19 maart 2024

Ruimtevaart en sterrenkunde in de Nationale Wetenschapsquiz 2014

NewHorizons
De 15 vragen van de Nationale Wetenschapsquiz 2014 zijn deze week gepubliceerd. Bij die vragen zitten er twee

Share

Comments

  1. 4. A
    C kan je wegstrepen, B zou de lichtsnelheid inhouden, maar in de vraag staat 15 km/s, dus antwoord A. Overigens is 300.000 km/s delen door 15 km/s 20.000, dit maal afstand 50 miljoen is 1000 miljard jaar.

    8. A
    Water split zich bij ongeveer 1200 graden in waterstof en zuurstof, deze atomen worden door de zon weer gebruikt voor de kernfusies en deze fusies leveren weer hitte op en wordt de zon heter.

    🙂

    • Avatar foto Enceladus zegt

      Vraag 4 had ik ook zo berekend. Bij vraag 8 zou ik A hebben gegokt en als ik Rudie zo hoor, dan zou dat goed zijn.

      Misschien een idee als we een team namens Astroblogs afvaardigen? Volgens mij zijn er hier genoeg bollebozen om tot een foutloze antwoordlijst te komen.

      groet,
      Gert (Enceladus)

  2. Vraag 4 zeg ik C. De sombreronevel en de melkweg verwijderen zich van elkaar met een snelheid van ca. 1000 km./s. Daar kunnen die 15 km./s niet tegenop. 😉

    • Daar heb je gelijk! Haha.. een strikvraag, want ze zeggen nevel waardoor je eigenlijk denkt dat het binnen ons sterrenstels is, maar de afstand van 50 miljoen lichtjaar impliceert dat het een sterrenstelsel is en gezien de uitdijing van ons universum zal door de genoemde afstand de uitdijing sneller zijn dan 15km/s, dus antwoord C nooit. 🙂

      • Maar als je zegt dat door die uitdijing van het heelal antwoord c niet kan, dan zeg je dus dat de New Horizons sneller zal gaan dan die 1000 km/s plús de snelheid waarmee de uitdijing van het heelal gaat? Mijn antwoord zou ook C zijn. Bij vraag 8 over de zon denk ik ook aan antwoord C. Ja het klopt dat het water zich direct zal splitsen in waterstof en zuurstof. Maar daar aan het oppervlakte van de zon, waar de temperatuur zo’n 6000 graden is, treedt geen kernfusie op, dat is alleen in de kern van de zon waar het zo’n 15 miljoen graden heet is. Er zal daarom denk ik toch een soort van verkoeling plaatsvinden door het water.

        • Avatar foto Enceladus zegt

          Mmm, ja. Zeg, dit impliceert dat het op de lange duur steeds donkerder zal worden aan de hemel als meer en meer sterrenstelsels buiten bereik komen te liggen? Op een dag ontvangen we dus het laatste licht van zo’n sterrenstelsel en daarna nooit meer? En zo ja, als dat zo is, dan zouden we toch ook nu af en toe een sterrenstelsel uit moeten zien gaan? Of maak ik nou een cruciale denkfout?

          groet,
          Gert (Enceladus)

          • Ja, door de voortdurende expansie van het heelal zal het zo zijn dat we de verst verwijderde sterrenstelsels op een gegeven moment uit het oog zullen verliezen en dat dat als het ware steeds dichterbij komt. De sterrenkundigen Lawrence M. Krauss en Robert J. Scherrer hebben een keer berekend dat we over 3 biljoen jaar buiten de Melkweg geen enkel sterrenstelsel meer kunnen zien . Zie: https://www.astroblogs.nl/2007/08/06/het-einde-van-alles-deel-6-het-einde-van-de-kosmologie/

          • Avatar foto Paul Bakker zegt

            Het komt niet door een voortdurende expansie dat we sterrenstelsels uit het oog zullen verliezen, maar door de steeds *versnellende* expansie.

          • Avatar foto Enceladus zegt

            Misschien een gekke vraag, maar die steeds versnellende expansie kost toch energie?
            Daar zou dan toch een energiebron voor moeten zijn?

            groet,
            Gert (Enceladus)

          • Avatar foto Paul Bakker zegt

            Juist. En dat noemen we ‘donkere energie’. Een soort analogie met ‘donkere materie”: je merkt dat het er is, maar geen idee wat het is.

          • Klopt. Maar “zien” uitgaan zou wel heel toevallig zijn. Dat is het vervelende van kosmische tijdschalen. We spreken hier zaken die zich voordoen in tijdspannen van miljoenen en miljarden jaren en over afstanden van evenzogrote lichtjaren. Tegelijkertijd zijn we ons nog geen 100 jaar bewust van die tijden en afstanden. De speld in de hooiberg kun je dan al heel wat keren gevonden hebben. 😉
            Maar de astronoom van de verre, verre toekomst zal een heel wat saaier uitzicht hebben, dat staat vast.

        • Avatar foto Paul Bakker zegt

          Ik zeg ook:
          4: C
          De vluchtsnelheid van de Sombreronevel is groter dan de naderingssnelheid van New Horizons.

