28 maart 2024

Ongelijke dubbelsterren ontdekt

Opname van de Grote Magelhaense Wolk. In dit nabije sterrenstelsel zijn bijzondere dubbelsterren ontdekt, bestaande uit een zware, normale ster en een lichtere ‘baby-ster’. Credit: Robert Gendler & Josch Hambsch

Astronomen hebben een nieuwe, zeldzame klasse van dubbelsterren ontdekt: sterparen bestaande uit een volwassen ster en een stellaire ‘baby’. Het bestaan van de bijzondere dubbelsterren kwam aan het licht bij een systematische zoektocht naar ‘ongelijke’ dubbelsterren, dat wil zeggen dubbelsterren die bestaan uit sterren die sterk in massa verschillen.Zulke dubbelsterren zijn niet gemakkelijk te herkennen, omdat de zwaarste van de twee zijn kleinere begeleider doorgaans compleet overstraalt. Om dat probleem te omzeilen heeft een team van astronomen een naburig sterrenstelsel – de Grote Magelhaense Wolk – onderzocht op zogeheten bedekkingsveranderlijke sterren. Bedekkingsveranderlijken zijn om elkaar draaiende sterren die vanaf de aarde gezien om de beurt voor elkaar langs schuiven. Als de zwakkere van de twee sterren voor de helderste van de twee langs trekt, neemt de totale hoeveelheid licht die de dubbelster uitzendt duidelijk af. Bij de analyse van duizenden van die bedekkingsveranderlijken werden achttien extreme exemplaren ontdekt. Het gaat daarbij om dubbelsterren die in een paar dagen om elkaar heen wentelen en ongeveer een factor zes in massa verschillen. De lichtere van de twee is één á twee keer zo zwaar als onze zon, de zwaardere zes tot zestien keer. Opvallend genoeg blijkt de lichtere en zwakkere van de beide sterren schijngestalten te vertonen, net als onze maan. Dat wijst erop dat hijzelf niet veel licht uitzendt en simpelweg het licht van zijn grote buur weerkaatst. Dat is een sterke aanwijzing dat het niet om volgroeide sterren gaat, maar om compacte gaswolken die nog bezig zijn om tot sterren samen te trekken. En dat verklaart meteen waarom deze dubbelsterren zo schaars zijn: de eindfase in de vorming van een ster duurt maar heel kort. Bron: Astronomie.nl.

Share

Comments

  1. Harry Brunott zegt

    Hallo Olaf,

    Misschien een leken vraag 🙂 deze methode wordt ook gebruikt om exo-planeten te vinden, hoe kunnen ze nu zien dat de verandering in lichtsterkte door een ster of een planeet veroorzaakt wordt?

    Vriendelijke groet,
    Harry Brunott

    • In dit geval door de massa,

      “De lichtere van de twee is één à twee keer zo zwaar als onze zon, de zwaardere zes tot zestien keer.”

      Met een dergelijke massa kan het geen planeet meer zijn.

Laat een antwoord achter aan Harry Brunott Reactie annuleren

*