Credit: Swinburne Astronomy Productions.
Door gebruik te maken van de spectra van een zeer ver weg staande quasar zijn sterrenkundigen erin geslaagd om vast te stellen dat de verhouding tussen de massa van het proton en dat van het elektron al 12,4 miljard jaar hetzelfde is en wel met een precisie van één miljoenste. Met de Very Large Telescope (VLT) in Chili keek een team van sterrenkundigen onder leiding van Julija Bagdonaite (VU Amsterdam) naar quasar PSS J1443+2724, een sterrenstelsel met een zeer actief zwart gat in het centrum, waarvan het licht onderweg naar de aarde een ‘voorgrond-sterrenstelsel’ passeerde. Dat voorgrond-stelsel ligt op een afstand van 12,4 miljard lichtjaar (roodverschuiving z = 4,22) – dat is al héél ver, op een afstand toen het heelal nog geen tiende van z’n huidige leeftijd had – de quasar ligt met z = 4,42 dáár weer achter. Door naar de absorptielijnen van het moleculair waterstof, uitgezonden door de quasar en geabsorbeerd door het gas in het voorgrond-stelsel, te kijken kan men zien of er bepaalde overgangen in de energie van het waterstof hebben plaatsgevonden. Een eventuele verandering van μ, da’s de massaverhouding van protonen en elektronen, zou als zo’n overgang te zien moeten zijn.
Impressie van een zwart gat in een quasar. Credit: Robin Dienel, provided courtesy of the Carnegie Institution for Science.
De massa is nu 1,67 x 10-27 kg van het proton en 9,11 x 10-31 kg van het elektron. Er zijn theorieën buiten het gangbare Standaard Model, die zeggen dat de natuurconstanten langzaam kunnen veranderen als gevolg van de aanwezigheid van scalar velden in het heelal. Maar de uitkomst is dat μ binnen een marge van 0,000001 al 12,4 miljard jaar hetzelfde is gebleven. Het vakartikel hierover, gepubliceerd in Physical Review Letters, is hier te vinden. Bron: Physics World.
