29 maart 2024

Hoe de Zuilen der Schepping “gemaakt” zijn

Credit: NASA / ESA / STScI / J. Hester and P. Scowen

De Zuilen der Schepping (Pillars of Creation), de naam die gegeven is aan een iconische Hubble-opname uit 1995, is misschien wel de beroemdste sterrenkundefoto ooit. Op de foto zijn “slurfen” zichtbaar van koel interstellair gas, die verweerd worden door de straling en winden van nabije zware O-sterren.

O-sterren hebben een massa van 16 tot vele tientallen zonnen en leven kort maar krachtig. Tijdens hun meest stabiele fase, de hoofdreeks, hebben ze een oppervlaktetemperatuur van 30.000 graden Celsius (5 keer heter dan de zon) en produceren ze krachtige UV-straling en een heftige sterrewind. Als gevolg hiervan boetseren O-sterren hun omgeving.

Dankzij hun hoge temperatuur blazen ze “bellen” of “bubbels” in het omringende gas, die fungeren als een soort van “sneeuwploeg” die gas en stof opvegen. Als gevolg hiervan wordt het gas samengedrukt en komt de vorming van nieuwe sterren op gang. Vandaar dat sterrenkundigen geloven dat O-sterren de motor van stervorming vormen.

Om dit te checken heeft een sterrenkundige een computersimulatie gedraaid, waarbij het effect van O-sterren op hun omgeving gesimuleerd wordt. Het blijkt dat O-sterren inderdaad bellen blazen, maar dat het daarna drie verschillende kanten kan opgaan: de bel wordt steeds groter, de bel blijft even groot, of de bel stort weer in. Alleen in het tweede geval blijkt uitgebreide stervorming op gang te kunnen komen. Dat hij met zijn model op de goede weg zit, blijkt uit het feit dat zijn simulatie de heldere randen en zuilen op de beroemde Hubble-foto netjes weet te reproduceren.

Credit: S. Balfour / University of Cardiff

Bron: Royal Astronomical Society

Share

Speak Your Mind

*