29 maart 2024

Chandra ziet turbulentie in sterrenstelsels stervorming verhinderen

Credit: NASA/CXC/Stanford/I. Zhuravleva et al

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Amerikaanse röntgensatelliet Chandra aanwijzingen gevonden dat grote turbulenties in het gas van sterrenstelsels verhinderen dat vanuit datzelfde gas stervorming op grote schaal plaatsvindt. Een belangrijke voorwaarde voor stervorming is dat het gas genoeg is afgekoeld om tot protosterren samen te ballen, maar de turbulenties zorgen ervoor dat het gas heet blijft en dat verhinderd de stervorming. Eerder had men al ontdekt dat de superzware zwarte gaten in sterrenstelsels erin slagen om vanuit hun magnetische polen in tegengestelde richting zeer energierijke straalstromen of jets uit te spugen, waarmee grote leegtes (Engels: ‘cavities’) in het omringende hete gas worden gevormd. De sterrenkundigen, die onder leiding stonden van Irina Zhuravleva (Stanford University in Palo Alto, Californië) hebben met Chandra naar twee grote clusters van sterrenstelsels gekeken, de Perseus cluster en de Virgo cluster (zie de afbeelding hierboven), en daar zagen ze dat die leegtes of bellen in interactie met hun omgeving turbulenties of chaotische bewegingen in het gas veroorzaakten. Het zijn deze turbulenties die het gas heet houden en daarmee stervorming verhinderen, vermoedelijk al miljarden jaren. Dat hete gas geeft röntgenstraling en dat is wat men met Chandra kan waarnemen. Hier is het artikel van Zhuravleva et al, welk vandaag verscheen in de online versie van Nature. Bron: NASA.

Share

Speak Your Mind

*