Credit: Rodrigo Luger / NASA images
Een fenomeen dat geacht werd om funest te zijn voor het ontstaan van buitenaards leven, blijkt in sommige gevallen juist bevorderlijk te zijn voor de levensvatbaarheid van een planeet. Het gaat om planeten die rondom een rode dwergster te draaien – sterren die kleiner en koeler zijn dan onze zon. Dit soort sterren zijn in hun jongere jaren vaak bijzonder actief en kennen krachtige uitbarstingen van röntgenstraling en UV-licht. Recent onderzoek heeft uitgewezen dat een dergelijke activiteit in staat is om oceanen van eventueel aanwezige exoplaneten binnen een paar honderd miljoen jaar te laten verdampen. Nu blijkt hier een uitzondering op te bestaan: gasreuzen die naar binnen migreren en onder invloed van de straling hun gas verliezen, waarna een potentieel levensvatbare rotsachtige kern overblijft. Dit blijkt vooral te werken bij ijsreuzen – gasreuzen met een relatief dunne envelop van waterstof en helium en een relatief grote kern, die niet alleen uit rotsen en metalen bestaat, maar ook voor een groot deel uit ‘ijzen’ – met name bevroren water, methaan en ammonia. Dit soort planeten, waarvan Neptunus een goed voorbeeld uit ons eigen zonnestelsel is, ontstaan in de koude buitendelen van een planetenstelsel. Hier ontstaan, als gevolg van accretie, grote protoplaneten die voor een flink deel uit ijs bestaan. Na verloop van tijd zullen deze planeten een envelop van waterstof en helium aantrekken, vergelijkbaar met die van Jupiter, maar dan veel kleiner.Vervolgens kan zo’n planeet gaan migreren – door interacties met het restant van de planeetvormende schijf rondom de ster, in combinatie met interacties met kleine planetesimalen. Op zo’n manier kan een gasplaneet die op flinke afstand van de moederster ontstaan is, in de loop van de tijd plots heel dichtbij komen te staan – dichtbij genoeg om de invloed van de straling van de jonge rode dwergster in alle hevigheid te voelen.Als zo’n ‘Neptunus’ dan niet te groot is, een mini-Neptunus dus, kan na verloop van tijd de gehele gasvormige envelop weggeblazen worden. Wat over blijft, is een rotsachtige en waterrijke kern. Als de activiteit van de moederster dan afneemt, zal de ex-Neptunus voldoende water kunnen vasthouden om een levensvatbare wereld te worden. Bron: University of Washington.
