebol is geklonterd, en door druk is ge-implodeert en ge-explodeert.
    Maar is daadwerkelijk echt alle materie gebruikt om die Oerknal te realiseren, of bevindt zich ver weg van ons, (of misschien wel dichtbij dan we denken) materie van vóór de Oerknal?

    • Enceladus zegt

      Interessante vraag! In eerste instantie lijkt het mij dat de krachten die materie tot één materiebol hebben gevormd strek genoeg zijn om alle materie aan te trekken. Maar dat hoeft niet het geval te zijn.

      Stel namelijk dat uit zwarte gaten big bangs ontstaan, dan is er ergens anders een compleet universum met materie van voor onze Oerknal. Sterker nog: er zijn dan waarschijnlijk miljarden universums met navenant veel materie. Het lijkt mij echter onmogelijk om dat ooit aan te kunnen tonen. In ieder geval niet zolang we geen technieken hebben om door een zwart gat te kijken (meten).

      groet,
      Gert (Enceladus)

    • Monique zegt

      Hubbel ontdekte iets belangrijks over het universum. Sterrenstelsel die 2 keer zo ver weg stonden vlogen ook 2 keer zo snel van ons vandaan. Dan zou je denken dat de sterrenstelsels vanuit één gemeenschappelijk punt moeten komen (oerknal)
      Jouw vraag: of er misschien nog materie van vóór de Oerknal aanwezig is?
      Als er vóór de oerknal een universum was dan zou dat een mogelijkheid kunnen zijn.
      http://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/1011/1011.3706.pdf
      http://i.imgur.com/W9eFyLo.png

      Maar of dat gemeten kan worden?
      Het meten van neutronensterren en zwarte gaten maakt ons al nerveus 😀

    • remco reuijl zegt

      er zijn miljarden bigbangs. einsteins theorie klopt niet want heelal is massa en c was constant. dusss

    • De oerknal is niet bewezen , het is de best mogelijke hypothese om de huidige waarnemingen te verklaren.
      Voor de oerknal was er volgens deze hypothese overigens niets , is volgens deze hypothese opstaan uit een trilling van het vacuum.

  2. remco reuijl zegt

    e=mckwadraat klopt niet als heelal versneld uitdijt. iets duwt of iets trekt. met toenemende kracht.duwen:vanuit waar. trekken:waar naar toe. gaat t door?

    • remco reuijl zegt

      e=mckwadraat klopt niet als heelal versneld uitdijt. iets trekt of duwt. harder steeds harder dus. ?????

    • Remco, over de versnelde uitdijing van het heelal bestaan verschillende ideeën, maar de meest gangbare daarvan is dat de versnelling komt door de donkere energie, die 68,3% van alle massa-energie van het heelal zou bevatten. Men denkt dat die donkere energie een eigenschap van de ruimte zelf is, dat ruimte energie heeft en dat deze een negatieve druk heeft, hetgeen tot de extra uitdijing leidt. Er is dus niet iets buiten het heelal, dat er aan trekt.

      • remco reuijl zegt

        er zijn miljarden bigbangs. einsteins theorie klopt niet want heelal is massa en c was constant. dusss
        versnelling duidt op extra kracht. donkere energie is leuk maar staat niet in e=mckwadraat. energie is vatbaar versnelde energie niet. we snappen dit niet en dan komt donkere materie? toon aan .

        • remco reuijl zegt

          niemand kan dat dus. we weten t niet. wetenschap is niets anders dan snappen wat je gisteren hebt fout gedaan. begrijp me niet verkeerd. we concluderen veel zonder de cosmische feiten te weten

      • Ruud Muller zegt

        Toen ik dit las dacht ik aan een stuk super stretchy stof met een heleboel stipjes er op getekend. als je met zijn allen aan de randen trekt zullen de stipjes aan de buitenkant sneller naar de rand gaan dan die in het midden. een “flatlander” die op een stip in het midden staat zou kunnen concluderen dat zijn heelal groter wordt en misschien wel oneindig is. Wij, van buitenaf, weten dat de stipjes eigenlijk nog op dezelfde plek van de stof staan getekend en de grootte van de stof wordt beperkt door de buitenrand. Als iedereen loslaat … “snap” … en alle stipjes staan weer bij elkaar. Ik zou kunnen beargumenteren dat er daarom helemaal geen snelheid bestaat in dat heelal.

        Als het heelal oneindig zou zijn en dark matter is een eigenschap van die ruimte, dan is elk percentage daarvan ook oneindig. Ik denk dat Einstein’s theorie alleen opgaat als je van binnen naar het heelal kijkt en niet uit gaat van een oneindigheidsprincipe.

        Ik voel me zelf een beetje als die flatlander in het 2D universum, die probeert te begrijpen wat hoogte is.

  3. remco reuijl zegt

    niemand weet die!

  4. remco reuijl zegt

    wat versnelt het heelal? welke kracht? waarom niet vertragen? heelal is te groot voor onze beperkte kennis. we weten eigenlijk niets. proberen te snappen wat in onze bang gebeurt is en gaat gebeuren. en al die andere bangs dan?

  5. remco reuijl zegt

    1 bang is een teken van menselijke arrogantie

  6. remco reuijl zegt

    e=mckwadraat. op aarde wel!

