29 maart 2024

Planeet laat moederster ouder lijken

Credit: X-ray: NASA/CXC/SAO/I.Pillitteri et al; Optical: DSS; Illustration: NASA/CXC/M.Weiss

Een planeet kan ervoor zorgen dat een ster er veel ouder uitziet, zo blijkt uit onderzoek. Het tweetal in kwestie staan bekend als WASP-18 en WASP-18b en staan op een afstand van 330 lichtjaar vanaf de aarde. WASP-18b heeft een massa van 10 Jupiters en draait in slechts 23 aardse uren rondom z’n moederster. Dat betekent dat de planeet duidelijk behoort tot de categorie der Hete Jupiters – sterker nog, veel heter kun je ze niet krijgen. Maar wat is er aan de hand? Wel, metingen en modellen hebben uitgewezen dat WASP-18 tussen de 500 miljoen en 2 miljard jaar oud moet zijn. Dat lijkt oud, maar WASP-18 is in vergelijking met de zon nog een tiener. Nu hebben jongere sterren de neiging om behoorlijk actief te zijn, met krachtiger magnetische velden en uitbarstingen dan de zon. Hierbij wordt veel röntgenstraling geproduceerd. Helaas is WASP-18 op röntgengolflengten zo stil als een muis. Sterker nog, als je niet beter zou weten, zou je zeggen dat WASP-18 veel ouder is – de hoeveelheid activiteit is 100 keer lager dan verwacht. Hoe kan dat? Wel, de planeet zou wel eens de boosdoener kunnen zijn. De planeet oefent namelijk getijdenkrachten uit op z’n moederster – ongeveer zoals bij de aarde en de maan, maar dan op veel grotere schaal. Zoiets gebeurd natuurlijk wel vaker, maar bij WASP-18 zorgen twee factoren ervoor dat dit effect veel grotere gevolgen heeft: het feit dat WASP-18 een relatief kleine convectiezone heeft, plus het feit dat z’n Hete Jupiter bijzonder massief is. Het gevolg is dat de getijdenkrachten ervoor zorgen dat de convectiestromen in de ster (de mate waarmee gassen stijgen in het inwendige) flink worden afgeremd. Het gevolg is dan een zwakker magnetisch veld en een tragere activiteit. Bron: Chandra.

Share

Speak Your Mind

*