10 december 2024

Een spectaculair schouwspel van nieuwe sterren in de Melkweg

Deze foto, gemaakt met OmegaCAM van de VLT Survey Telescope van de Paranal-sterrenwacht, toont een deel van de Ara OB1-associatie. In het midden staat de jonge open sterrenhoop NGC 6193, en rechts daarvan de emissienevel NGC 6188, die wordt aangelicht door de ioniserende straling van de helderste sterren in de omgeving. Credit: ESO

Deze foto, gemaakt met OmegaCAM van de VLT Survey Telescope van de Paranal-sterrenwacht, toont een deel van de Ara OB1-associatie. In het midden staat de jonge open sterrenhoop NGC 6193, en rechts daarvan de emissienevel NGC 6188, die wordt aangelicht door de ioniserende straling van de helderste sterren in de omgeving. Credit: ESO

Dit spectaculaire landschap in het zuidelijke sterrenbeeld Altaar bevat een schat aan hemelobjecten. In het gebied, dat ongeveer 4000 lichtjaar van de aarde is verwijderd, zijn tal van sterrenhopen, emissienevels, actieve stervormingsgebieden en andere kosmische juwelen te vinden. Deze schitterende nieuwe foto, verkregen met de VLT Survey Telescope van de ESO-sterrenwacht op Paranal (Chili), is de meest detailrijke opname die tot nu toe van dit hemelgebied is gemaakt.

In het midden van de foto staat de open sterrenhoop NGC 6193, die ongeveer dertig heldere sterren bevat en het hart vormt van de Ara OB1-associatie. De twee helderste sterren zijn zeer hete reuzensterren. Tezamen zijn zij de belangrijke lichtbron van de naastgelegen emissienevel, de Randnevel of NGC 6188, die rechts van de sterrenhoop te zien is.

De open sterrenhoop NGC 6193 in het sterrenbeeld Altaar. Credit: ESO, IAU, and Sky & Telescope

Een stellaire associatie is een omvangrijk, los verband van sterren die nog niet ver van hun geboorteplaats zijn afgedwaald. OB-associaties bestaan grotendeels uit zeer jonge blauwwitte sterren, die ongeveer 100.000 keer zo helder zijn als de zon en 10 tot 50 keer zo zwaar.De Randnevel is een opvallende muur van donkere en heldere wolken, die de grens vormt tussen een actief stervormingsgebied binnen de moleculaire wolk, die bekendstaat als RCW 108, en de rest van associatie [1]Onder astronomen geniet deze nevel een zekere faam, omdat een eerdere foto op de omslag staat van een dvd met astronomische software die door ESO wordt verspreid: Scisoft. Hij wordt daarom ook wel de … Lees verder. Het gebied rond RCW 108 bestaat voornamelijk uit waterstof – het belangrijkste bestanddeel voor de vorming van nieuwe sterren. Zulke gebieden worden H-II-gebieden genoemd. De ultraviolette straling en intense sterrenwinden van NGC 6193 lijken de volgende ronde van stervorming in de omringende wolken van gas en stof voor te bereiden. Wanneer fragmenten van een gaswolk ineenstorten, worden ze warmer en veranderen ze uiteindelijk in sterren.

Terwijl de wolk nieuwe sterren vormt, wordt hij tegelijkertijd geërodeerd door de winden en straling van eerdere generaties van sterren, en door supernova-explosies. Om die reden hebben zulke H-II-gebieden doorgaans een levensduur van slechts enkele miljoenen jaren. Stervorming is een heel inefficiënt proces: slechts ongeveer tien procent van de beschikbare materie wordt gebruikt, de rest wordt de ruimte in geblazen.De Randnevel vertoont ook de eerste tekenen van ‘zuilvorming’. Dat betekent dat hij in de toekomst wellicht meer gaat lijken op andere bekende stervormingsgebieden, zoals de Adelaarnevel (Messier 16, die de beroemde Zuilen van Schepping bevat) en de Kegelnevel (onderdeel van NGC 2264).Deze spectaculaire foto is opgebouwd uit meer dan vijfhonderd afzonderlijke opnamen die door vier verschillende kleurfilters zijn gemaakt met de VLT Survey Telescope. De totale belichtingstijd bedroeg meer dan 56 uur. Het is de meest gedetailleerde foto die ooit van dit gebied is gemaakt. Bron: ESO.

Voetnoten

Voetnoten
1 Onder astronomen geniet deze nevel een zekere faam, omdat een eerdere foto op de omslag staat van een dvd met astronomische software die door ESO wordt verspreid: Scisoft. Hij wordt daarom ook wel de Scisoftnevel genoemd.
Share

Speak Your Mind

*