  7. remco reuijl zegt

    als je wetenschappelijk accepteert dat we niets over het heelal snappen dan heb je een goede basis

  8. remco reuijl zegt

    e is dus blijkbaar geen mckwadraat overal

  9. remco reuijl zegt

    toon mijn ongelijk maar aan!

  10. remco reuijl zegt

    rest my case in dit geval. is we duidelijk dat niets duidelijk is

  11. Remco, wil je niet in telegramstijl je reactie versnipperen over meerdere korte reacties, zo wordt het erg onoverzichtelijk daar op te reageren. Gewoon één keer reageren en dan je punt maken is voldoende, anders gaan we ’t als spam beschouwen. Dan inhoudelijk: e=mc2 geldt overal in het heelal, niet alleen op aarde. Maar het is niet de enige wet die geldt, er zijn veel meer natuurwetten en dit is er eentje van. Je argument ‘er bestaat geen donkere energie, want e=mc2″ (even in mijn woorden) klopt daarom ook niet. “we concluderen veel zonder de cosmische feiten te weten.” Remco, geloof mij nou dat de sterrenkundigen en natuurkundigen die het heelal bestuderen niet over één nacht ijs gaan en alleen op basis van waarnemingen (‘kosmische feiten’) modellen opstellen óf hun modellen laten toetsen aan de hand van de waarnemingen.

  12. Ruud Muller zegt

    Ik heb ook een daadwerkelijke vraag: met een accelererend uitdijend heelal waarbij de van ons weg accelererende materie eerst de Hubble Sphere overschreidt en, uiteindelijk, de Particle Horizon, wordt het voor ons waar te nemen heelal dan niet steeds kleiner ?

    In feite is mijn vraag, als we lang genoeg wachten is alle materie buiten ons melkwegstelsel buiten de Particle Horizon gevallen. Hoe lang zou dit duren ? ( er van uitgaand dat het heelal niet weer gaat krimpen voor die tijd).
    Het leek me een interessante vraag, hoe lang duurt het voor ons melkwegstelsel helemaal alleen is binnen de Particle Horizon en we dus nooit meer licht ontvangen van een bron er buiten. Ik hoor het graag 🙂

    • Ruud Muller, ik heb mijn stretchy wit getipte zwarte jurkje uit elkaar getrokken om te kijken of het zo werkt. De stippen zie ik proportioneel veranderen. Ik zie geen stippen die sneller naar de rand bij mijn trekkende hand gaan.
      Je (eerdere) reactie met het stuk gestipte stretchy stof is een iets andere variant op de ballon met stipjes.

      Je tweede vraag snap ik niet helemaal. Bedoel je dat als we genoeg wachten zien we steeds minder omdat al het andere ver van ons verwijderd is?

      In dit filmpje 3 verschillende theorieën over de omvang en vorm van het universum.

      We may find ourselves thinking, how does space really look like? Are we all in a flat plane rotating in one axis, or is there more to the shape of the Universe.

      Many astronomers have theorized the geometric shape and even the size of the known Universe. When we see our little cluster of planets, we cannot visualize any shape to our galaxy let alone our Universe. If we just zoom out of our cluster a few thousand light years we can see the spiral shape of the Milky Way. However, this doesn’t even give us a glimpse of the unimaginable size of our great Universe.

      • Ruud Muller zegt

        Correct Monique, jouw idee over mijn tweede vraag. De sterrenstelsels die zich het verst van ons vandaan bevinden schuiven steeds sneller op, door de accelererende uitdijing van het heelal. Als ze over de grens gaan waarbij het licht nooit meer bij ons zal aankomen (particle horizon) dan “verdwijnen” ze als het laatste licht dat we nog WEL van die sterren konden ontvangen ons heeft bereikt.

        We hebben het over biljoenen jaren natuurlijk want het waarneembare heelal heeft nu een straal van bijna 47 miljard lichtjaar. Dus zelfs al verdwijnt een ster over de particle horizon dan zien we nog minimaal zo lang het licht van die ster, en opeens POEF.

        Enfin, we wachten nog veeeeeeel en veeeeeel langer en door het uitdijende heelal verdwijnen meer en meer sterren en sterrenstelsels over de particle horizon. Op een gegeven moment (maar tegen die tijd zijn alle sterren in ons Eigen melkwegstelsel al opgebrand denk ik, of heeft het centrale zwarte gat alle materie opgeslokt, zijn we al met betelgeuze versmolten etc, doet er niet toe) is alle materie over die horizon verdwenen. Als we weten hoe snel de acceleratie is, en dat weet men volgens mij ongeveer, dan wil ik weten hoe lang het THEORETISCH zou duren voordat onze melkweg alleen zou zijn in het door ons observeerbare universum. Lastig vraagje maar het is het eerste waar ik op kwam toen ik alle filmpjes gezien had over het onderwerp.

  13. H scholten zegt

    Maar als de lichtsnelheid absoluut is, kan de uitdeling van het heelal er dan voor zorgen dat licht ons niet meer bereikt?
    Immers, als het heelal zou inkrimpen dan zou licht ons niet met een hogere snelheid dan de lichtsnelheid bereiken!

