28 maart 2024

Verre planeet heeft zijn eigen ‘zonnefilter’

Credit: NASA/Goddard.


Waarnemingen met de Hubble-ruimtetelescoop laten zien dat de zware, zeer hete exoplaneet WASP-33b een stratosfeer heeft, net als de aarde. Deze laag in de atmosfeer bevat moleculen die ultraviolet en zichtbaar licht absorberen en als een soort zonnefilter fungeren.In de aardatmosfeer ligt de stratosfeer boven de troposfeer – de luchtlaag waarin het weer zich afspeelt. In de troposfeer neemt de temperatuur naar boven toe af. In de stratosfeer is dat precies omgekeerd: daarin stijgt de temperatuur naar boven toe juist – een verschijnsel dat temperatuurinversie wordt genoemd. Op aarde treedt temperatuurinversie op, omdat de ozon in de stratosfeer veel ultraviolet zonlicht absorbeert. Ook andere planeten van ons zonnestelsel, zoals Jupiter en Saturnus, vertonen dit effect. Maar daarbij wordt de inversie veroorzaakt door een ander soort moleculen: koolwaterstoffen. In de hete atmosferen van planeten als WASP-33b kunnen moleculen als ozon en koolwaterstoffen echter niet bestaan. Daarom werd eraan getwijfeld of zulke planeten wel een inversielaag c.q. een stratosfeer konden hebben. Met behulp van Hubble is nu aangetoond dat dit bij WASP-33b wel het geval is.Uit het spectrum van deze exoplaneet blijkt dat de waterdamp in de stratosfeer een temperatuur van 3300 graden Celsius heeft. Op lagere hoogte blijft de temperatuur steken bij 1650 graden. De onderzoekers vermoeden dat deze temperatuurinversie wordt veroorzaakt door titaniumoxide, een van de weinige moleculen die ultraviolette straling en zichtbaar licht kunnen absorberen en bij deze hoge temperaturen in gasvormige toestand verkeren.

Bron: Astronomie.nl

Share

Speak Your Mind

*