Credit: ESO/M. Kornmesser.
Iedereen weet natuurlijk wat een supernova is, maar wist je dat sommige zware sterren helemaal niet ontploffen? In plaats daarvan verdwijnen ze ter plekke, iets wat een “on-nova” wordt genoemd.Laten we bij het begin beginnen. Jonge sterren fuseren waterstof tot helium, hetgeen ze van voldoende energie voorziet om de zwaartekracht tegen te werken. Als het waterstof op is, dan krimpt de kern als gevolg van de zwaartekracht. Hierbij wordt de kern dusdanig verhit dat het helium gaat fuseren, waarna de ster weer een tijdje stabiel is. Bij zware sterren vindt dit proces meerdere keren plaats, waarbij ondermeer zuurstof, silicium en neon gefuseerd worden. Uiteindelijk ontstaat een ijzeren kern, waarna de energieproductie stil komt te liggen.Het gevolg laat zich raden: de ijzerkern bezwijkt onder de zwaartekracht en wordt in een fractie van een seconde enorm veel kleiner. De rest van de ster wordt dan met een noodgang weggeblazen. Als de ijzerkern relatief klein is, dan zal deze gaan instorten tot een neutronenster. Is die kern wat groter, dan zal het resultaat een stellair zwart gat zijn. Die zal een deel van het weggeblazen materiaal weer gaan aantrekken en opslokken. Hierbij ontstaat een gloeiend hete accretieschijf rondom het zwarte gat. Het gevolg is een “file”, waardoor een deel van het materiaal vanaf de polen weer wordt weggeschoten. Nou, eind goed al goed, toch?
Credit: NASA
Mispoes! Kijk, zo’n accretieschijf ontstaat alleen maar omdat het zwarte gat rondom z’n eigen as draait. Maar stel dat de ster waaruit het zwarte gat ontstaan is, helemaal niet zou roteren. In dat geval ontstaat gewoon een ijzerkern die gaat instorten, maar de buitendelen van de ster vallen dan helemaal niet naar binnen. Die blijven gewoon “hangen”, terwijl het binnenste deel van de ster richting het zwarte gat valt. Maar omdat deze niet roteert, vormt zich geen accretieschijf: het grootste deel van de ster valt gewoon direct naar binnen. Geen knal. Geen polaire straalstroom. Geen gammastraling. De ster verdwijnt simpelweg, waarbij slechts een zwart gat overblijft.Nou, dat is dus een onnova. Bedenk wel dat bovenstaand scenario puur theoretisch is: we hebben geen idee of onnovae echt bestaan of hoe algemeen ze zijn. Bron: io9.