    • Enceladus zegt

      Het lastige van het begrip ‘absoluut’ in dezen is hoe absoluut absoluut eigenlijk is.
      Stel dat de uitdijing universeel is, dan zou toch letterlijk alles groter worden?
      M.a.w.: dan dijen onze maatstaven mee uit. De vraag is dan of de bekende 299.792.458 meters per seconde nog wel dezelfde meters zijn als bijvoorbeeld 100 jaar geleden. Of maak ik nu een denkfout?

      groet,
      Gert (Enceladus)

      • Als je gaat twijfelen aan de betrouwbaarheid van de lichtsnelheid en de vraag of onze meetlatten mee zouden groeien met het heelal, loop je wel tegen een paar problemen aan. De fundamentele natuurkrachten werken enorm precies. Je kan best een atoom (en meetlat) laten groeien, maar dan moet je de natuurkrachten evenredig kleiner laten worden….anders vliegen de electronen gelijk weg, en ploft elke nucleus uit elkaar. In het groot, stel dat de Aarde ook zou groeien, dan zou de sterkte van de zwaartekracht die wij voelen ook kleiner worden…de afstand tot het middelpunt van de Aarde is immers aan het groeien….hoe verder van het middelpunt, hoe zwakker de zwaartekracht. En zo kan ik nog een reeks voorbeelden geven, die een einde maken aan gedachten zoals een lichtsnelheid die niet constant is, of “alles” is groter aan het worden door de expansie 🙂

        • Bij dit betoog moet ik onmiskenbaar denken aan het stripverhaal van Kuifje,
          “De Geheimzinnige Ster” 🙂
          http://www.compazg.nl/data/backdrops/5225-backdrop.jpg

        • Enceladus zegt

          @ K.J.: Is dat 100% zeker? Als de Aarde zou groeien, dan zou toch ook haar massa toenemen en daarmee zou de zwaartekracht die wij voelen dan toch niet afnemen? Stel dat de geijkte meter in Parijs gewoon een meter blijft aangeven ook al groeit alles, dan blijft ook een liter water gewoon een kilo wegen.
          Ik geef toe dat het een filosofisch getinte gedachte is: maar zouden we hoe dan ook kunnen vaststellen dat alles groeit of zouden we het domweg niet merken doordat letterlijk alles groeit?

          groet,
          Gert (amateur filosoof)

          • Nou….ik weet wel zeker dat materie c.q. atomen niet kunnen groeien a.g.v. de expansie. In de vorige reply zei ik het net verkeerd om…..als ze konden groeien, moeten ook de natuurkrachten in sterkte groeien. Neem een atoom…de sterke nucleaire kracht werkt maar op hele korte afstand en komt niet buiten de nucleus. De positie van de electronen hangt voor 100% af van diens energie. Zwaartekracht van de massa. Je kan die dingen niet laten groeien zonder de natuurkrachten aan te passen.

            Als de Aarde al kon groeien, zou dat volgens mij niets aan de massa veranderen maar alleen het volume. Daarbij, die expansie speelt echt geen rol op kleine afstanden. Ik heb er een keer eerder over gepost. Bijvoorbeeld, de Melkweg heeft een doorsnede van 100.000 LY. Als expansie daarin ook plaats zou vinden, dan is dat met 2,15Km/Sec. Dat lijkt veel. Maar omgerekend is dat iets van 70 miljoen km/jaar (ik weet het exacte getal niet meer)…minder dan een halve AU per jaar, oftwel ongeveer 4 lichtminuten per jaar op een doorsnede van 100.000LY.

            De expansie brengt alleen maar massa verder uit elkaar als het niet gebonden is door zwaartekracht. Dan kom je buiten de superclusters. Pas dan is de zwaartekracht genoeg afgezwakt

    • Ruud Muller zegt

      Correct, dat heet particle horizon. Als de materie over de particle horizon gaat dan dijt het heelal vanaf dat punt sneller uit dan het licht, en kan het licht ons niet meer bereiken.

      In a way is de hoeveelheid materie die wij NU kunnen waarnemen de grootste hoeveelheid die we ooit zullen waarnemen. Elk moment verdwijnt er meer materie over de hubble bubble (wat we echt nu kunnen waarnemen) en uiteindelijk over die particle horizon, dus op den duur zijn we alleen … duurt wel ff 🙂

  14. @H scholten
    Als de afstand tussen twee punten sneller toeneemt dan het lichtsnelheid dan zal het licht van het ene punt nooit het andere punt kunnen bereiken. En eigenlijk maakt het niet uit of de lichtsnelheid absoluut is of niet, want zolang de afstand tussen de twee punten sneller toeneemt dan de tussen die twee punten geldende lichtsnelheid zal het licht van het ene punt nooit het andere kunnen bereiken.

    • Enceladus zegt

      Laten we een planeet in dat deel van het heelal X noemen en laten we aannemen dat er intelligente wezens wonen.
      Stel nu dat er halverwege planeet X en de Aarde nog een bewoonde planeet ligt. Die noemen we even Y.
      Dit betekent dan dus dat wij X niet kunnen zien en X ons niet, maar Y ons beide wel kan waarnemen?

