Credit: SDSS/CFHT and CEA/DAPNIA
Door onderzoek aan maar liefst vier miljoen ver verwijderde sterrenstelsels in een smalle strook aan de hemel zijn sterrenkundigen er in geslaagd om een verdeling te laten zien van de donkere materie in die strook. Zo’n 80% van alle massa in het heelal bestaat uit donkere materie en zoals de naam al zegt is deze donker, dat wil zeggen niet zichtbaar. Maar de zwaartekrachtswerking van donkere materie is wel zichtbaar, namelijk in de vorm van zwaartekrachtslensen, waarbij het licht van een bepaalde bron, bijvoorbeeld een zeer ver weg gelegen quasar, een verder weg gelegen cluster van sterrenstelsels passeert, die door hun (donkere) materie de omliggende ruimte hebben verbogen. Dat licht buigt daardoor af tot lenzen of ringen en die geven de sterrenkundigen een indruk van de verdeling van zowel de zichtbare gewone materie als de onzichtbare donkere materie. De strook is onderzocht met de ‘Canada-France-Hawaii Telescope Stripe 82 Survey’ en hij wordt kortweg CS82 genoemd, de witte band met blauwe stippen in de afbeelding hierboven. Het gaat om een strook van 170 vierkante graad aan de equator van de hemel, die is onderzocht met de Sloan Digital Sky Survey (SDSS) deel III. Hieronder zie je een deel van de strook – zo’n 2,5% ervan, da’s 4 vierkante graad – waarin je de gemeten verdeling ziet van donkere materie (donkere vlekken) en clusters vol gewone materie (rode cirkels).
Credit: SDSS/CFHT and CEA/DAPNIA
De met de 3,6-meter ‘Canada-France-Hawaii Telescope’ op Mauna Kea (Hawaï) gemaakte waarnemingen laten zien dat de verdeling van donkere materie overeenkomt met de voorspellingen volgens het ?CDM-model, het heelalmodel dat uitgaat van de aanwezigheid van zowel donkere energie (?) als koude, donkere materie (Engelse afkorting: CDM). Hier is het vakartikel over de metingen, onlangs gepubliceerd in de Monthly Notice of Royal Astronomical Society. SDSS-III gaat overigens binnenkort een opvolger krijgen in de vorm van…. SDSS-IV, ja goed geraden. We zullen daar in een aparte blog op terug komen. Bron: CFHT.
