28 maart 2024

Laatste adem van ‘stervende’ sterrenstelsels waargenomen

Credit: The International Centre for Radio Astronomy Research

Sterrenstelsels kunnen soms erg snel ‘sterven’ doordat ze hun stervormende gas in een rap tempo uitstoten, zo blijkt uit een recente studie. De meeste sterrenstelsels kunnen vele miljarden jaren lang nieuwe sterren maken voordat de voorraad stervormend gas is uitgeput. Sommige sterrenstelsels halen dat niet: die zijn razendsnel ‘rood en dood’. Men heeft nu gekeken naar sterrenstelsels die momenteel hun stervorming aan het afsluiten zijn – stelsels die precies tussen ‘rood en dood’ en ‘blauwe en levend’ inzitten. Het blijkt dat in de omgeving van deze stelsels inderdaad heel veel gas te vinden is, dat is uitgestoten door het sterrenstelsel in kwestie. Voorheen dachten astronomen dat interacties met andere sterrenstelsels hierbij een rol zou spelen, maar alle stelsels uit het onderzoek zijn geïsoleerde exemplaren. Dat betekent dat de invloed van het centrale zwarte gat de belangrijkste boosdoener zou moeten zijn. Bron: International Center for Radio Astronomy Research (ICAR) Noot van AstroBlogs: Ik vraag me wel het volgende af: als het centrale zwarte gat van zo’n stelsel weer tot rust komt, zou dat weggestoten gas dan niet weer langzaam terug moeten vallen?

Share

Comments

  1. Enceladus zegt

    Help me eens: hoe kan een zwart gat er debet aan zijn dat een sterrenstelsel gas uitstoot?
    Normaliter valt toch alles naar een zwart gat toe? Hoe kan het dan juist stervormend gas uit een stelsel wegblazen?

    groet,
    Gert (Enceladus)

    • “These early results suggest that a kinetic process (possibly feedback from black hole activity) is driving the quick truncation of star formation in these systems, rather than a simple exhaustion of gas supply. ”
      http://mnras.oxfordjournals.org/content/447/4/3311

      -kinetic process- dat is een beetje magere uitleg

      En anders zit er niks anders op dan om even door deze 12 pagina’s te spitten 🙂
      http://arxiv.org/pdf/1501.07653v1.pdf

      Ik denk dat zo’n gaswolk inderdaad weer richting sterrenstelsel gaat bewegen als het zwarte gat tot rust komt. De illustratie geeft aan dat de wolk nog redelijk dichtbij is, dus onder invloed van de zwaartekracht van het sterrenstelsel?

      • Enceladus zegt

        Oké. Maar wat is de reden dat er geen stervorming plaats zou kunnen vinden in die wolk nu hij net buiten het stelsel terecht is gekomen? Het gaat toch om de aanwezigheid van gassen? Ook in die wolk zou er dan toch sprake van stervorming moeten kunnen zijn?

        groet,
        Gert (Enceladus)

        • Inderdaad dat zou kunnen……zo’n wolk is de voeding. Misschien dat het wegblazen van de wolk ook een lagere density van de wolk als gevolg had. Dan zou de wolk eerst zelf samen moeten trekken, of er moet bv een supernova in de buurt afgaan om de wolk een beetje te comprimeren. Wie weet observeren ze later dat zo’n wolk weer richting het sterrenstelsel gaat bewegen, of zelf aan stervorming gaat doen. Maar ik begreep uit het stuk dat ze veel moeite hebben om telescoop-tijd te kunnen reserveren….dat schijnt een “gevecht” onder de astronomen/cosmologen te zijn. (de lucky few met het beste “netwerk” zullen wel op de voorste rij zitten)

        • De gaswolf moet dicht genoeg zijn om genoeg zwaartekracht te hebben om stervorming te ondersteunen.
          http://en.wikipedia.org/wiki/Star_formation

    • Enige wat ik weet is dat zwarte gaten dus jets met materie uit kunnen spugen. Tevens kan het invallende gas zo versnellen dat er straling onstaat die het gas weg kan stuwen.
      Misschien morgen eens de 12 pagina’s doorneuzen om te kijken wat daar precies in staat. 🙂

      • Inderdaad…door “kinetic process” denk ik in ieder geval aan materie want dat heeft massa….em-straling niet. Maar ja, zo’n jet zou een geconcentreerde bundel zijn, meestal haaks op het sterrenstelsel zelf (zeg maar omhoog en omlaag vanuit het centrum van het stelsel), dus hoe dat nu een gaswolk weg kan jagen uit het stelsel? Eat me 🙂

        Ik sluit me aan bij, morgen die 12 pagina’s maar eens doorspitten 🙂

        • Ja precies, voor beide voorbeelden die ik geef vroeg ik me ook af hoe de wolk met gas in het plaatje zou moeten zijn ontstaan. Die jets lijken af te vallen, straling zou meer rondom zijn vermoed ik… daarom morgen wellicht de 12 pagina’s eens doorneuzen om te kijken wat daar precies staat. 🙂

  2. Hoi! Wat ik mij afvroeg, ik heb wel is gehoord dat de aarde langzaam een zwartgat ik getrokken wordt, is dat zo? Ook heb ik wel is gehoord dat de aarde door een zwart gat is geweest en hier terecht kwam. En wat is een zwart gat eigenlijk? Waar bestaat het uit? En wat zit er aan de andere kant? Oneindigheid? Groetjes!

    • Ik zou er niet wakker van liggen. Over het ontstaan, bestaan, wat het doet, of er “een andere kant is”, etc bestaan nogal wat verschillende meningen. Je kan het beste dan even op wiki neuzen ofzo http://nl.wikipedia.org/wiki/Zwart_gat

      In ieder geval is de Aarde niet onderweg om door een zwart gat opgevreten te worden en zijn we ook nooit door een zwart gat gegaan.

      Groetjes terug!

    • Zie plaatje: http://www.universetoday.com/65601/where-is-earth-in-the-milky-way/
      Ons zonnestelsel bevindt zich op ongeveer 27.000 lichtjaar van het supermassieve zwarte gat in het midden van ons sterrenstelsel. Een rondje om het supermassieve zwarte gat duurt ongeveer 250 miljoen jaar. Technische gezien draaien we langzaam rond richting het supermassieve zwarte gat in het midden van ons sterrenstelsel, maar dit zal waarschijnlijk nog wel vele miljarden jaren duren.
      De zon zal eerder voor het einde van de aarde zrogen. De zon zal een keer haar waterstof verbruikt hebben en zal aan andere type fusies gaan doen. De zon gaat hierdoor uitzetten en zal het leven op aarde onmogelijik maken. Wetenschapper zijn er nog niet precies uit, maar de zon kan zo groot worden dat de aarde opgeslokt kan worden door de zon. Andere zijn van mening dat de baan van de aarde rond de zon verplaats zal worden naar buiten toe. Al met al zal de aarde onleefbaar worden.
      https://www.astroblogs.nl/2013/12/27/hoe-zal-de-dood-van-de-zon-eruit-zien/
      http://www.scientias.nl/wat-als-de-zon-sterft/

      • Olaf van Kooten zegt

        “Technische gezien draaien we langzaam rond richting het supermassieve zwarte gat in het midden van ons sterrenstelsel, maar dit zal waarschijnlijk nog wel vele miljarden jaren duren.”

        Volgens mij zal je, als je een stabiele omloopbaan rondom de kern van de melkweg hebt, nooit ‘richting’ dat zwarte gat bewegen.

Laat een antwoord achter aan Enceladus Reactie annuleren

*