29 maart 2024

Nieuwe survey gaat 10.000 sterrenstelsels bestuderen

Credit: David Law, SDSS collaboration, and Dana Berry / SkyWorks Digital, Inc.
Hubble Space Telescope image credit: (http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2008/16/image/cg/): NASA, ESA, the Hubble Heritage (STScI/AURA)-ESA/Hubble Collaboration, and A. Evans (University of Virginia, Charlottesville/NRAO/Stony Brook University),


In het kader van de vierde generatie van de Sloan Digital Sky Survey is afgelopen week de MaNGA-survey van start gegaan (Mapping Nearby Galaxies at Apache Point Observatory). Het is de bedoeling dat hierbij de samenstelling en inwendige structuur van zo’n 10.000 sterrenstelsels in kaart zal worden gebracht. Hopelijk kan dat ons meer vertellen over het ontstaan en de evolutie van sterrenstelsels.

De survey zal leiden tot een enorme, publiek beschikbare database. De gegevens zullen astronomen helpen te begrijpen hoe de sterrenstelsels precies ontstaan zijn vanuit de piepkleine dichtheidsverschillen in het jonge universum. Naast sterrenstelsels zal MaNGA ook gaan kijken naar donkere materie, donkere energie en supermassieve zwarte gaten. Dit alles zou wellicht kunnen leiden tot een doorbraak in ons begrip van de meest mysterieuze van alle natuurkrachten, namelijk de zwaartekracht.

De grote kracht van MaNGA zit ‘m in het feit dat van alle 10.000 sterrenstelsels de vorm zal worden bepaald, de samenstelling zal worden bepaald (dankzij een ongeëvenaarde hoeveelheid spectrumgegevens) én zal worden getracht de beweging van sterren in kaart te brengen. Dit alles is mogelijk gemaakt dankzij een nieuwe technologie, waarmee glasvezelkabels worden samengevoegd tot een geavanceerd netwerk. Hiermee wordt de kracht en het oplossend vermogen van de 2,5 meter Sloan Telescope (in New Mexico) enorm verbeterd.

credit: SDSS collaboration and Dana Berry / SkyWorks Digital, Inc.
WMAP cosmic microwave background image credit: NASA/WMAP Science Team.

Bij voorgaande surveys heeft men van ieder sterrenstelsel één spectrum kunnen maken. Nu zal van ieder sterrenstelsel 127 verschillende spectrummetingen verricht kunnen worden, waarmee het detailniveau flink wordt opgeschroefd. Bovendien kan dit alles nu 20 keer sneller gedaan worden dan voorheen.Naast MaNGA zal SDSS-IV nog twee kernprojecten bevatten. Bij de eerste, APOGEE-2, zal de samenstelling en beweging van een groot aantal sterren in ons melkwegstelsel in kaart gebracht worden. Daarnaast zal in het kader van het eBOSS programma gekeken worden naar het universum op een afstand van 3 tot 7 miljard lichtjaar. Hoe dan ook, opnieuw bewijst de Sloan Digital Sky Survey van baanbrekend belang te zijn bij de studie naar de kosmos.

Bron: University of Tokyo

Share

Speak Your Mind

*