28 maart 2024

Herkomst van “eenzame” supernovae mogelijk verklaard

Credit: Mark A. Garlick, space-art.co.uk, University of Warwick

Een team van onderzoekers heeft vastgesteld dat bepaalde “eenzame” supernovae feitelijk het gevolg zijn van de botsing van een witte dwerg en een neutronenster. Het gaat hierbij om supernovae die bijzonder rijk aan calcium zijn [1]sterker nog, dit soort explosies vormen de belangrijkste bron van calcium in het heelal, inclusief het calcium in je botten en minder lang duren dan gewone supernovae. Dit maakt ze lastig te onderzoeken. Wat nog vreemder is, is het feit dat dit soort explosies vaak ver buiten sterrenstelsels plaatsvinden. Een-derde van deze supernovae “gaan af” op meer dan 65.000 lichtjaar vanaf het dichtstbijzijnde sterrenstelsel. Recent onderzoek heeft uitgewezen dat deze explosies werkelijk plaatsvinden op een eenzame plaats in het heelal – ze vinden stiekum niet plaats in zeer lichtzwakke sterrenclusters of dwergstelsels. Ook heeft men vastgesteld dat geen massieve sterren betrokken zijn bij de explosies.Dat betekent dat slechts één verklaring overblijft: de explosies vinden plaats in compacte dubbelsterren (oftewel een witte dwergster en een neutronenster). Oorspronkelijk zijn in zo’n systeem twee normale sterren aanwezig: een hele zware en een vrij lichte. De zware ster gaat aan het eind van z’n leven supernova. Hierbij krijgt de resulterende neutronenster een gigantische schop in een bepaalde richting, waarna de ster met volle snelheid het omringende sterrenstelsel uitvliegt. Als de begeleidende ster dit alles overleeft, zal deze na verloop van tijd opzwellen tot een rode reus en vervolgens gaan inkrimpen tot een witte dwerg. Door het uitwisselen van gravitatiegolven zullen de neutronenster en witte dwerg naar elkaar toe “kruipen” en uiteindelijk met elkaar in botsing komen. Het gevolg is dan een tweede, minder heldere supernova. Bron: University of Warwick.

Voetnoten

Voetnoten
1 sterker nog, dit soort explosies vormen de belangrijkste bron van calcium in het heelal, inclusief het calcium in je botten
Share

Comments

  1. naamisnick zegt

    even resumerend ( een poging iig )

    2 sterren, de dikke en de dunne.
    de dikke gaat supernova en krijgt
    een ontiegelijke rotschop ( van de dunne ??) of
    schopt de dikke zichzelf. ?
    als de dunne schopt zou die, zo denk ik tenminste,
    van de weerstuit de andere kant uit moeten vliegen.
    en lijkt , mij, de kans dat zij zich nogmaals treffen uiterst gering.
    als de dikke zichzelf “schopt” wat is dan een plausibele reden voor de dunne
    om de dikke achterna te “hollen” ??
    zwaartekracht ?? is er dan geen traagheidsbeginsel waardoor dit teniet wordt gedaan. ??

    • Hans Schreuder zegt

      Zou de “rotschop” kunnen ontstaan door asymmetrie van de supernova-explosie?

      • Olaf van Kooten zegt

        Yep dat is inderdaad de gangbare theorie

        • naamisnick zegt

          goed, maar dan “krijgt” ’t geen schop maar doet het ’t zelf.
          en zou ’t dan toevallig ook nog eens de andere kant opblazen dan knallen ze gelijk al op elkaar en komt er nooit een 2e keer. yep.

          • Olaf van Kooten zegt

            Je moet één ding niet vergeten – de neutronenster die het resultaat is van de eerst supernova, weegt nog altijd veel meer dan de begeleidende (normale) ster. Als de neutronenster dus wordt weggeslingerd, blijft z’n begeleider er gewoon omheen draaien.

          • naamisnick zegt

            van mij mag het hoor.
            toch denk ik dat wanneer je een lab-opstelling maakt met een “massa X” en een met “massa Y”
            en de toepasselijke gravitatie-kracht door een verbindend elastiekje wordt voorgesteld dat bij de veronderstelde – quote – “gigantische schop” het elastiekje breekt, danwel dat ze tegen elkaar aan knallen.

          • Olaf van Kooten zegt

            Tsja, dat mag jij vinden, maar ik vertrouw in dit geval toch op de vertrouwde wetten van Newton 😛

            Voorbeeld: de zon beweegt met een snelheid van 70.000 km/u rondom de kern van de Melkweg. Maar de planeten draaien er gewoon omheen. Het ziet er van buitenaf zo uit:

            https://www.youtube.com/watch?v=0jHsq36_NTU

            Maar gezien vanaf de zon volgens ze keurig netjes de “standaard” banen, zoals die uit de schoolboeken

          • naamisnick zegt

            wat jij nu beschrijft is een eenparige gebalanceerde beweging en juist het tegendeel van de beoogde supernova rotschop.
            je kunt er donder op zeggen dat indien de zon met een geweldige en ogenblikkelijke puf zich bijv haaks op de huidige omloop-baan met een sterk verhoogde snelheid uit de voeten maakt dat de rest in chaos achterblijft en een potje caramboleren gaat spelen .

Speak Your Mind

*