29 maart 2024

Planeetachtig object is in z’n jeugd zo heet als een ster geweest

A four-stage sequence (left to right) showing the possible extreme temperature evolution for WISE J0304-2705. When young the object was as hot as a star, shining with a temperature of at least 2800 degrees C for about 20 million years. After 100 million years or so it had cooled to 1500 degrees C, and by a billion years its temperature was around 1000 degrees C. The final stage is billions of years later, when WISE J0304-2705 had cooled to its current planetary temperature of 100-150 degrees C. Credit: John Pinfield.

Astronomen hebben een zeer koele bruine dwergster ontdekt, met een temperatuur van slechts 150 graden Celsius. Maar het is ook vastgesteld dat dit object, dat door het leven gaat als WISE J0304-2705, ontzettend oud moet zijn. Dat betekent dat de bruine dwerg (een “mislukte” ster) een nogal bijzondere geschiedenis moet hebben gehad qua temperatuur. Volgens modellen zou het object vlak na z’n ontstaan even heet zijn geweest als een echte ster, zo’n 2800 graden C. Maar omdat een bruine dwerg per definitie niet aan waterstoffusie kan doen (maar wel aan deuteriumfusie), zal deze langzaam afkoelen. Na zo’n 20 miljoen jaar zal het deuterium zijn uitgeput, waarna de bruine dwerg niet langer meer kon schijnen als een ster. Tachtig miljoen jaar later zou het object zijn afgekoeld tot 1500 graden C, koel genoeg om wolken van silicaten te laten condenseren. Een miljard jaar na z’n ontstaan zou de temperatuur zijn gedaald tot 1000 graden C, koel genoeg om z’n uiterlijk te laten domineren door methaangas en waterdamp. Sindsdien is het object afgekoeld tot z’n huidige temperatuur van 150 graden C.WISE J0304-2705 “weegt” ongeveer 25 Jupiters, ongeveer halverwege de lichtste sterren en de zwaarste planeten. Maar vanwege z’n leeftijd heeft het object qua temperatuur “de hele reis voltooid” van ster-achtig naar planeet-achtig. Het object bevindt zich op een afstand van 33 tot 55 lichtjaar, in de richting van het sterrenbeeld Fornax. WISE J0304-2705 behoort tot de zogenaamde Y-klasse van ster-achtige objecten en da’s de koelste klasse die we kennen. Bron: Royal Astronomical Society.

Share

Speak Your Mind

*