29 maart 2024

Populatie van verborgen zwarte gaten ontdekt

Animatie van een door stof omhuld zwart gat. Credit: NASA/ESA.

Astronomen hebben bewijs gevonden voor een verborgen populatie van supermassieve zwarte gaten. Hierbij is gebruik gemaakt van de Nuclear Spectroscopic Telescope Array, een ruimtetelescoop die vooral gevoelig is voor röntgenstraling. Met behulp van deze NuSTAR heeft men hoogenergetische straling waargenomen van vijf supermassieve zwarte gaten, die deels aan het oog onttrokken worden door gas- en stofwolken. Astronomen vermoeden al langer dat het universum vele miljoenen “verborgen” zwarte gaten bevat en dat lijkt nu te zijn bevestigd.De astronomen hebben NuSTAR op negen zwarte gaten gericht, waarvan vermoed werd dat ze veel actiever zijn dan we kunnen zien. Dat blijkt inderdaad zo te zijn: aan de hand van de waargenomen röntgenstralen blijken vijf van de negen zwarte gaten veel actiever en helderder te zijn dan we dachten! Dergelijke waarnemingen zouden onmogelijk zijn zonder NuSTAR, die röntgenstraling van een veel hogere energie kan waarnemen dan andere observatoria.

Een Hubble-opname van één van de stelsels die door NuSTAR zijn bekeken. De hoogenergetische röntgenstraling die door NuSTAR gedetecteerd zijn, verraden de aanwezigheid van een superactief zwart gat in het centrum van het sterrenstelsel – diep begraven onder een dikke laag van gas en stof. Credit: Hubble Legacy Archive, NASA, ESA.

George Lansburgy, hoofd van het onderzoeksteam, zegt hierover het volgende:

“We weten al tientallen jaren van het bestaan van zwarte gaten die niet verborgen liggen achter gas en stof. Veel astronomen vermoeden echter dat evenveel zwarte gaten wél verborgen liggen. Dankzij NuSTAR hebben we deze verborgen monsters voor het eerst kunnen zien. Hoewel we slechts vijf exemplaren gevonden hebben, kun je dit resultaat extrapoleren naar de rest van het heelal en dan kom je op een enorm aantal uit. Op die manier zijn de resultaten plots in overeenstemming met de theoretische voorspellingen”.

Bron: Royal Astronomical Society.

Share

Comments

  1. Galaxy zegt

    Is er al bekend wat zwarte gaten zijn? Zijn het echt gaten, een soort doorgang naar een ander universum ofzo?

    • Met de regelmaat van de klok hebben we het hier over zwarte gaten. Jazeker, er is veel bekend over zwarte gaten, maar er zijn ook veel dingen die nog niet bekend zijn, o.a. over mogelijke doorgangen naar andere universa (áls die bestaan). Voor een algemene introductie verwijs ik je naar de Wikipedia-pagina hierover: https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwart_gat Als je iets specifieks wilt weten over zwarte gaten dan horen we het wel.

  2. Paul Bakker zegt

    Zo hé, dat is een mooie plaat gemaakt met die Nuclear Spectroscopic Telescope Array!
    Dat zou ik tenminste denken als ik niet beter wist….

  3. Obelix zegt

    “… 5 zwarte gaten veel actiever en helderder te zijn … ”

    ( helderzwarte gaten zijn natuurlijk wel met het blote oog te zien. 😉 )

    On Topic :
    Als er dan extra (voorheen : ‘ verborgen) zwarte gaten ‘ worden ontdekt, is er dan nog wel DM nodig?

    Groet, Paul

    • De Schrijvende Poes zegt

      Vooralsnog wel. Deze gaten werden al voorspeld maar we zagen ze niet. Dus dan zijn ze er wel, maar worden ze onttrokken aan ons oog, of ze zijn er niet, en dan zou zo’n stelsel juist iets lichter worden wat de noodzaak voor DM alleen maar benadrukt.

      Theoretisch ook slecht te onderbouwen, ietwat verduidelijkt met een Lang Verhaal:

      Als supermassieve zwarte gaten de verklaring voor DM zijn…

      Een ruwe indicatie: je zou bij een stelsel dat 200 miljard zonsmassa’s telt, maar liefst 1 biljoen zonsmassa’s extra nodig hebben om de beweging van sterren te verklaren.

      Het zwaarste zwarte gat dat we als zodanig kennen, is zo rond de 40 miljard zonsmassa’s. Laat me de getallen even in verhouding zetten door alles door 1 miljard te delen:

      Sterrenstelsel heeft dan 200 zonsmassa’s; het centrale zwarte gat maken we het zwaarste dat we kennen, dus 40 zonsmassa’s. Extra zonsmassa’s die nodig zijn: 1.000

      Je hebt dan dus, naast het centrale zwarte gat, nog eens 25 extreem zware zwarte gaten nodig per sterrenstelsel. Die bovendien allemaal min of meer onzichtbaar zijn. Wat schreeuwt om verklaringen.

      Deze extra zwarte gaten moeten dan ook nog eens op een zeer aparte manier verpreid staan, en niet willekeurig (want dat heeft natuurlijk effect op de baan van sterren in het stelsel). Verklaring nodig.

      Ook hebben uiteraard de zwarte gaten elkaar niet opgeslokt (wat ook weer verklaard moet worden).

      Om dit alles goed te verklaren, en ik druk het mild uit, zijn ‘erg onwaarschijnlijke’ begintoestanden voor een stelsel nodig en daarmee geheel nieuwe ideeën over hoe sterrenstelsels ontstaan. Occam’s razor toepassen is wat lastig omdat DM zelf nog niet verklaard is, maar toch lijkt het een stuk eenvoudiger om donkere materie te postuleren die grofweg gelijkmatig verdeeld is en ‘alleen maar’ geen licht absorbeert en uitzendt.

      Een ander verhaal wordt het als je DM postuleert in de vorm van micro zwarte gaten. Daar zijn wel ideeën over:
      http://www.technologyreview.com/view/418126/why-black-holes-may-constitute-all-dark-matter/

Speak Your Mind

*