28 maart 2024

Quasars ontstaan door galactische botsingen – zo volgt uit Hubble’s blik op jonge quasars

Credit: : NASA, ESA, and E. Glikman (Middlebury College, Vermont

Door gebruik te maken van de Wide Field Camera 3 van de Hubble ruimtetelescoop hebben sterrenkundigen in infraroodlicht waarnemingen kunnen verrichten, die laten zien dat quasars ontstaan door botsingen tussen sterrenstelsels. Men vermoedt al tientallen jaren dat actieve superzware zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels de ware motor zijn van quasars, maar de vraag was altijd wat die zwarte gaten voedt, wat hun nou precies zo actief maakt. Dat blijken dus galactische botsingen te zijn, zo heeft de groep sterrenkundigen met onder andere Eilat Glikman (Middlebury College in Vermont, VS) ontdekt. Dat deden ze door met Hubble te kijken naar 11 quasars, die gehuld zijn in grote hoeveelheden stof. Normaal gesproken zijn de kleine quasars zéér helder, wel een biljoen keer zo helder als de zon, en daardoor overstralen ze compleet het hun omringende sterrenstelsel. Maar de door stof omgeven quasars worden getemperd in hun licht en daardoor zijn de sterrenstelsels eromheen beter zichtbaar – hierboven enkele van de waargenomen qusars, hieronder eentje ervan (QSO F2M 1036), waarvan het licht van de quasar zelf is afgeschermd.

Credit: : NASA, ESA, and E. Glikman (Middlebury College, Vermont

Resultaat van het onderzoek: alle onderzochte 11 quasars, die zo’n twaalf miljard jaar geleden bestonden ten tijde van het hoogtepunt van de stervorming in het heelal en die daarmee ‘jong’ te noemen zijn, zijn het resultaat van galactische botsingen. Door die botsingen valt er heel veel gas in de betrokken sterrenstelsels naar het centrale zwart gat en dat houdt diens omringende accretieschijf actief. Hier het vakartikel over de ontdekking, dat gisteren verscheen in the Astrophysical Journal. Bron: Hubble.

Share

Speak Your Mind

*