28 maart 2024

Astronomen ontdekken “exo-Uranus”

Credit:
Lawrence Sromovsky, University of Wisconsin-Madison/W.W. Keck Observatory

Astronomen hebben een planeet ontdekt die doet denken aan de planeet Uranus. Dit soort planeten worden “ijsreuzen” genoemd en bestaan deels uit ijs en deels uit gassen – vooral waterstof en helium, maar in het geval van Uranus (en Neptunus) ook methaan. Dit zorgt voor een blauwgroenige tint.

Hoe dan ook, men heeft op een afstand van 25.000 lichtjaar een planeet gevonden die twee keer zo zwaar is als Uranus en op een vergelijkbare afstand tot z’n moederster staat. De ontdekking van de planeet kan ons wellicht helpen het ontstaan van de ijsreuzen in ons zonnestelsel te verklaren.

Hoewel men vele computermodellen heeft ontwikkelt om het ontstaan van het zonnestelsel na te botsen, lukt het nauwelijks om via die modellen een “Uranus” te maken. Astronomen denken dan ook dat Uranus en Neptunus veel dichter bij de zon zijn ontstaan en later naar buiten zijn gemigreerd. Een zwaartekrachtdans tussen Jupiter en Saturnus wordt hiervoor verantwoordelijk geacht, maar de ontdekking van de exo-Uranus laat een andere mogelijkheid zien.

Z’n moederster maakt namelijk deel uit van een dubbelsysteem en de onderlinge afstand tussen de twee sterren is klein genoeg om allerlei verstoringen mogelijk te maken. Wellicht dat de tweede ster de exo-Uranus in z’n huidige baan heeft getrokken en dat iets soortgelijks ook bij “onze” Uranus is gebeurd.

Bron: Ohio State University

Share

Comments

  1. Enceladus zegt

    Als iets soortgelijks bij ons ook is gebeurd, waar is dan het zusje van de zon gebleven?

    groet,
    Gert (Enceladus)

    • Olaf van Kooten zegt

      Het hoeft niet persee een dubbelster te zijn, het kan bv. ook de passage van een andere ster zijn geweest, iets wat in de geboortecluster van de zon relatief vaak moet zijn voorgekomen.

  2. Het aantal dubbelster systemen zijn toch veel meer voorkomend? Ik ken het percentage niet, maar de Zon kan deel uitmaken van een dubbelster systeem, zonder dat we het weten.
    Het is namelijk makkelijker om ver weg te kijken, als heel dichtbij, heb ik wel eens begrepen.
    De afstand tussen “de bekenden” dubbelsterren is toch ook wel rond een lichtjaar?

    • Enceladus zegt

      Nou, als er een ster op slechts één lichtjaar hiervandaan zou staan, dan hadden we die echt al wel eens gezien hoor.

      groet,
      Gert (Enceladus)

      • Maar ze komen er nu toch ook achter dat er meer bruine dwergen zijn als ze dachten… En deze zijn moeilijk traceerbaar.
        De Zon zal dan geen felle begeleider hebben.
        Ik zeg niet dat hij een begeleider heeft, maar je mag het nog niet geheel uitsluiten.

        • Enceladus zegt

          Dat zou volgens mij in theorie wel kunnen. Zou goed nieuws zijn voor de Niburu-aanhangers! 😉
          Niburu zou dan weliswaar geen planeet zijn die op zeer grote afstand om de zon draait, maar het zwakke zusje van de zon. Geen gekke gedachte.

          Vraag aan de kenners: zijn er inmiddels technieken waarmee we een bruine dwerg die binnen enkele lichtjaren afstand van de zon staat, zouden moeten kunnen ontdekken?

          groet,
          Gert (Enceladus)

          • Olaf van Kooten zegt

            A solar companion may be hard to find, but it would still be visible by sensitive telescopes. Astronomers have scoured the sky using the Two Micron All Sky Survey (2MASS), which studied the sky over four years in three infrared wavelengths. The instrument discovered 173 brown dwarfs farther away than our solar system, but none near enough to be orbiting the sun.

            NASA’s Wide-field Infrared Survey Explorer completed its 1.25-year mission in February 2011, having discovered a number of brown dwarfs within 20 light-years. Again, none of these were located near the solar system.

            The lack of discovery of a viable candidate by these two sensitive instruments led many scientists to conclude that the sun is a single star and does not have a companion.

          • Enceladus zegt

            Tja, dan gaat deze vlieger toch niet op.

            groet,
            Gert (Enceladus)

          • Dat is een duidelijk antwoord, Thanks Olaf…

  3. Donkere sterren op 6 en 7 lichtjaar zijn ook pas sinds kort ontdekt (2013/14). (Luhmann (Dubbel Dwerg) & Wise)).

    • Enceladus zegt

      Ja, ik vind het dan ook helemaal geen gekke gedachte Yochem!

      Gezien de afstand tot Alpha Centauri zou ik dan wel verwachten dat het donkere zusje van de zon maximaal 2 lichtjaar van ons verwijderd is.

      Gekke vraag: zou het bestaan van zo’n donker zusje van de zon een verklaring voor de Pioneer-anomalie kunnen zijn?

      groet,
      Gert (Enceladus)

      • De Pioneer sondes zijn in tegengestelde richtingen uitgezonden, dus dat lijkt me niet. Ze gaan over een grens en je moet dat meer zien als schildpadjes die van het land de zee induiken.

        Het heelal is in mijn ogen ook een soort zee zonder water, maar wel met kenmerkende eigenschappen en zoals de natuur op Aarde moeilijk te verklaren is en toch simpel, zo is dat in het heelal in mijn ogen ook.
        Maar ik ben geen wetenschapper, dat is alleen hoe ik het ervaar.