      In theorie zou Y dan dus beelden van ons (een voor X onbekend deel van het universum) naar X kunnen zenden en omgekeerd.

      Hoe zit het eigenlijk met zwaartekrachtsgolven? Die bewegen naar ik aanneem zich met de snelheid van het licht. Dat betekent dus dat die altijd uit het zichtbare deel van het heelal komen? Met andere woorden: alles buiten onze waarnemingshorizon bestaat eigenlijk alleen maar in theorie en zal nooit aantoonbaar worden?

      groet,
      Gert (Enceladus)

      • Hey Gert,

        Dat eerste stukje klopt. Het tweede in theorie denk ik wel, al zal het in de praktijk erg lang duren voor de doorgestuurde signalen aankomen. En het derde, vergeet licht en zwaartekracht…je kan het kortsluiten door te stellen dat “informatie”, op welke wijze dan ook, nooit sneller dan licht kan reizen.

        Ook leuk; stel dat X op 5 miljard lichtjaar staat….wij kunnen het waarnemen als een vrij jong systeem….maar de alien op X die onze kant op kijkt ziet niets….die moet nog een half miljard jaar wachten om de geboorte van ons Zonnestelsel waar te nemen 🙂

      • Je stelling is natuurlijk afhankelijk van hoe snel de uitdijing is. Als de uitdijing tussen de aarde en X sneller is dan de lichtsnelheid zou het licht van het ene punt nooit de andere kunnen bereiken. Logisch. Omdat Y er tussenin zit verwijderen zowel de aarde als X op halve snelheid van Y. Y kan zowel de aarde als X waarnemen zolang de uitdijing tussen de aarde en X nooit groter dan 2x de lichtsnelheid zou zijn. Als de uitdijing tussen de aarde en X sneller dan 2x de lichtsnelheid zou zijn dan zou de afstand tussen de aarde en Y en tussen X en Y de helft van die snelheid zijn en dus sneller dan de lichtsnelheid.

        Je zwaartekrachtgolf die zich op de lichtsnelheid voort beweegt komt dan uit het waarneembare heelal, het zichtbare klopt technisch niet, omdat we de eerste 380.000 jaar niet kunnen zien, als in met fotonen. Met zwaartekrachtgolven zouden we ook in die eerste 380.000 jaar kunnen kijken. Maar we kunnen nooit verder terug kijken dan het universum oud is.

        Alles buiten onze waarneminghorizon kunnen we niet waarnemen, omdat fotonen of zwaartekrachtsgolven nog niet de tijd hebben gehad om een afstand groter dan de leeftijd van het universum af te leggen, dus zo’n 13,8 miljard lichtjaar.

        @K.J.
        Je stelt dat informatie nooit sneller dan het licht kan reizen.. kuch kuch.. tijdje geleden heeft de TU Delft juist aangetoond dat met quantumverstrengeling informatie wel sneller dan het licht kan reizen. 🙂

        • Rudie…dat klopt……quantum verstrengeling tot nu toe voor een afstand van een paar kilometer is bewezen. Delft deed het met een paar honderd meter, op de Canarische eilanden hoppen ze van eiland naar eiland. Maar toch heb je er niets aan in de sfeer van dit topic. Je kan nml wel deeltjes verstrengelen…..om er daarna over grote afstanden gebruik van te kunnen maken zal je toch echt eerst 1 van de 2 deeltjes met een raket naar die verre bestemming moeten brengen.

          • http://tweakers.net/nieuws/105905/tu-delft-bewijst-einsteins-ongelijk-met-verstrengelde-deeltjes.html
            Delft deed het op 1,3 km, en met deze afstand ontkrachtte ze ook de ‘locality loophole’ en de ‘detection loophole’ en dat is wat deze prestatie uniek maakt.

            Overigens hebben chinezen dat record op de kanarische eiland verbroken en vergroot naar 97 km. 🙂
            http://phys.org/news/2012-05-chinese-group-distance-teleporting-qubits.html

            En het klopt dat je wel nog eerst de deeltjes op een afstand van elkaar moet brengen en dat gaat vooralsnog maximaal met de lichtsnelheid. Maar dit is verder niet van toepassing gezien de uitspraak puur over informatie ging. 😛 😀 Maar ik had het er inderdaad wel even bij moeten zetten. 🙂
            Tweede probleem is dat bij het uitlezen van een verstrengeld deeltje de verstrengeling ook verbroken wordt. Vooralsnog zou je dan voor elke qubit informatie nieuwe deeltjes moeten verstrengelen en weer opnieuw moeten versturen, wat dan natuurlijk ook weer maximaal met de lichtsnelheid kan gaan.
            Maar wellicht vinden ze hier ooit wat op, want entanglement swapping kan een hint zijn dat er weer allerlei rariteiten aan verstrengeling zit… denk ik dan zo even. 🙂
            http://phys.org/news/2007-10-entanglement-swapping-quantum.html

          • Enceladus zegt

            Ja, bij een experiment geldt die beperking. Maar wat nu als van nature twee deeltjes, die bij de Big Bang nog vlak bij elkaar zaten, maar zich nu op meer dan 13,8 miljard lichtjaar afstand van elkaar bevinden, met elkaar verstrengeld zijn? Dan is er sprake van de mogelijkheid tot communicatie sneller dan het licht.

            groet,
            Gert (Enceladus)

          • Inderdaad dat is wel zo. Maar hoe kan je erachter komen waar dat tweede verstrengelde deeltje is? Je zal toch echt een apparaat moeten hebben op beide locaties, die van heel veel verstrengelde deeltjes gecodeerde berichten kan bakken/ontcijferen. Met 1 paar kan je niet veel….meet je de status van het lokale deeltje, weet je de status van het verweg deeltje. Maar wat is dan de informatie die is verzonden, behalve die status zelf?

