Impressie van Nova Del 2013. Credit: National Astronomical Observatory of Japan.
Japanse astronomen hebben ontdekt dat bij nova-explosies grote hoeveelheden lithium vrijkomen. Dat blijkt uit waarnemingen van Nova Delphini 2013, die met de Subaru-telescoop op Hawaï zijn gedaan.Lithium speelt een sleutelrol bij het onderzoek van de chemische evolutie van het heelal, omdat het op verschillende manieren wordt gevormd. Vermoed wordt dat een deel van het lithium tijdens de oerknal is ontstaan, een ander deel in het inwendige van sterren, en de rest bij nova- en supernova-explosies. De nieuwe waarnemingen tonen voor het eerst aan dat nova-explosies inderdaad een belangrijke bron van lithium zijn.
Lithium in het heelal, Credit: NAOJ.
Nova-explosies treden op in dubbelsterren bestaande uit een normale ster en een witte dwergster – het compacte restant van een zonachtige ster. Materie die van de normale ster naar het oppervlak van de witte dwerg stroomt, hoopt zich daar op totdat er een kritieke hoeveelheid wordt bereikt. Op dat moment komt een nucleaire kettingreactie op gang, waarbij waterstof en helium worden omgezet in zwaardere elementen – waaronder lithium dus.De hoeveelheid lithium die bij Nova Delphini 2013 is waargenomen, is overigens veel groter dan op theoretische gronden werd verwacht. Als andere nova’s ook zoveel van dit element produceren, moeten nova’s tot de grootste ‘lithiumfabrieken’ in het heelal worden gerekend.Bron: Astronomie.nl.
