Credit: NASA
Twee nieuwsberichten vandaag over de maan, eentje over z’n achterkant, eentje over z’n ouderdom. Ik combineer het maar even – jongste dochter heeft vanaf vandaag Avondvierdaagse, dus de week van thuis snel een hapje eten, vlug naar het veld fietsen, lopen, terug fietsen, voetenbadje, etc… is weer aangebroken.
- Bericht 1: de maan én de aarde zijn wellicht 60 miljoen jaar jonger dan we eerst dachten. De aanwijzing daarvoor is wellicht vreemd op het eerste gezicht: gas! In de tijd waarover we spreken, ruim 4,5 miljard jaar geleden, was de aarde geen vast lichaam, dus het heeft geen zin om te zoeken naar gesteenten uit die tijd om de ouderdom te bepalen. De geoscheikundigen Guillaume Avice en Bernard Marty hebben xenongas, ingekapseld in kwartsgesteente in Australië en Zuid-Afrika onderzocht. Wat ze precies zochten was het moment dat de maan onstond, toen de aarde in botsing kwam met een ander groot object, Theia genaamd – vorige week was daar ook al nieuws over. Uitkomst van het onderzoek – vandaag door het tweetal bekendgemaakt op een conferentie in Californië – is dat die inslag 60 ± 20 miljoen jaar eerder plaatsvond dan men dacht. Het heeft ook gevolgen voor de ouderdom van de atmosfeer van de aarde: die blijkt 40 miljoen jaar na de vorming van de maan te zijn ontstaan en niet 100 miljoen jaar erna.
- Bericht 2: wie kaarten of foto’s van de voor- en achterkant van de maan bekijkt zal zien dat er een opvallend verschil is: de voorkant kent grote ‘zeeën’, grijze vlakten van gestold lava met beduidend minder kraters, en de achterkant kent geen zeeën.
Credit and copyright: Themagster3 on Flickr.
55 jaar na de allereerste foto’s van de achterkant van de maan door Sovjet-maansondes komt een groep sterrenkundigen onder leiding van de student Arpita Roy (Penn State University) met een verklaring en ook hier speelt de botsingstheorie een grote rol. De maan die na de botsing ontstond uit het materiaal van de proto-aarde en Theia was kleiner dan de aarde en koelde daarom sneller af. De aarde was na de botsing verschrikkelijk heet, zo’n 2500 °C en de kant van de maan die naar de aarde gericht was koelde minder snel af dan de achterkant. Het gevolg was dat de korst aan de voorkant dunner was dan aan de achterkant en dat daar – aan de achterkant – ook calcium en aluminium terechtkwamen in de korst. Toen later door grote meteorietinslagen de zeeën werden gevormd was de achterkant veel beter bestand tegen die inslagen dan de voorkant.
Zo en nou even met m’n voeten in een voetenbadje. 😀 Bron: voor nr. 1 Universe Today, voor nr. 2 Universe Today, hé opnieuw. 🙂