          • @Enceladus
            De afstand doet er niet toe, zolang de deeltjes met elkaar verstrengeld zijn dan mogen ze overal in het universum zijn, de informatie wordt dan instantaan overgebracht. Dus als deeltjes bij de big bang verstrengeld zijn en beide hun eigen weg hebben begaan en zich nu op meer dan 13,8 miljard lichtjaar van elkaar bevinden dan maakt dat niets uit. Al zijn ze 90 miljard lichtjaar van elkaar gescheiden. Zolang ze verstrengeld zijn doet de afstand er niet zo, de informatieoverdracht is instantaan. Dit is hoe de theorie nu is waarbij ze nu middels het onderzoek in Delft ook hebben aangetoond dat de informatieoverdracht tussen de verstrengelde deeltjes ook echt sneller dan het licht is. Tuurlijk kan je nog verder discussieren dat er nog verschil is tussen sneller dan het licht en instantaan, daar zit nog een hoop ruimte tussen. Want de informatieoverdracht is dan sneller dan het licht, maar 5x sneller dan het licht maakt het nog geen instantaan. 🙂
            Hoe bedoel je ‘Dan is er sprake van de mogelijkheid tot communicatie sneller dan het licht.’? Dit is al mogelijk als je informatie sneller van punt A naar punt B over kan brengen dan een foton met zijn 300.000 km/s over die afstand zou doen. 🙂

            @K.J.
            Waar dat tweede bij de big bang gemaakte verstrengelde deeltje is weet niemand. Vooralsnog kunnen we niet uit het ene verstrengelde deeltje afleiden waar het andere verstrengelde deeltje is. Je zou wel verder kunnen speculeren dat omdat er een ‘verbinding’ is tussen de twee verstrengelde deeltjes dat de natuur wel weet waar de verstrengelde deeltjes zich bevinden, dus misschien kunnen we daar ooit gebruik van maken. Maar voorlopig dus nog niet. 🙂
            Vooralsnog worden verstrengelde deeltjes in een lab gemaakt in een gecontroleerde omgeving. Fotonen kan je met een bepaald kristal opsplitsen in twee verstrengelde fotonen met de helft van de energie van het bronfoton en elektronen en atomen worden voor zover ik weet met behulp van elektromagnetische straling verstrengeld. Het is nog niet zo dat we met een apparaat op twee verschillende lokaties deeltjes van beide lokaties met elkaar kunnen verstrengelen. Er is nu altijd één lokatie waar de deeltjes verstrengeld worden en pas dan wordt één van de verstrengelde deeltjes naar een tweede lokatie verzonden en als het daar is aangekomen dan wordt pas de informatieoverdracht gedaan, zo werken de huidige experimenten. Het sturen van één van de verstrengelde deeltjes naar een tweede lokatie is nog altijd aan de lichtsnelheid gebonden en dus de beperkende factor, maar de dataoverdracht die daarna gebeurd tussen de twee verstrengelde deeltjes is wel sneller dan het licht / instantaan.
            Met 1 paar kan je niet veel… De beperking is eigenlijk dat bij het uitlezen van de status(de spin) van een verstrengeld deeltje je de verstrengeling verbreekt, anders had je met dat ene deeltje in seriele communicatie gewoon een hele reeks qubitinformatie over kunnen brengen die samen de gehele informatie vormen. Vergelijk het met een draadloze manier van communicatie zoals bijvoorbeeld wifi, die versturen ook gewoon een reeks 0en en 1en naar elkaar die dan samengevoegd worden tot bytes en zo weer grotere stukken informatie vormen die voor ons begrijpelijk is.

  15. Ruud Muller zegt

    Nu wordt het nog gekkr Enceladus, want ik ga je nu vertellen dat het vanaf een planet op de rand van onze Hubble Bubble (en wij dus op de rand van de Hubble bubble van die planet om het maar zo te zeggen) net lijkt alsof de ruimte bij ONS steeds sneller uitdijt. Met andere woorden vanuit elk punt in het heelal lijkt het alsof de ruimte die het verst weg is steeds sneller uitdijt.

    Licht op de rand van de Hubble Bubble doet er ca 47 miljard lichtjaar over om ons te bereiken. Licht van objecten buiten de Hubble bubble maar nog niet over de particle horizon doen er steeds langer over om ons te bereiken (maar die materie is theoretisch nog steeds aantoonbaar omdat wij het licht ervan nog opvangen) maar je hebt gelijk als je zegt dat materie die over de particle horizon gaat alleen nog maar bestaat in theorie, want we zullen nooit meer signalen opvangen van die materie.

