Hoe normaal is ons zonnestelsel?

Is ons zonnestelsel normaal, of is ze vreemd? Hoe verhoud ons planetenstelsel zich tot de vreemde zonnestelsels die we overal in de Melkweg ontdekt hebben? Het idee dat sterren gewoon zonnen zijn, met eigen planeten, gaat terug tot de klassieke Oudheid. Toch is het pas 20 jaar geleden dat we deze vreemde werelden ook werkelijk zijn gaan vinden. Inmiddels staat de teller op 1800 exoplaneten – voldoende vergelijkingsmateriaal dus.

Maar is ons zonnestelsel nu normaal, of niet? Planeten in planetenstelsels hebben de neiging om in grofweg cirkelvormige omloopbanen te bewegen, net als in ons zonnestelsel. Planeten kunnen gasvormig zijn, rotsachtig of ijzig – net als in ons zonnestelsel. De meeste planetenstelsels draaien rondom G-type sterren – net als het onze. We beginnen nu zelfs aardeachtige planeten in de leefbare zone te vinden. NET ALS DE ONZE!

Niet zo snel…andere planetenstelsel hebben niet de ‘nette’ verdeling van ons zonnestelsel, waarbij kleine rotsplaneten dicht bij de ster staan, en grote gasplaneten verder weg. Sterker nog, er zijn veel Jupiterachtige gasreuzen gevonden in superkleine omloopbanen, dus dat maakt ons zonnestelsel een beetje afwijkend.

Computersimulaties hebben uitgewezen dat grote planeten vaak naar binnen migreren, als gevolg van interacties met het materiaal in de protoplanetaire schijf. Dat betekent dat gasplaneten vaak dicht bij de moederster staan, waarbij de eerder aanwezige rotsplaneten alle kanten zijn opgeslingerd (hoewel na de migratie van de gasreus opnieuw rotsplaneten in z’n “boeggolf” kunnen ontstaan). In ons zonnestelsel is dat niet gebeurd, als gevolg van een zwaartekrachtdans tussen Jupiter en Saturnus in hun babyjaren.Hoewel ons zonnestelsel dus een beetje vreemd is, zijn andere planetenstelsels ronduit bizar. Er bestaan planetenstelsels waarbij de omloopbanen gekanteld zijn in radicaal verschillende hoeken (zoals Kepler-56) en natuurlijk de sci-fi favorieten: planeten die rond twee sterren draaien, zoals bij Kepler-16 en Kepler-34. Er bestaat zelfs een planeet die zo dicht bij z’n moederster staat, dat een jaar er slechts 18 uur duurt (55 Cancri e).Ons zonnestelsel is dus niet ‘normaal’, maar ook niet overdreven bizar. Bron: Universe Today.