29 maart 2024

WISE ontdekt meest lichtsterke sterrenstelsel in het heelal

Artistieke impressie van WISE J224607.57-052635.0. Credits: NASA/JPL-Caltech

Gebruikmakend van NASA’s Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE) satelliet hebben sterrenkundigen het meest lichtsterke sterrenstelsel in het heelal tot nu toe ontdekt. Het gaat om een ver verwijderd sterrenstelsel dat net zoveel licht uitzendt als 300 biljoen sterren zoals de zon, dat is 300 x 10^12 sterren. Ter vergelijking: ons eigen Melkwegstelsel telt pakweg 300 miljard sterren, dus 1000 keer minder. Het galactische lichtpaleis heet WISE J224607.57-052635.0 en hij staat op zo’n 12,5 miljard lichtjaar. Het behoort tot een nieuwe klasse van sterrenstelsels, die met WISE is ontdekt, de zogeheten extremely luminous infrared galaxies, ELIRG’s. Het stelsel kwam al voor toen het heelal nog maar een tiende van z’n huidige leeftijd (13,8 miljard jaar) had. Men denkt dat in het centrum van WISE J224607 (de korte versie van z’n naam) een gigantisch zwaar zwart gat huist, dat de motor van de enorme activiteit is. Dat roept ook meteen een vraag op bij de sterrenkundigen: hoe kan zo vroeg in het heelal al zo’n zwaar zwart gat voorkomen?

De WISE satelliet van de NASA. Credit: NASA/JPL-Caltech

Met name de Eddingtonlimiet zou moeten voorkomen dat zwarte gaten in korte tijd zeer snel groeien. Die limiet – bedacht door de Britse sterrenkundige Arthur Eddington in de jaren twintig van de vorige eeuw – zegt dat als een object sterk in lichtsterkte toeneemt het licht voor een druk zorgt, waardoor gas wordt weggeblazen, hetgeen leidt tot vermindering van de lichtsterkte. Op de een of andere manier weet het zwarte gat in WISE J224607 de Eddingtonlimiet te omzeilen, zo denkt men. Hier het vakartikel over de ontdekking, morgen te verschijnen in The Astrophysical Journal. Bron: NASA.

Share

Speak Your Mind

*