  16. Ok.. helaal wordt alsmaar groter. Dat is te begrijpen. Maar in WAT ? Wat is achter de helaal horizon ? Is daar een lege ruimte ? Of een onmetelijk niets ? Niemand heeft daarover. Ok… niemand heeft dat natuurlijk waargenomen en t kan ( nog ) niet maar zijn er gedachten over? Ik heb die nooit ergens tegen gekomen. Wie wel ?

    • Monique zegt

      Dat weet niemand precies, maar het universum zou kunnen uitdijen in een multiversum. Als er meerdere ruimtes zijn dan kunnen ze in elkaar overgaan (hoeft niet)

      Ik doe een gok:
      De vraag is wat wij ons bij zo’n andere ruimte moeten voorstellen. Stel dat ons universum water is (metafoor) Een ander universum kan olie zijn…of siroop of paars of (?)
      We weten niet wat het is en wat het eventueel met ons universum gaat doen.
      Is het water met olie of met siroop? Wie weet wordt het supergezellig met zwaartekracht 2.0 Content and Happy

      • evandijken zegt

        Gelijk met de tekst hierboven meldde ik mijn gedachten over mogelijke resten van iets anders in ons huidig heelal:

        Ik opperde dat het helemaal niet helemaal nodig is om te stellen dat er een punt was dat exlpodeerde. (BigBang)

        Het vorig heelal was op weg om een zwart gat te worden.

        Er was sprake van een implosie van het vorig heelal. De materie van toen werd tijdens de implosie steeds verder samengedrukt. Tót er een moment was ontstaan dat het niet meer verder kon. (Druk, temperatuur, verschijningsvorm? Bedenk het maar.) TIJDENS DE IMPLOSIE ONTSTOND DE EXLOSIE.

        Nieuwe materie ontstond maar ook resten materie van het vorige heelal maakte deel uit van de explosie. Het mag duidelijk zijn dat in dit model geen sprake hoeft te zijn van een punt dat explodeerde.

        (Deze tekst hoort ONDER mijn stukje van 20:53 te staan)

        • Eric, de mogelijke resten van een vorig heelal is het begin van een nieuwe “knal”? Bedoel je dat?
          Oké, stel dat het zo is wat jij als een mogelijkheid oppert.
          Hoe zit het dan met het uitdijende heelal, sneller dan lichtsnelheid?

          Een heelal met een rand daar kan ik mij niet echt iets bij voorstellen. Ik kan (ongeveer) denkbeeldig wel iets anders voorstellen. Maar kan het niet omschrijven.
          Dan kom ik toch weer op mijn eerdere voorbeeld terug, citaat “Stel dat ons universum water is (metafoor) Een ander universum kan olie zijn…of siroop of paars of (?)”

          Meer duidelijkheid als je het uitdijende heelal van een van de andere andere kanten (zie metafoor) zou kunnen bekijken.
          Dan zou de onbekende eigenschap van het heelal (donkere energie) ook wat duidelijker kunnen worden.
          SmilingMonique

          • evandijken zegt

            @Monique:

            Nee Monique, mogelijke resten van een vorig heelal hoeven niet te leiden tot een nieuwe “knal”.

            Een uitdijend heelal in een grote lege ruimte kan rustig met de lichtsnelheid gaan, geen probleem hoor.

            Tja, een heelal met een rand. Stel het je iets minder perfect voor. Een druppel siroop in een glas water zal na verloop van tijd ook niet meer de vorm van een druppel hebben maar toch wel eindig zijn. Een soort rand.

            Dus wat ik me voorstel is dat een vorig heelal bezig was te imploderen.

            Tijdens die implosie die misschien nog wel een paar miljoen jaar door had kunnen gaan, er was dus nog geen sprake van een punt, trad er een onmogelijkheid op. Té hoge druk waardoor er chemisch iets niet kon, te hoge temperatuur waardoor enz., een aggregatietoestand die niet kon, bedenk maar iets.
            Ik zie ook wel dat dit niet bijster wetenschappelijk is, ik kan zoiets nooit bewijzen, maar het zijn mogelijkheden! Dus goed, tijdens die implosie trad er de explosie op. Dan kun je je voorstellen dat resten van dat vorig heelal, omdat plotseling de implosie gestopt werd, mee explodeerde.

            Welnu díe resten zouden nu in ons huidig heelal een rol kunnen spelen in zaken die wij nu niet begrijpen: donkere materie, donkere energie. Alleen al het feit dat wetenschappers deze fenomenen het voorvoegsel “donkere” meegeven, geeft aan dat men iets niet begrijpt.

            Vriendelijke groet,
            Eric

          • Oh, okay. Maar dan ben ik wel benieuwd waardoor zo’n heelal dan tot een implosie overgaat, dus niet tijdens. Heeft het heelal in jouw optiek een houdbaarheidsdatum?
            Kom het door invloeden van buitenaf (van buiten de denkbeeldige rand)?

            Eric, die laatste drie zinnen vanaf “Welnu (…)” dat is iets om over na te denken Monique Thinking
            Hmm…restanten meten.

          • evandijken zegt

            Dank voor je reactie…

            Graag opper ik waarom een heelal zou kunnen imploderen, maar wat jij schrijft, ná de komma in de tweede zin begrijp ik niet: “dus niet tijdens”. Wat bedoel je daarmee?