          8: C:
          Water zal worden omgezet in stoom, dat kost energie. Waterstofmoleculen worden gesplitst en omgezet in waterstof en zuurstof en dat kost ook energie. Die energie zal aan het ‘oppervlak’ van de zon worden onttrokken waardoor deze iets afkoelt en iets minder zal stralen.
          De onzorgvuldige formulering van antwoord c: “de zon gaat minder fel branden” maakt me aan het twijfelen, want de zon brandt helemaal niet. Zou er toch een addertje onder het gras zitten?

          • ter analogie: stel dat een frituurpan in de fik staat (‘brand’) en je gooit er water overheen, krijg je dan afkoeling? Dacht het niet. 🙂

          • Avatar foto Stoerecurry zegt

            Dat lijkt me wel, ook al zal het alleen plaatselijk zijn, deze koelt wel degelijk af.

          • Ik zou het binnenskamers en zonder beschermende kleding niet adviseren. 😉
            Maar simpele energie balans vertelt je dat de frituurpan toch wordt afgekoeld.

            Iwald, waarom denk jij van niet?

            @ mijn naamgenoot
            Het woord “branden” is in technische beschrijvingen sowieso een onzorgvuldige formulering:
            Het kan een (a)Chemisch of (b)nucleair verschijnsel zijn, of een (C)lichtopbrengst van een lamp, (4)passie kan branden, maar ook een gloeiende peuk (5)op je vel. En er zijn vast nog meer betekenissen… 🙂

            Groet, Paul

  3. Vraag 8

    Wat betekend : “C. De zon gaat minder fel branden”

    – Het verbrandingsproces gebeurt, zoals Arie al melde, diep in de zon.
    Door het oppervlak van de zon te koelen, verandert daar niks aan.

    – Het ontstaan van fotonen (en neutrino’s) gebeurt bij het zelfde proces, diep in de zon.
    Neutrino’s zijn even later al hier, fotonen doen daar veel langer over (via een doorgeef systeem).
    Door het oppervlak te koelen stopt (even) de fotonen stroom: de relatief koude wateratomen van het water adsorberen de energiepakketjes(fotonen). De zon wordt donkerder/ de lichtopbrengst wordt minder.

    Hmmm… hoeveel water is er eigenlijk door het NWO ter beschikking gesteld?
    Een zelfde effect zal echter ook optreden indien er een hoeveelheid koude steen of metaal op de zon wordt gegooid. 🙂

    Groet, Paul

    • Avatar foto Enceladus zegt

      Iemand al bedacht hoe je dat water op een dusdanige temperatuur houdt dat het nog vloeibaar is op het moment dat je het op de zon mikt? 😉

      groet,
      Gert (Enceladus)

      • Tja, de zon is een (vurige) ‘gasplaneet’, dus er is geen scherpe rand waar het hemellichaam precies eindigt, en de rest van het zonnestelsel begint.
        Dan lijkt het mij ook niet zo belangrijk dat de enorme hoeveelheid water(H2O) die door het NWO geheel belangeloos ter beschikking wordt gesteld de vloeibare aggregatie toestand heeft.

        Of met andere woorden: Het benatten** van het zonneoppervlak is volgens mij geen prioriteit. Meer dat het er sowieso aankomt. Wat mij betreft mag dat ook als damp(stoom) of ijs zijn.

        Of zie ik iets over het hoofd? 😕

        Groetjes, Paul

        ** een dunne film water over het oppervlak

        • Avatar foto Enceladus zegt

          “de enorme hoeveelheid water(H2O) die door het NWO geheel belangeloos ter beschikking wordt gesteld”

          Mmm, water zal binnenkort wel duurder dan olie zijn… 😉

          groet,
          Gert (Enceladus)

    • Avatar foto Paul Bakker zegt

      Je moet je niet voorstellen dat je een sterrenstelsel ineens ‘ploep’ uit zal zien gaan. Het licht van de verre stelsels zal steeds zwakker worden en verder en verder naar het rood verschoven worden, oftewel naar het radiogebied, tot een moment dat we het niet meer kunnen registreren.
      Ik wil er bij opmerken dat de versnelde uitdijing nog onderwerp is van wetenschappelijke discussie en zolang er nog we nog geen notie hebben van wat ‘donkere energie’ is het heelal over een aantal miljard jaar net zo goed kan krimpen. Mensen – en dus ook wetenschappers – hebben altijd de neiging om een ingezette lijn te extrapoleren. Maar vaak zit de natuur toch anders in elkaar, zeker op dit soort gebieden waar men nauwelijks een idee heeft waar men het over heeft.

  4. Zet van Zacharias zegt

    Mijn gevoel zegt:
    -15 km/s is niet erg snel; de aarde gaat met het dubbele om de zon. Als die 15 km/s wel genoeg is om uit ons zonnestelsel te komen, is het vast niet genoeg om uit onze melkweg te komen. C dus.
    -De buitenkant van de zon gloeit. Een paar duizend graden, of zo. Gooi je er water (0-100 graden) overheen, koelt het af en gloeit de zon daar wat minder hard. C dus.

  5. Ik kan eigenlijk maar één ding concluderen, leuke vragen, houd de gemoederen danig bezig 🙂

Speak Your Mind

*