19 maart 2024

Planck en Herschel vinden kandidaten voor proto-clusters van sterrenstelsels

Credit: ESA and the Planck Collaboration/ H. Dole, D. Guéry & G. Hurier, IAS/University Paris-Sud/CNRS/CNES

Door waarnemingen te combineren die gemaakt zijn met de Europese Planck en Herschel satellieten zijn sterrenkundigen erin geslaagd om in het ver verwijderde heelal de voorlopers te vinden van de enorme clusters van sterrenstelsels. Onze Melkweg en andere sterrenstelsels zijn niet geïsoleerd, maar maken deel uit van clusters en superclusters van tientallen tot soms wel duizenden sterrenstels. Die clusters zijn er niet altijd geweest en sterrenkundigen proberen zich een beeld te vormen wanneer en hoe die clusters gevormd zijn. In de Planck gegevens van de kosmische microgolf-achtergrondstraling kon men 234 afzonderlijke bronnen identificeren, van proto-clusters die zo’n drie miljard jaar na de oerknal moeten hebben voorgekomen. Met de infrarood-satelliet Herschel kon men deze bronnen in meer detail waarnemen. Op de afbeelding hierboven zie je midden onder de kaart van de hemel bij een frequentie van 545 GHz, zoals waargenomen door Planck. De Melkweg is de oplichtende band in het midden, de 234 bronnen zijn de zwarte spikkels. Rondom zie je afbeeldingen van enkele proto-clusters, gemaakt met het SPIRE-instrument van Herschel. Het lijkt erop dat het gaat om compacte verzamelingen van sterrenstelsels, waar een enorm tempo van stervorming is, wel enkele honderden tot 1500 keer zo hoog als in onze eigen Melkweg gebeurt – in ons eigen sterrenstelsel is het tempo ongeveer 1 zonsmassa per jaar. Voor de liefhebbers: hier is het vakartikel over de vondst van de kandidaten proto-clusters,  vandaag gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics.  Bron: ESA.

Share

Speak Your Mind

*