            Waarom zou een heelal kunnen imploderen?
            Het is de aantrekkingskracht Monique, allemaal aantrekkingskracht!
            Ik ben me er zeer van bewust dat ik helemaal alleen sta met mijn stelling dat aantrekkingskracht een buitengewoon GROTE kracht is!

            Ik hoef maar even te kijken her en der, en ik lees dat de aantrekkingskracht een zéér kleine kracht is. En ik begrijp ook wel waarom men dat denkt: de kracht vermindert met het kwadraat van de afstand, althans zoiets. Dus aantrekkingskracht of zwaartekracht moet in die zin wel klein zijn. Maar ik realiseer mij tevens dat b.v. de aantrekkingskracht van de maan in staat is om honderden kubieke kilometers oceaanwater over de aardbol te slepen (eb en vloed), om ons zonnestelsel bij elkaar te houden, om ons melkwegstelsel bij elkaar te houden en ga zo maar door. Dus zó zwak kan die aantrekkingskracht nou ook weer niet zijn…!!

            Dat vorig heelal is door aantrekkingskracht geïmplodeerd. Tijdens die implosie ontstond de explosie omdat er iets niet kon, enfin, lees hierboven…

            Houdbaarheidsdatum?

            Misschien… Misschien houdt het uitdijen toch ooit eens op en begint de samentrekking (aantrekkingskracht, implosie) weer opnieuw…. (Pulserend heelal…)

            Dank je wel voor het lezen zover…

            Vriendelijke groet,
            Eric

          • Eric,dat achter de komma was meer voor de duidelijkheid omdat je begon met citaat” Tijdens die implosie die misschien nog wel een paar miljoen jaar door had kunnen gaan(…)”
            Ik was benieuwd naar de allereerste aanzet van de implosie, vandaar

    • evandijken zegt

      Nog niet zo gek lang geleden opperde ik het volgende:

      Er is een jammerlijke spraakverwarring! Toen de mens ging nadenken over waarin zich al die sterren zich bevinden stelden ze vast dat dat het heelal is. Heel-Al. Helemaal alles dus. Om het niet al te moeilijk te maken heb ik gesteld dat het heelal datgene van de ruimte moet zijn waarin zich de materie bevindt. Dus alle materie bevind zich in wat wij het heelal noemen. Maar het heelal bevindt zich in de ruimte. Het heelal heeft een grens, de ruimte daarentegen niet.

      Om het nog anders te zeggen: iemand die zich op de rand van het heelal bevindt en naar achteren kijkt (v.w. uitdijing) ziet het heelal, kijkt hij naar voren dan ziet hij absoluut niets, hij kijkt de ruimte in. Daar geldt niets, geen enkele wet.

  17. Monique zegt

    Hoe ver kunnen wij gaan? De grenzen van de mensheid. Ik vond nog een video (7:44)

  18. Ransom zegt

    Theorie:

    De ruimte dijt niet uit.
    De ruimte is wat het is. Onmetelijk groot naar alle kanten toe.

    De objecten in die onmetelijke ruimte verplaatsen zich. Naar alle kanten.
    Dan lijkt het alsof de ruimte uitdijt.
    Als die objecten zich niet zouden verplaatsen, zou de ruimte net zo groot zijn.
    Het is slechts de afstand van de objecten binnenin de ruimte die groter wordt.

  19. remco reuijl zegt

    in de lhc had het licht een achterstand van 18 meter op de neutrinos. Dan is de snelheid van het licht niet de grens blijkbaar. Het kan feitelijk sneller en dan klopt de theorie van Einstein dus niet. Is ook al oud en we willen niet blijven stil staan toch? Zolang we de theorie van Einstein als enige waarheid blijven zien dan stoppen we met ontwikkelen als mens.blijf kritisch.

    • Remco, waar haal je dat vandaan, dat van die achterstand van licht op de neutrino’s? Volgens mij klopt dat niet hoor, neutrino’s gaan niet sneller dan het licht.

      • Dit is een bewezen feit. Gecontroleerd door de vs delft en zwitserland. Na herhaaldelijk checken nog steeds een feit. Wetenschap vindt dit lastig dat klopt

  20. Oh, een bewezen feit? Graag een link naar het vakartikel hierover. Louter roepen dat iets bewezen is kan iedereen.

  21. Kijk gewoon naar delfts onderzoek bewijst fout einstein.

    • Ah nou komt de aap uit de mouw. Jij verwijst naar het onderzoek over de verstrengeling. Maar dat heeft niets te maken met neutrino’s die sneller gaan dan het licht en die 18 meter voorsprong hebben op lichtdeeltjes, zoals je begon.

      • Paul Bakker zegt

        Ik denk dat hij verwijst naar de neutrino’s van supernova 1987A die eerder aankwamen dan het licht.
        Dat verschil kwam niet doordat de neutrino’s sneller gingen, maar ze vertrokken met een voorsprong. Het licht had last van de dichte materie rond de imploderende kern en kon pas ontsnappen toen de implosie was omgezet in een explosie en dan nog nadat de explosie even op gang was. Neutrino’s gaan (vrijwel allemaal) dwars door materie heen en konden vanaf tijdstip nul vertrekken.
        Overigens gaat licht alleen met de max snelheid wat we de lichtsnelheid noemen in een vacuum. Zodra licht door een medium gaat (zoals lucht of glas) gaat het langzamer.

