Op het moment dat ik dit tik is het nog 282 dagen, vier uren, 39 minuten en 8 seconden tot de New Horizons sonde van de NASA bij de dwergplaneet Pluto zal arriveren – zie hier de countdown clock. Als het aan sterrenkundigen van de Universiteit van Harvard ligt zal New Horizons niet bij een tweede klasse dwergplaneet arriveren, maar bij een volwaardige planeet. Op 18 september j.l. werd op het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics een debat gehouden over de simpele vraag ‘wat is een planeet’, met drie vooraanstaande deelnemers:
- Dr. Owen Gingerich, die de discussie vanuit historisch oogpunt voerde.
- Dr. Gareth Williams,die het standpunt van de IAU verdedigde, de Internationale Astronomische Unie, die in haar algemene vergadering op 26 augustus 2006 Pluto degradeerde van planeet tot dwergplaneet.
- Dr. Dimitar Sasselov, die planeten in het licht van de vondst aan exoplaneten bekeek.
Hier de video van het debat:
Volgens het IAU-besluit van 24 augustus 2006 [1]Dat besluit wordt door natuurkundige en blogger Lubos Motl de Vierde Defenestratie van Praag genoemd, het woord komt uit het Latijn en betekent iets of iemand uit het raam gooien, na deze drie … Lees verder is Pluto geen planeet omdat het niet voldoet aan de derde voorwaarde van de definitie van planeten:
Een planeet:
- bevindt zich in een baan rond een ster;
- heeft genoeg massa om met zijn eigen zwaartekracht de interne krachten van zijn eigen lichaam te overwinnen zodat daarmee een hydrostatisch evenwichtbewerkstelligd wordt (met andere woorden gedraagt zich als een vloeistof en is daardoor nagenoeg rond);
- heeft de omgeving van haar baan schoongeveegd van andere objecten.
Het publiek tijdens het Harvard-debat op 18 september was het duidelijk niet eens met dit argument: van exoplaneten is niet bekend of zij hun baan hebben schoongeveegd, mogen zij dat ook geen planeten worden genoemd? En over die benaming ‘dwergplaneten’: is een dwergplaneet niet gewoon een kleine planeet, net zoals een dwerghamster gewoon een kleine hamster is? Afijn, het debat eindigde met een stemming onder de aanwezigen en de meesten kozen voor de definitie van planeten die Sasselov hanteerde, namelijk dat planeten ‘de kleinste sferische opeenhoping van materie zijn, die zich rond sterren of restanten van sterren hebben gevormd.’ En laat Pluto nou voldoen aan deze materie – tsjonge wat een verrassing. Maar even voor de duidelijkheid: de vraag of een object planeet mag worden genoemd of niet wordt niet door de Universiteit van Harvard bepaald, maar door de IAU. En geloof mij nou dat die het niet kan maken om binnen tien jaar na het genomen besluit daar weer op terug te komen. Promotie van Pluto naar de eredivisie van de planeten betekent ook dat talloze andere objecten, zoals Eris, dat nog groter is dan Pluto én een maan heeft, ook planeet moeten worden genoemd.
Het is niet zo gek dat het Pluto-debat in de Verenigde Staten wordt gevoerd. Al vanaf het moment dat de IAU het besluit in 2006 nam was er sterke weerstand tegen in de VS en dat heeft alles te maken met het feit dat Pluto de enige planeet was die ontdekt was door een Amerikaan, dat was Clyde Tombaugh in 1930. De hernieuwde discussie levert ook gelijk verwarring op. Gisteren kwam mijn oudste dochter naar mij toe en zei ‘zeg pap, is Pluto nou weer een planeet?’ Ik: ‘nee hoor, hoezo?’. Roos: ‘nou, dit zag ik op Facebook:’
Tsja, dat krijg je er dan van. 😀 Bron: CfA + The Reference Frame.’,
Voetnoten
| ↑1 | Dat besluit wordt door natuurkundige en blogger Lubos Motl de Vierde Defenestratie van Praag genoemd, het woord komt uit het Latijn en betekent iets of iemand uit het raam gooien, na deze drie eerdere defenestraties:
|
|---|
