28 maart 2024

Astronomen introduceren de “Venus-zone” bij andere sterren

Credit: NASA/JPL-Caltech/Ames

Een groep van Amerikaanse wetenschappers zijn de gegevens van de Kepler-ruimtetelescoop aan het doorspitten, op zoek naar exo-Venussen – planeten zo groot als onze aarde, maar met een totaal onbewoonbaar klimaat. Dit zou van groot belang kunnen zijn bij het vinden van een tweeling-aarde! Maar waarom dan?

Wel, astronomen hebben al best veel planeten zo groot als de aarde gevonden. Dat vertelt je alleen helemaal niets over de leefbaarheid van deze planeten. Kijk maar naar ons zonnestelsel: Venus en de aarde zijn vrijwel exact even groot, maar hebben een enorm verschillend klimaat. Door te onderzoeken hoe algemeen “Venussen” zijn, hoopt men te achterhalen waarom de aardatmosfeer zich zo verschillend heeft ontwikkeld dan de atmosfeer van haar buurvrouw.

Hiertoe hebben de onderzoekers een nieuwe zone gedefinieerd: de Venus-zone. Deze zone bevindt zich binnen de leefbare zone (oftewel, de “aarde-zone”) en buiten de zone waarin de invloed van de moederster groot genoeg is om iedere atmosfeer weg te koken. Nou, als astronomen dus aarde-achtige exoplaneten ontdekken binnen de Venus-zone, dan heb je vermoedelijk eerder met een soort van Venus te doen (inclusief uit de hand gelopen broeikaseffect) dan met een soort van Aarde. Uit de Kepler-gegevens zijn inderdaad enkele tientallen kandidaat-Venussen naar voren gekomen.

De volgende stap is het vaststellen of de kandidaat-Venussen inderdaad analoog zijn aan “onze” Venus. Dat zal met de huidige telescopen niet mogelijk zijn, maar wel met toekomstige observatoria zoals de James Webb Space Telescope.

Grafiek met daarin de Venus zone aangegeven. Credit: Chester Harman, Pennsylvania State University

Bron: San Francisco State University

Share

Comments

  1. Iedere planeet heeft zijn eigen kenmerken. Ik kan me bijna niet voorstellen dat alle exoplaneten, die even groot zijn als de Aarde en in de binnenring bewegen, zoveel vulkaanuitbarstingen hebben, geen Platentektoniek, zo langzaam om hun as draaien en ook nog eens met de klok meedraaien.
    Net als bij mensen hebben planeten een beginstadium en later, als de planeet zich gaat vormen komen er mooie planeten, lelijke planeten, kleine, grote, gladde, misvormde en zo nog zovele planeten, die allemaal op hun eigen manier hun schoonheid hebben. En dan heb ik het nog niet over de eventuele maan die om die planeet wel of niet draaien en in anderen gevallen weer het aantal manen en wat voor grote die heeft.

    Maar NASA zal wel geld teveel hebben om een onderzoek te starten waarvan een weldenkend mens de uitslag al van kent.

    • Olaf van Kooten zegt

      Het gaat hierbij helemaal niet over het feit of de exo-Venus langzaam om z’n as draait en/of in tegengestelde richting. Het gaat puur om planeten ter grootte van de aarde met een op hol geslagen broeikaseffect. That’s it.

      • Op hol geslagen broeikassen zullen ze heus wel tegenkomen. Io is daar ook een voorbeeld van, alleen is Io kleiner en koeler gelegen, maar als deze op de lijn van Venus zou staan, zou deze net zo’n hel worden. En Europa lijkt dan weer meer op de Aarde, dus het materiaal is wat dichterbij gewoon aanwezig.

        • Olaf van Kooten zegt

          Dat weet ik nog zo niet, ik denk dat Io wat klein is om uberhaupt een atmosfeer vast te houden. De enige reden dat Europa geen hel is, is omdat getijdenkrachten van Jupiter op Europa minder vat hebben dan op Io. Als je Europa op de plaats van aarde zou zetten, dan zou de warmteproductie in de kern tot een halt komen. De ijskorst zal smelten, maar vanwege de geringe grootte van Europa én z’n gebrek aan een magnetisch veld, zal een atmosfeer verdwijnen, de oceanen zullen droogkoken, en er blijft een dor rotsachtig kerntje over.