  22. Maar bewijst wel dat lichtsnelheid niet de maximale snelheid is. En de neutrinos, daar is nog geen uitsluitsel dat het niet zo is. Wetenschap twijffelt nog. Blijven denken levert vernieuwing.

    • Voor deeltjes blijft het de maximale snelheid, dat wordt door de Delftse onderzoekers niet betwist. Alleen gaat er vermoedelijk informatie tussen die deeltjes door een of andere vorm van verstrengeling, die hoger is dan de lichtsnelheid.

  23. Antwoorden leveren altijd meer vragen op. Leuk. Dank voor je reactie. Heb weer huiswerk.

  24. door imploderen heelal, exploderen aarde. Expansie in zijn geheel,

  25. Vervelende bijkomstigheid is, dat als wij iets zien waar wij naartoe willen, omdat wij bijvoorbeeld denken dat er leven is, wij dat punt dus nooit zullen bereiken. Volgens de hier opgeworpen theorieën, bewijzen etc zal dat punt veel sneller gaan dan wij kunnen gaan. Maw je zit voor altijd in dat ruimteschip met een afstandsmeter die aangeeft dat de bestemming steeds verder weg is, alsof je achteruit vliegt. Lijkt me heel frustrerend. Om dezelfde reden acht ik het bijna niet denkbaar dat wij ooit contact kunnen maken met een andere beschaving of dat wij daar naartoe zouden kunnen gaan of dat zij op bezoek komen. Wellicht vangen wij een signaal op, maar het beantwoorden zou wel eens niet kunnen omdat ons antwoord er nooit zal aankomen.

  26. Monique zegt

    Waarom wordt het heelal steeds groter en groter?

  27. Leuk! Bedankt voor het plaatsen van deze leerzame video, Monique! Actief baasje die Joeri van Leeuwen. Pas was hij ook al in het Klokhuis, https://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/3752/De-Melkweg-sterren

    • Jesaja 40 – 22 die kennis stond al in de bijbel vermeld 4000 jaar geleden.

      • Werkelijk?
        Volgens Wikipedia is die tekst nog geen 2600 jaar…
        https://nl.wikipedia.org/wiki/Jesaja_(boek)#Inhoud

        Daarnaast bevat de strofe uiteraard geen verwijzing naar de lichtsnelheid.
        Wel staat er iets over mensen die met sprinkhanen worden vergeleken, en dat de hemel het tentdoek voor de Aarde is… 😕

        Me dunkt dat voor iedere liefhebber, er altijd wel iets in een dik boek** te vinden is, wat uitgelegd kan worden als iets wat het niet betekende, en ook nu niet betekend.
        En dat geeft ook niet : de bijbel is geen technische verhandeling hoe de (dode) natuur in elkaar steekt.
        Het is op zijn best een verhalen boek, op de menselijke maat, waaruit je misschien menselijkheid kan leren.

        Groet, Paul

        ** elk dik boek!

  28. we moeten accepteren dat theoretische natuurkunde niet gebaseerd is op feiten. donkere materie…. laat maar zien. e =mckwadraat laat een aantal krachten buiten beschouwing. wanneer je de formule van Einstein bekijkt als wiskundige dan zie je de beperking. je mag niet aan c komen.want die heeft een maximum. stel bij deze formule komt tien keer meer e vrij dan volgens e=mckwadraat mogelijk is wat dan.

  29. Het is op zijn best een verhalen boek, op de menselijke maat, waaruit je misschien menselijkheid kan leren
    dat zegt u mooi ????

    en dan te bedenken hoe donker het toen op ( aarde en in de woestijn) was.
    en het tentdoek wel heel indrukwekkend zou zijn geweest.

    (wat/welke sterren in zijn tijd incl vallende sterren enz ???.)

    • Marty Heijmans zegt

      Alles wat in de bijbel te lezen valt is wetenschappelijk nauwkeurig. Job 26:7 de aarde hangt aan niets. Lichtsnelheid Job 38:35 . Thermo dynamica genisis 6:15 . Psalm 8:8 de door matthew maury ontdekte Paden van de zeeën. Prediker 1:7 . Enz enz .

      • Dus even als voorbeeld: in Job 38:35 staat “Kun jij de bliksemstralen roepen zodat ze naar je toe komen en tegen je zeggen: “Hier zijn we! Wat moeten we doen?” En daar kan jij uit afleiden dat de lichtsnelheid 300.000 km/s is? Knap hoor. Is dat nou die beroemde exegese, zodat iedereen uit de bijbel kan halen wat ‘ie wil?

  30. Chousein A.K zegt

    Ooit een doorschijnende ballon gezien. de licht ging door een grotere en grotere wordende ballon door. Ik ben een Griek en de simpelste verklaring is meestal de juiste. Maar dan moeten wij beginnen nadenken over multiversums.

Laat een antwoord achter aan rudiev Reactie annuleren

*