28 maart 2024

Monsterlijk groot zwart gat ontdekt in het vroege heelal

Credit: Zhaoyu Li/NASA/JPL-Caltech/Misti Mountain Observatory

Sterrenkundigen hebben een zeer lichtsterke quasar ontdekt op een afstand van maar liefst 12,8 miljard lichtjaar afstand, dat geactiveerd wordt door een monsterlijk groot zwart gat, eentje met een extreme massa van maar liefst 12 miljard keer die van de zon. Het gaat om de quasar SDSS J0100+2802, die al 900 miljoen jaar na de oerknal bestond (roodverschuiving z=6,3), een periode die we tot het vroege heelal rekenen. De lichtsterkte van de quasar is ook gigantisch: maar liefst 420 biljoen keer die van de zon – duidelijk een quasar van superlatieven. Hieronder een afbeelding, waaruit blijkt hoe extreem de quasar is vergeleken met andere quasars, op de achtergrond zie je de koepel van het Yunnan Observatorium, met daarin de 2,4 meter telescoop, waarmee de quasar ontdekt is.

Credit: Zhaoyu Li/Shanghai Observatory

J0100+2802 is maar liefst zeven keer helderder dan de meest ver weg staande quasar die we kennen. Het superzware zwarte gat in ons eigen Melkwegstelsel is ruim 4 miljoen keer zo zwaar als de zon, het zwarte gat in J0100+2802 is 3000 keer zwaarder. De quasar werd ontdekt met de 2,4-meter Lijiang Telescoop in Yunnan in China, maar het was pas met metingen van twee telescopen in Arizona dat de ware aard ervan boven kwam, de 8,4-meter Large Binocular Telescope (LBT) op Mount Graham en de 6,5-meter Multiple Mirror Telescope (MMT) op Mount Hopkins.  Telescopen in Chili en op Hawaï hebben de metingen vervolgens bevestigd. De sterrenkundigen breken zich nu het hoofd over de vraag hoe het mogelijk is dat in zo’n vroeg stadium van het heelal al zo’n gigantisch zwart gat kon bestaan. In het Britse wetenschapstijdschrift Nature verschijnt morgen een artikel over de ontdekking. Bron: Universiteit van Arizona..

Share

Comments

  1. Sterker, dat zwarte gat zou daar nu best best wel veel groter kunnen zijn, dan 12 miljard jaar geleden

    En dus kom ik weer op, Roodverschuiving word veroorzaakt door zwaartekracht!! 🙂

    Vermoedelijk als je een roodverschuivingscirkel gaat vastleggen op een afstand van 12 miljard lichtjaar rondom ons zou je kunnen vaststellen waar ergens nog meer giga-zwartegaten zijn…

  2. Wybren de Jong zegt

    Het is niet alleen de vraag hoe zulke monsterlijke zwarte gaten zo vroeg konden ontstaan,
    het stelt nog een tweede vraag:
    zwarte gaten verstoren hun omgeving vaak grondig, zodat er geen nieuwe sterren meer kunnen ontstaan. Dus hoe konden in het vroege heelal nog sterren ontstaan, als er van die monsters rondvlogen die alles in de war stuurden?

Speak Your Mind

*