        Het zou mijn trouwens ook niks verbazen als er levende wezens á la Blauwvinvissen (in een andere hoe danigheid) in het heelal aanwezig zouden zijn…

  4. Er komt een Nederlands SF serie, mocht deze aanslaan, dan is er toekomst voor me… 😀

    http://www.rtlnieuws.nl/boulevard/entertainment/ook-pierre-bokma-sf-serie-missie-aarde

  5. Hmmm…

    Als er al een onzichtbare of donkere begeleider van de zon zou zijn, die in het verre verleden de baan van Uranus én Neptunus heeft verandert tot waar zijn zich nu bevinden, waarom zou deze zich dan NU slechts via visuele waarnemingen kenbaar maken?

    – Van de banen van onze buitenste planeten is bekend dat zij redelijk rond zijn. Dat strookt niet met een vermoedelijk feit dat er nog ergens een zwaar ‘object’ ronddraait. De buitenste planeten zouden een veel elliptischer vorm hebben.
    – Indien er zich in de oortwolk (op 1 lichtjaar schrijft Gert) een bruine dwerg zou schuilhouden, dan zou de regelmaat(!) waarin dan nieuwe kometen naar de zon zouden worden geschoten, toch de positie (en zijn baan) ‘verraden’ dat dat object zich er bevindt…
    En er zouden zich waarschijnlijk nog wel andere zaken voordoen. 🙂

    Volgens Ockham’s scheermes postuleer ik dat er geen bruine dwergster bij ons zonnestelsel hoort, maar dat de computermodellen, waar hierboven over gesproken wordt, niet volledig zijn.
    { Ook kan het mogelijk zijn dat Neptunus en Uranus naar hogere banen (verder van de zon) zijn ‘verbannen’ door Jupiter en Saturnus, maar dat lijkt mij persoonlijk minder logisch.)

    Groet, Paul

    • Enceladus zegt

      Ja, maar nu heb je het over een bruine dwerg als een soort planeet, dus als een hemellichaam dat om de zon draait. Maar is het niet zo dat bij een dubbelster beide sterren weliswaar vlakbij elkaar staan, maar niet om elkeer heen draaien? In theorie kan een dubbelsterconfiguratie toch zelfs twee planetenstelsel hebben?

      groet,
      Gert (Enceladus)

      • Twee massa’s ‘vlak’ bij elkaar, die niet om elkaar draaien?

        Waar draaien ze dan om?
        Of is je plan dat ze naar elkaar toe vallen?

        [ Ik vermoed dat ik geen spoedcursus Astrodynamica hoef te geven? 😛 Maar toch : ]
        Alle massa’s hebben een gravitatiekracht; stilstand t.o.v. elkaar is slechts een optie als ze samen om een ander punt draaien.
        Jij hebt dus naast die bruine dwerg ook nog iets nóg zwaarders nodig. ( 😀 Humor ? )

        ———–

        Uiteraard kunnen dubbelsterren elk hun eigen planeten hebben, en misschien ook nog gezamenlijke planeten.
        Of er in het ‘bekende’ rijtje van 1200 (?) Exo-planeten ook planeten rond dubbelsterren zijn gevonden weet ik niet zeker, maar ik vermoed van wel.

        Groet, Paul 🙂

        • Enceladus zegt

          Maar twee planeten ‘vlak’ bij elkaar draaien toch ook niet om elkaar heen? Die draaien beide om hun ster. En zo kunnen twee sterren die relatief dichtbij elkaar staan toch ook gewoon hun banen draaien om het centrum van de Melkweg? Alpha Centauri draait ook niet om de zon en dat vind je heel gewoon. Dus waar leg je dan de grens? Bij 2 lichtjaar, 3 lichtjaar?

          Gezamenlijke planeten, oké, maar kunnen de twee sterren van een dubbelstelsel én eigen planeten én gezamenlijke planeten hebben? Dat zou wel heel apart zijn!

          groet,
          Gert (Enceladus)

          • Dubbelsterren kunnen volgens mij planeten met 3 typen banen hebben:
            a) Planeten om Ster A
            b) Planeten om Ster B
            c) Planeten rond het gezamenlijk zwaarte punt.

            En volgens Wikipedia zijn die ook gevonden: http://nl.wikipedia.org/wiki/Exoplaneet
            Quote : “…teller op 1815 exoplaneten. … [er] zijn …planetenstelsels gevonden met meerdere exoplaneten in een baan rond één of twee sterren (dubbelsterstelsel) ”

            Groet, Paul

          • Een dubbelster is uiteraard wel iets anders dan 2 sterren die heel dicht bij elkaar staan.

            – Bij een dubbelster draaien beide sterren om elkaar (of eigenlijk om hun gezamenlijke zwaartepunt).

            – Bij twee toevallige buren, zoals Zon en Alpha Centauri is er geen gezamenlijk zwaarte punt.

            Het ‘ding’ wat jij en Yochem gisteren-ochtend half aannamen is kennelijk een dubbelster. Lees maar na!
            Maar zelf als het een buur-(dwerg)ster in een dans om het Melkwegkern zou zijn, dan zou het NU nog zijn invloed op de buitenste planeetbanen en de Oortwork hebben, als het in een verleden de banen van Uranus en Neptunus had beïnvloed.

            Groet, Paul

          • Enceladus zegt

            Oke. Dank voor de toelichting.

            groet,
            Gert (Enceladus)

Laat een antwoord achter aan Enceladus Reactie annuleren

*