          • Venus heeft ook geen magnetisch veld en toch een atmosfeer en je hebt gelijk over de grootte van de planeet/maan.
            Maar ik doelde eigenlijk erop dat iedere planeet, door invloeden en omstandigheden zich ontwikkeld (net als de mens, bedoelde ik als voorbeeld), het leven(sduur) vormt de planeet.
            In ons zonnestelsel zijn er tig voorbeelden in de vorm van manen en dat zullen ze om anderen sterren ook vinden. Botsingen en aantrekkingskrachten zullen het proces enkel veranderen of beïnvloeden.

            Nu het project Saturnus en de manen op zijn einde loopt en Juno (volgens mij) op weg is naar Jupiter. Nu weet ik nog niet zoveel over de nieuwe Jupiter missie, maar het manen stelsel daar geeft ons meer informatie dan het zoeken naar venus achtige planeten om anderen sterren, die ze heus zullen vinden.
            En dan…? Krijg je een kop op Astroblogs: Venusachtige planeet ontdekt op 50 lichtjaar van de Aarde.

          • @Yochem

            Ik snap je logica geloof ik niet helemaal?
            – Een magnetisch veld heeft niks te maken met de aanwezigheid van een atmosfeer.
            – Als een planeet massa genoeg heeft, is er genoeg aantrekkingskracht om de gasmoleculen rond de planeet te houden, er vormt zich dan een ‘stabiele’ (statische) atmosfeer.

            Groet, Paul

            NB er zijn ook manen met een dynamische atmosfeer, Io bijvoorbeeld, waar vulkanen continu zorgen voor nieuwe gasmoleculen, die vervolgens in het heelal verdwijnen…

  2. Door te onderzoeken hoe algemeen “Venussen” zijn, hoopt men te achterhalen waarom de aardatmosfeer zich zo verschillend heeft ontwikkeld dan de atmosfeer van haar buurvrouw.

    De afstand tot de zon en daarmee de temperatuur op de planeet is van zeer grote invloed. Ook de aanwezigheid van vloeibaar water is van grote invloed. Het water is weer van invloed geweest in het opnemen van de grote hoeveelheden CO2 uit de atmosfeer, welke nog steeds in grote mate aanwezig zijn op venus en mars. Het stikstof zou weer afkomstig kunnen zijn van ammoniak in de vroege atmosfeer welke via fotochemische processen is omgezet naar stikstof en andere bijprodukten. Verder heeft het leven weer bijgedragen aan het zuurstofgehalte.

    Een aantal begineigenschappen en een aaneenschakeling van reacties hebben tot onze atmosfeer geleid. Onze aarde hoeft dan niet uniek te zijn, maar een planeet heeft wel een aantal eigenschappen nodig om te onze of soortgelijke atmosfeer te komen.

    Zie hier https://www.astroblogs.nl/2014/07/29/vette-infrographic-laat-de-atmosferische-eigenschappen-van-planeten-zien/ nog hoe de atmosfeer van onze omliggende planeten venus en mars zo goed als overeen komen. Vermoedelijk heeft de aarde een soortgelijke atmosfeer gehad, maar hebben bepaalde eigenschappen zoals water, fotochemie en leven bijgedragen tot de atmosfeer zoals die nu is.

  3. Wat merkwaardig eigenlijk dat in bovenstaand diagram de meeste planeten meer dan 5 maal zoveel sterrelicht ontvangen dan de Aarde Zonlicht ontvangt.
    Is er iets ‘mis’ met de manier van zoeken van planeten?

    Groet, Paul

    • Daar heeft het denk ik wel mee te maken: als ik het goed zeg, dan worden de meeste exoplaneten nog steeds ontdekt door transities. Planeten die dicht bij hun ster staan zullen veel vaker voor hun ster langstrekken dan planeten op grotere afstand en dus is er sprake van een enorme oververtegenwoordiging van planeten die op korte astand van sterren staan. M.a.w.: de tot nu toe gevonden exoplaneten zijn bepaald nog niet representatief voor wat er werkelijk zoals aan planeten om andere sterren heendraait.

      groet,
      Gert (Enceladus)

  4. Het artikel van Olaf meldt het niet, maar zou er ook nog een andere/betere reden zijn om Venus-planeten te zoeken?

    Als een ster een Venus-achtige planeet heeft, dan is er misschien ook wel een Aarde-achtige planeet.
    Door de kennis over die Venus-2 is wellicht de baan om de lokale ster bekend. Een volgende planeet zal kwa baan vaak ongeveer in het zelfde vlak liggen….

    Zo doende kan een Venus-2 een leuke indicator voor een Aarde-2 zijn. 😕 🙂

    Groet, Paul

Laat een antwoord achter aan Enceladus Reactie annuleren

*