29 maart 2024

Poll: Moeten Pluto en Charon niet een dubbelplaneet worden genoemd?

Credit: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

De Amerikaanse sonde New Horizons is onderweg naar de dwergplaneet Pluto, waar ‘ie juli 2015 vlak langs zal scheren en daar voor het eerst hoe resolutiefoto’s van zal maken. New Horizons werd in 2006 ontdekt, precies het jaar dat de Internationale Astronomische Unie in Praag besloot op Pluto te degraderen van planeet tot dwergplaneet – hier de blog erover, geschreven op die historische dag. Vorige maand heeft New Horizons met z’n Long Range Reconnaissance Imager (LORRI) gedurende vijf dagen Pluto en z’n grootste maan Charon gefotografeerd en de ingezoomde foto ervan zie je hierboven als een animated gif. De afstand van de sonde tot Pluto was ruim 420 miljoen km.

Voorstelling van New Horizons, die voorbij Pluto en in de verte Charon vliegt. Credit: NASA

Ik heb in 2008 al eens de vraag gesteld of Pluto en Charon eigenlijk geen dwergplaneet zijn en deze week is die discussie door bovenstaande foto weer opgelaaid. Charon is 1.200 km in diameter en hij draait in zo’s 6,4 dag om Pluto. Nou ja, om Pluto klopt niet: Charon is ten opzichte van Pluto zo groot – z’n massa is 11% van die van Pluto – dat het gemeenschappelijke zwaartepunt (het barycentrum) 1.000 km bóven het oppervlak van Pluto ligt. En dat zie je direct op de foto: ook Pluto draait om een bepaald punt heen! Pluto en Charon staan ook dicht bij elkaar, 19.500 km, veel dichterbij dan de aarde en maan, die gemiddeld zo’n 385.000 km van elkaar staan. Pluto heeft nog vier kleinere maantjes, vermoedelijk allemaal ingevangen Kuipergordel-objecten, maar ook die draaien rondjes om dat barycentrum. Hieronder een afbeelding van Pluto en zijn manen, waarop je ziet hoe groot Charon in vergelijking met Pluto wel niet is.

Credit: NASA

Tijd dus om de lezers van de Astroblogs de vraag voor te leggen hoe Pluto en Charon moeten worden genoemd. De poll sluit over een week, op zaterdag 16 augustus om 12.00 uur. Kiezen maar!

[polldaddy poll=8235707]

Ik zal de poll ook ergens in de zijbalk plaatsen, zodat ‘ie goed zichtbaar is. Bron: Astroengine + Bad Astronomy.

Share

Comments

  1. Enceladus zegt

    Leuke poll!

    Ik denk dat het Pluto ijs- en ijskoud hoe je haar noemt. 😉
    Maar ik heb gestemd voor dubbelplaneet.

    groet,
    Gert (Enceladus)

  2. Laat ze daar eerst eens goed onderzoek doen, wat het precies is met de New Horizons, voordat ze om de 5 jaar Pluto weer anders classificeren.
    De Kuipergordel is een onbekend terrein voor de mensheid.
    Want wat zijn Styx, Nix, Hydra en Kerberos dan precies…?

    Persoonlijk is het denk ik makkelijker om Mercurius, Venus, Aarde en Mars tot de Rotsplaneten te bombarderen.
    Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus tot gasplaneten.
    En het spul in de Kuipergordel tot IJsplaneten.

    Want hoe je het went of keert, Pluto lijkt meer op de Aarde als Jupiter en Jupiter mag wel een planeet zijn, maar Pluto dan weer niet… Het is een beetje meten met twee maten en tevens weer het bewijs dat we er nog niks van snappen.

  3. Het verbaast mij dat er geen richtlijnen zijn voor dit soort zaken.
    Ik zou zeggen, (maar wie ben ik) dat, als het barycentrum buiten een planeet zelf licht
    het als een dubbelplantenstelsel bestempeld mag worden.
    Maar ja, ik zei het al, wie ben ik 🙂

    Heb dus ook “Pluto en Charon vormen een dubbel-dwergplaneet” gestemd.

