29 maart 2024

Soms zit het mee en soms duurt het langer: ‘Astrofotografie in Nederland’

Afgelopen maanden was het bar en boos voor amateur astrofotografen in Nederland waaronder ik mijzelf ook toe reken. De heldere nachten waren van november tot eind februari zo’n beetje op 2 handen te tellen. Maar afgelopen week hadden we geluk en konden we een aantal nachten onze telescoop zonder zorg voor aankomende regen buiten laten staan. Of – zoals in mijn geval – rustig gaan slapen met het dak van de zelfbouw-sterrenwacht open laten staan.Dus in de afgelopen maanden heb ik ‘geduldig’ gewacht op de spaarzame uurtjes dat het helder was. En als die uurtjes ook nog eens samenvielen met momenten dat ik ook nog even tijd had, kon ik eindelijk fotograferen. Ik had mijn zinnen gezet op het mooi object de Rosette nevel in sterrenbeeld Eenhoorn, iets ten oosten van het welbekende sterrenbeeld Orion. Het is een winter object en in januari dacht ik deze ‘even’ in een paar nachten te fotograferen, maar dat werd uiteindelijk dus 2 maanden voor slechts een paar uurtjes fotomateriaal. Dit object staat momenteel al zo ver in het zuid-westen dat ik per avond slechts een paar uurtjes had voordat deze uit beeld verdwijnt.

De Rosette nevel is en emissienevel. Dat zijn gassen die door nabijgelegen sterren ‘verlicht’ worden (lees: door sterren in de buurt wordt verhit en geïoniseerd) en staat ca 5000 lichtjaar van ons vandaan in ons eigen sterrenstelsel de Melkweg.Daarentegen heb ik gisteravond in 1 nachtje een mooi plaatje kunnen schieten van de draaikolknevel M51, een sterrenstelsel in sterrenbeeld Jachthonden, vlakbij de steel van de bij iedereen wel bekende Grote Beer. Deze staat in het voorjaar de gehele nacht hoog aan de hemel. Dus als het de hele nacht helder blijft kun je achter elkaar doorgaan zonder er naar om te kijken. Toch ben ik er wel even midden in de nacht rond 3:00 uur uit bed gegaan om een zgn. meridiaal flip te maken. Dat is een ommezwaai met de telescoop van ene kant van statief naar helemaal de andere kant van statief en waarbij je de telescoop op hetzelfde object gericht zet. Hiermee voorkom je dat de camera-telescoop combinatie door het continue meedraaien met het object tegen het statief/mount vastloopt.

M51 Draaikolknevel is een sterrenstelsel, net als onze eigen Melkweg, maar dan ca. 31 miljoen lichtjaar van ons vandaan.Beide foto’s zijn gemaakt met dezelfde camera-telescoop combinaties, dus hetzelfde beeldveld. Zo is het leuk om te vergelijken hoe groot het ene object en hoe klein het andere object is. Op 2e foto (M51) zijn ook nog allemaal kleinere sterrenstelsels te zien (even klikken op de foto voor vergroting). Specificaties van de opnames:

  • M51:  ca.5 uur Luminance met Atik383 camera op WO66 telescoop en 5 uur RGB-kleuren met Canon5Dmark2 camera op ED80 telescoop. (Canon is overigens gemodificeerd voor meer rood-gevoeligheid)
  • Rosette nevel: ca.2 uur Ha-filter en 3 uur O3-filter met Atik383 camera op WO66 telescoop en 4 uur RGB-kleuren met Canon5Dmark2 camera op ED80 telescoop.
  • Beide telescopen tegelijk op 1 NEQ6pro-montering, guiding met aparte ALCCD5 camera op een telescoop zoeker.
  • En voor alle camera’s heb ik nog een zgn. luchtvervuilingsfilter gebruikt, omdat in onze regio helaas veel te veel licht door stad en industrie wordt geproduceerd. Dit gaat altijd ten koste van wat kleur, maar is helaas onvermijdelijk.
  • Gestackt in DSS en nabewerkt in Photoshop.
Share

Comments

  1. Prachtige opnames Jan, zeker die ene van de Rosettanevel. Heel mooi om die donkere wolken te zien, die afsteken tegen de heldere achtergrond. Laten we hopen dat we volgende maand in Zuid-Frankrijk ook zulk mooi weer hebben.

  2. Martin Schoenmaker zegt

    Ik heb juist vanmiddag op je website zitten bewonderen hoe je jouw schuurtje onder handen hebt genomen tot een eigen sterrenwacht (via Astroforum.nl). Jouw foto’s zijn prachtig!

    Ik ben benieuwd of ik ooit nog eens iets neveligs op een foto kan zetten met mijn elfje en compact camera… 😉

  3. Jan Brandt zegt

    Gegroet waarde collega astrofotograaf en tevens naam en stadsgenoot,

    Tja….het is me inderdaad een hele waardeloze winter geweest voor de edele sport der astrofotografie…maar gelukkig zijn wij toch beide niet geheel “met lege fotonen-handen uit de pekel gekomen”, want we kunnen strakkies bij de landelijke lente-bijeenkomst van ons fantastische astrofotografie-kluppie in elk geval allebei onze eigen wonderschone versie van de wonderschone Rosettenevel laten zien!!
    Oh…enne…mocht je na aanleiding van het gisteravond bij Huygens besprokene toch onverhoopt effe naar Den Haag willen spoeden om al dan niet “ringvormig astrospeelgoed” aan te schaffen, geef dan effe “een brul”….dan kenne we er wellicht een nuttige en gezellige astronomische joint venture van maken!!

  4. Jan Heuser zegt

    Ben reuze benieuwd het maken van astrofoto’s in Zuid-Frankrijk. Duimen dat het volgende maand daar beter zal zijn.

  5. Jurgen Kobierczynski zegt

    De Rosetta-nevel had ik al een hele tijd in het vizier. Alleen is het ding veel te groot om het met mijn Atik 314L+ camera op een brandpuntafstand van 800mm in zijn geheel te fotograferen, dus heb ik het in verschillende sessies gedaan en de boel met elkaar geplakt. Let wel er ontbreekt nog 1 stuk, dus het is onvolledig:

    Rosetta in Ha, opname in 4 stukken:
    https://www.flickr.com/photos/jurgenk2/12724598233/

    Omdat ik een foto wilde maken van de Rosetta nevel in het geheel, had ik dan een Canon lens genomen en deze met een Geoptik adapter gemonteerd op mijn camera dezelfde nevel getrokken:

    Rosetta in Ha in zijn geheel:
    https://www.flickr.com/photos/jurgenk2/16126391093/

  6. Supernova1 zegt

    Ik zou geen idee hebben hoe ik aan astrofotografie zou beginnen 😀 zou iemand me kunnen zeggen hoeveel een degelijke en vrij goedkope set-up van materiaal zou kosten? Alvast bedankt!

Laat een antwoord achter aan Martin Schoenmaker Reactie annuleren

*