ESA/Hubble & NASA, Acknowledgement: D. Calzetti (University of Massachusetts) and the LEGUS Team.
De Hubble-ruimtetelescoop heeft een mooie foto gemaakt van het sterrenstelsel NGC 7793, een spiraalstelsel op een afstand van 13 miljoen lichtjaar, in de richting van het zuidelijke sterrenbeeld Beeldhouwer. Dit stelsel behoort tot de Sculptor Groep, een verzameling van sterrenstelsels naast onze eigen Lokale Groep (waartoe ondermeer de Melkweg en Andromeda behoren).
Op de foto zijn spiraalarmen zichtbaar, evenals een kleine centrale verdikking. In tegenstelling tot sommige spiraalstelsels is het spiraalpatroon bij NGC 7793 niet erg duidelijk aanwezig, iets wat versterkt wordt door het vlekkerige patroon van stofbanden. Op enkele plaatsen is een kleine paarse vlek zichtbaar – dit zijn sterrenkraamkamers waar nieuwe sterren geboren worden.
Hoewel het stelsel er vanuit ons perspectief sereen uitziet, vinden er (zoals in ieder sterrenstelsel) gewelddadige gebeurtenissen plaats. Zo hebben astronomen een micro-quasar gevonden in NGC 7793 – een binair systeem bestaande uit een zwart gat en een normale ster. Een micro-quasar heeft vele eigenschappen gemeen met gewone quasars, met het verschil dat het om een miniatuurversie gaat.
De impressie van een micro-quasar. Credit: European Space Agency, NASA and Felix Mirabel (the French Atomic Energy Commission & the Institute for Astronomy and Space Physics/Conicet of Argentina).
Microquasars kunnen bijna beschouwd worden als een soort schaalmodellen – je kunt door het bestuderen van microquasars veel te weten komen over echte quasars. Da’s handig aangezien echte quasars normaal gesproken ontzettend ver weg staan, terwijl microquasars in nabije sterrenstelsels gevonden kunnen worden.
Net als bij gewone quasars ontstaat er bij een microquasar een roterende schijf van superheet materiaal rondom het zwarte gat. Een gedeelte van dit invallende gas wordt met een noodgang weer aan de polen weggeschoten, in tegengestelde richtingen. Hierbij wordt een holte uitgekerft in het interstellaire gas, van wel duizend lichtjaar in doorsnede. Da’s veel voor een microquasar, maar veel kleiner dan vergelijkbare structuren bij echte quasars.
Bron: NASA