  4. Ik heb gestemd op ‘dubbel-dwerg’ !

    Maar wat maakt iets eigenlijk een maan, en wanneer spreekt men van dubbelplaneet?
    De Aarde-Maan is eigenlijk misschien ook wel een dubbelplaneet. 😕

    Groet, Paul

    • Dat is nou precies waar het allemaal mee begonnen is: de exacte definitie van astronomische objecten. Eeuwen lang was er geen definitie van een ‘planeet’, tot die gedenkwaardige 24 augustus 2006, toen de IAU er eentje accepteerde en Pluto bleek niet aan de voorwaarden te voldoen. Voor termen als ‘maan’ en ‘dubbelplaneet’ bestaan volgens mij geen echte definities. Ik denk wel dat de aarde en maan geen dubbelplaneet zijn. De maan heeft maar 1% van de massa van de aarde (Charon 11% van die van Pluto) en de afstand tussen aarde en maan is veel groter (absoluut en relatief) dan tussen Pluto en Charon. Het belangrijkste is dat het barycentrum zich búiten Pluto bevindt, 1000 km boven z’n oppervlak, terwijl het barycentrum van aarde en maan zich diep in de aarde bevindt.

      • Nu we het toch over het ‘barycentrum’ hebben (voor vandaag had ik er nog niet van gehoord: het gezamenlijk zwaartepunt, waar beiden om draaien),
        waar bevinden zich de barycentra van Zon en Jupiter of die van Zon en Saturnus?

        Jupiter en Saturnus zijn natuurlijk ook maar kleine flinters vergeleken met de Zon, maar zij staan zover van de Zon dat het mij niet zou verbazen als hun zwaarte punt toch buiten de Zon zou liggen. 🙂 😕
        En indien dat zo is, leven we dan in een dubbelsterrenstelsel ( waarvan slechts één ster daadwerkelijk een ster is…. )

        Groet, Paul

        [ Als de locatie van een barycentrum bepalend is, moet je het ook doortrekken in andere definities. 🙂 ]

        • Op de Engelse wikipedia-pagina over Jupiter staat het antwoord: “Jupiter’s mass is 2.5 times that of all the other planets in the Solar System combined—this is so massive that its barycenter with the Sun lies above the Sun’s surface at 1.068 solar radii from the Sun’s center.” Dat betekent dus dat de zon rond dat punt draait en een tikkeltje wiebelt. Zou vast op de een of andere manier zichtbaar moeten zijn.

          • Hmmm…. Het baricentrum van Zon-Jupiter ligt buiten de Zon. (!) Hmmm…

            [ Of dat zichtbaar is? Niet voor ons, want de baan die de Aarde rond de Zon maakt, en de baan van Jupiter liggen ongeveer in het zelfde vlak. Maar van af grofweg de Poolster heb je natuurlijk een ander zichtspunt. 🙂

            Groet, Paul

          • Olaf van Kooten zegt

            Dat wiebelen zal dus ook door aliens gezien kunnen worden. We gebruiken immers dezelfde methode om exoplaneten te vinden. Trouwens, als je het allemaal exact beschouwd, dan is het zonnestelsel dus een binair stelsel met een G-ster en een sub-bruine dwerg (Jupiter)? 😛

          • Hmmm… En trek dat dan ook gerust door naar ‘leven’ op een maan van een van de andere gasreuzen. Zij draaien daadwerkelijk om het binaire stelsel heen. (!)

            [ De ene keer zijn zij dichter bij Sol, de andere periode van hun ( Siderische ?) jaar zijn ze dichter bij die sub-bruine dwerg.
            Geen wonder dat hun planeet een elliptische baan maakt. 😛 ]

            Groet, Paul

            [ Maar die aliens hebben natuurlijk ook hun eigen Kepler, dus mogen ze ook IN het planeetvlak staan. ]

Speak Your Mind

*